Kontsultak, Gipuzkoa Zutik, manifestazioak... bor-bor batzuk epelean
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Bozkatzeko eskubidea zuten herritarren %30ak bozkatu du euskal estatuari buruzko galdeketa prozesuan. Gutxi da hori independentzia lortzeko, pausu handia ostera ibilbide horretan. Besterik gabe, duela hiru urte sortutako gizarte mugimendu xume batek antolatu duelako halako prozesu korapilatsua.
Bai, Gure Esku Dagok antolatu zuen erabakitzeko eskubidearen gainean Euskal Herriak ezagutu duen mobilizaziorik ikusgarriena, Durango eta Iruñea lotu zituen giza katea. Baina hau beste urrats bat izan da, hainbat arrazoirengatik eta bi bederen merezi du azpimarratzea: bat, halako kontsulta prozesu bat bideratzeko tresneria indartsu eta ondo olioztatua behar da, juridikoki, politikoki eta sozialki; bi, mobilizazio-festa batetik independentzia edo burujabetzaren alde bozkatzera jotzea jauzi oso garrantzitsua da.
Orain lasai asko egin den bezala, egin daiteke Euskal Herri osoan 2019an edo 2020an. Gutxieneko baldintzarik baldin bada behintzat. Ez duela benetan erabakitzeko balio? Jakina, baina balio du herritarren borondatea gaur egun islatu daitekeen ahalik eta era gardenean adierazteko, eta horrek balio politiko handia du.
Kataluniako adibidea oso argia da: uste dut 2014ko azaroko erreferendumaren atarian inork gutxik pentsatuko zuela ekitaldi hark etorkizunari begira hartuko zuen indar sinbolikoa. Zergatik? Gauza askorengatik, baina batez ere eskubidea zuten herritarren %47k bozkatu zuelako eta gainera Espainiako Konstituzio Auzitegiak debekatu egin zuenean. Kataluniako independentistenean bakarrik ez, data hura Madrileko bihotzean ere iltzatua geratu zen.
Bitxia da, gainera, ikustea noiz eman den hemengo emaitza interesgarri hau. Katalunian udalerrietako 2009ko kontsulten lehen olatuan %27ko partehartzea izan zuten, noiz eta Konstituzio Auzitegiak Estatutu B erria bapo orraztu ondoren, Katalunia Madrilgo zentralismoaren aurkako su-mendia zenean. Hemen, kontrara, emaitza hau etorri da independentismoa basamortuko zeharkaldia egiten ari denean.
Kontsulten estrategia hau, gainera, errepide eta estadioak gainezka jartzekoa baino lurtarragoa eta seguruagoa dela ikusi da. Oraingoak herrietan jendeen arteko igurtzi handia eskatzen du; kalean independentista edo soberanista ez diren herritarrengana hurbiltzen da –klabe funtsezkoa–; eta ez du termometro errazek neurtu dezaketen helburu kuantitatibo zehatzik. Hori bai, emaitza arrakastatsuek 2017 eta 2018ko erronkak zailtzen dituzte, konparaketarako datuak hor izango dira eta. Baina hor da koxka, ezta?
Joan den asteburuak erakutsi du, halaber, independentziaren aldeko borrokak jadanik ez duela zergatik irentsi behar bestelako gizarte esparruen lana, elkar elika dezaketela baizik. 34 herritan euskal estatuaz galdetu zen; Baztanen Lekarozko Aroztegiako egitasmoaz egin zen kontsulta, eta herritarren %27k parte hartu zuen hartan, gehiengo oso handia kontra agertuz; Donostian Gipuzkoa Zutikek astebetez Gipuzkoako Plazan irautea lortu zuen, gero eta herritar eta ilusio gehiago erakarriz gainera; eta Iruñean manifestazio oso jendetsuak euskaraz bizi nahi duela aldarrikatu zuen, aldaketaren instituzioak aldi berean akuilatu eta sostengatuz.
Badirudi bor-bor batzuk bederen ari direla sortzen euskal gizarte erosoaren epelean.
Xak eta Ekiza
Non: Ondargain txiringitoan (Deba)
Noiz: abuztuaren 27an.
