Garai batez, zailtasun sozialean ziren familietako neska gaztetxoak, sistema sozio-ekonomiko zapaltzailean ahal bezain guti parte hartu nahian, eskulangintzan plantatzen saiatzen diren: bitxi edo apaindura ekoizpen lanetan lorarazten zituzten beren sortzeko gaitasunak. Egun aldiz, sistema sozio-ekonomiko liberala ez elikatzeko edo berdin oztopatzeko helburuarekin, gisa horretako nerabeek izadia eta gorputza xede dituzten lanbideak dituzte hautatzen: naturopata, masaje-emaile, hipnotizatzaile, yoga irakasle eta horrelako ofizioak dituzte gogoko, ongizatea eta naturarekin egiazko harremanak sustatzen dituztenak. Hori dit behintzat kontatu Baionan ari den hezitzaile batek. Gazte horietako anitzek formakuntza lasterrak jarraitzen dituzte, aste edo hilabete zenbatekoak, eskola pribatu garestitan gehienetan, eta delako ikasketak bururatu orduko berehala aditu gisa instalatzen omen dira.
Gure inguruan begiratzea aski da: naturopata edo hipnotizatzaile bakarren bat bada, bezeroa hari beha egoten da. Egoera horrek gogoeta zenbait eginarazten dizkit. Bi belaunaldiz hautsi da izadiari buruzko ohiko ezagutzen transmisioa, bai etxeetan, bai gizartean, aurrerapena eta modernizazioaren izenean. Sendabelarrei, zuhaitzei, landareei, ilargiari eta izarrei buruzko jakitatea ez da gehiago belaunaldi batetik bestera iganarazten, sorginkeria eta atzerapen ikur bailiran. Ulergarri da, alabaina, jendarteak eta bereziki miseriaz asea den gazteriak berreskuratu nahi izatea jakitate hori, modernitateak gaitza, pozoi eta kutsadura erakarri duelakoan.
Bizkitartean, iruditzen zait aipatutako nerabeak okertzeko arriskuan daudela: hautatzen dituzten formakuntza gune franko bada seriostasun eskasekoa. Nola posible liteke zonbait astez edo hilabetez ezjakina sendagile bihurtzea, aitzineko gizaldiek mendez mende eraikitako jakitatea zerabiltenean? Eta mediku klasikoek zazpi urtez gutxienik ikastera dedikatu behar dutenean? Gainera, sektak ez dirateke urrun: nola segur izan halako edo holako labelpean dagoen eskola horietako irakaspena ez dela iluminatu baten menpeko? Hain zuzen ere, anitzetan eskola bakoitzak bere historia eta sarea baditu: nola jakin zuzen horien nondik norakoak? Irakasle gisa, nik bederen ez nekike gaztetxo bat nola lagundu arlo horretan bide sendorik hartzeko, eta pertsonalki medikuntza alternatiboari funtsez dei egin nahiko banio, ez nekike nondik jo.
Argi dena da eszeptizismo eta mesfidantza orokortuaren garaian bizi garela: medikuntza eta jakitate klasiko edo ofizialek, sistema neoliberalarekin lotuak direlako, norbera okaztatu dezakete, eta delako metodo alternatiboek berengana erakarri. Baina nola jakin bide horiek onak ala itsuak diren, neoliberalismoak eragin sasi bideen artean? Publizitateak goraipatzen du ongizate indibiduala, multinazionalen probetxurako; beren aldetik, sektek proposatzen dituzte meditazio eta baraualdi-egonaldi garesti eta lanjerosak. Horien artetik, nola ezagutu egiazko sendagile alternatiboa, ez ohiko sendabide sanoak funtsez aholkatuko dituena?
Egoera honetan, argigileak garen guraso eta irakasleok gazteengan nehoiz baino gehiago garatu behar duguna da, ene gustuko, espiritu kritikoa eta jendetasuna, bai meneko gaituen sistema eta garaiari begira –ez duketenak beharbada gaitzespen urrikigabea bakarrik merezi– bai itxaropena edo zoramena sorrarazten dizkiguten bide zentzugabeei begira.
Informazio askea lantzen dugu ARGIAn, langileok gara proiektuaren jabeak eta gure informazioen atzean ez duzu sekula multinazionalik, bankurik edo alderdi politikorik topatuko. Gure ustez, burujabetza guztien oinarrian dago informazio burujabetza, ezagutzen dugunaren gainean pentsatzen eta erabakitzen dugu. Horregatik diogu kazetaritza independentea dela demokraziaren oinarrietako bat.
Aldizkaria paperean etxean edo e-postan PDFan jaso nahi duzu? Pozik hartuko zaitugu ARGIAko komunitatean. ARGIAkoa izateko, nahi eta ahal duzun ekarpena egin dezakezu, eta bueltan egoki ikusten duzuna eskatu. Indartu dezagun indartzen gaituena!
Bermeora, Zumaiara eta Leitzara etorritako bisitariei galdetu zaie ea zer iritzi duten euskararen inguruan, eta bisitarien %95ak erantzun du ez duela inolako arazorik izan euskararekin. Askok estimatu dute tokiko hizkuntza ezagutzeko aukera eta batzuek esan dute herri horietara joateko arrazoietako bat dela euskara. Aldiz, gurean, Game of thrones-en sukarrak eraginda, turismo eragileak euskara ezkutatu nahian dabiltza. UEMAk bideratu ditu hiru inkestak hiru herrietan eta Miren Segurolari egin... [+]
Nafarroako Behe Erriberan euskararen irakaskuntzak lau hanka ditu: Argia Ikastola 230 ikaslerekin, A eredua (euskara ikasgai duela) ikastetxe publikoetan 910 ikaslerekin, AEK 60 ikaslerekin eta Hizkuntza Eskola 28rekin. Daniel López Moreno euskaltzaleak argi du A eredua bultzatu behar dela eskualde honetan, hori izan daitekeelako euskararentzako sarbide eraginkorra.
Irakasle erretiratua, Tuterako Beterri peñako kidea, Geroa Baiko militantea eta euskaltzale sutsua. Bere hiru semeek Argia Ikastolan ikasi dute. Azken zortzi urteotan Tuterako Olentzero izan da. Hori aski ez eta inguruko herri eta ikastetxeetan ikazkinarena egiten du pozarren.
“Beterri peña, euskaldunen eta euskaltzaleen topagunea da Tuteran. Abesbatzak eta txistularien saioak izaten dira, edo haur txikientzako emanaldiak. Oso jator ari dira lanean, eta gainera, erreleboa lortzen ari da 25 urte inguruko gazte kuadrilla gogotsu bat sartu delako. Bazkide gehiago ezin da egin goraino dagoelako betea eta jaietan mundu guztia hara joaten da. Bitxia da ikustea nola eskuindarrak ere arazorik gabe ikurrinaren azpitik pasatzen diren tabernara sartzeko”.
“Hemengo jesuitei edo mojen eskoletakoei kritika egin behar diet: Nola liteke euskara ez balego bezala aritzea? Eskolatik aterako dira jakin gabe Goikoetxea zer den edo bat-bi-hiru kontatzen jakin gabe. Gutxieneko bat behar da, ez soilik A ereduan, G ereduan ere bai. Abesti batzuk, ezagutza minimo batzuk… Derrigorra beharko luke izan Nafarroa osoan. Ingurua ezagutzearen barruan sartzen da”.
Ikusezin zaigun izebergaren zatia azaleratzeari ekin dio Eragin Bilbo mugimenduak. Gazteen ikuspegitik, instituzioek ezarritako politikek sortzen dituzten albo-kalteen berri emateari, hain zuzen. Hiriburu bizkaitarra ardatz hartuta jendartean kontzientzia garatu nahi du Eraginek, Bilboren alde prekarioa ere postaletan ager dadin.
2019ko lehen hiruhilekoan ia 90.000 maliarrek etxetik alde egin behar izan dute, Maliko ipar eta erdialdean aspaldi errotua den biolentziatik ihesi. 2013tik hona, zonalde horretan daude barreiatuta Nazio Batuen 15.209 militar eta polizia eta AEBetako tropa eta mertzenarioen kopuru ezezaguna.