-------------------------------------------------------
Euri langarraren eta lanbro-lainoen artean pasatu dugu Gipuzkoako muga, kostaldean zehar doan errepidetik itsaso zakarrari beha. Bandera... [+]
Jaizkibel konpainia berdinzaleak bi ekintza berezi egin ditu Hondarribiko alardearen egun honetan. Batetik, urte luzez ukatu zaion eta Alarde Tradizionalak baino erabili ez duen espazio oso sinbolikoa bere egin du; bestetik, gutuna eman diote alkateari, mahai gainean bestelako... [+]
Euskarazko ekoizpenek presentzia nabaria izango dute aurtengo edizioan. Bestelakoen artean, espektatiba handiko lan eta gonbidatuak izango dira Donostian: George Clooney protagonista duen Jay Kelly pelikula; Angelina Jolie ere ikusiko dugu Couture-rekin; Julliete Binoche... [+]
Sail Ofizialean erakutsiko dira hiru: Maspalomas, Karmele eta Zeru ahoak. Lehia nagusitik kanpo, zuzendari onenaren saria irabazten ahaleginduko da Irati Gorostidi Aro berria pelikularekin. Beste zenbait lan ere aurkitu ahalko dira.
Zinemaldiaren atariko orokorra beste [+]
Etengo du. Hori da kaskora supituan etorri zitzaidan pentsamendua, gosaria ahoan eta Euskadi Irratia sintonian, Imanol Pradales lehendakaria entzun nuenean CAF “gogoeta etikoa” egitera gonbidatuz, Palestinako lur okupatuetan trena eraikitzeko duen kontratua eten edo... [+]
.jpg)
Astebete igaro da Bartzelonako portutik Global Sumud Flotilla ekimeneko lehen ontziak itsasoratu zirenetik, Gaza helburu. Tunisian lurreratu berri erantzun ditu ekimeneko euskal ordezkaritzako kide Itziarrek ARGIAren galderak, igande arratsaldean. Flotillako Tunisiako ontziekin... [+]
Ekofeminismoak bizitza nondik eta nola baloratzen duen, ikuspegi konplexuagoa eraikitzeko proposamena dakart. Desazkundearen inguruko ekofeminismoa eta antiespezismoa ezagutzearen ondorio dira datozen lerroak; landa eremuan jaio eta hirigunean bizitzeak dakartzan ikuspegiekin;... [+]
Izarrak, ortzi mugagabean, keinu egiten diguten argi izpi dardarti liluragarriak dira, osotasuna eta ezereza bateratuta, zer garen ulerrarazteko oroitarri zaizkigunak: izan sua, izan ondotik joan zaizkigun kuttunak, gizakiaren txikitasuna edo Anbotoko Mariren edertasuna;... [+]
Orriuldu gabe daude oraindik zuhaitzak eta arbolak. Hostoak ihartu gabe daude, bai. Eta hostoa jasotzeko sasoi aproposa da. Hostoa, batez ere geroago jasotzen da; zuhaitzaren adaburua janzten duen orritza edo hostotza erortzen denean edo orriultzen denean, lurraren instantziako... [+]
Irulegi eta Anhauze artean ditu mahastiak Joanes Haritschelharrek, Amama proiektuaren bultzatzaileak. “Mahastiak ene amarenak ziren, eta bera jubilatu zenean hartu nuen nik etxaldea, 2022an”, azaldu du. Ama mahastizaina eta aita ardi gasnagilea ditu, eta beraz, beti... [+]
Astelehenean jakinaraziko dituzte ordutegiak, eta hilaren 14an, igandean, jarriko dituzte salgai lehen egunetako sarrerak. 254 film egongo dira ikusgai, 56 herrialdetakoak.
Emmanuel Macron Frantziako lehendakariak adierazi du 26 herrialde prest direla gerra amaitu ondoren Ukrainan indar militarra zabaltzeko, “lurrez, airez edo itsasoz” parte hartuz. Vladimir Putin buruzagi errusiarrak erantzun die ez duela horrelakorik onartuko, ez... [+]
Caddo hizkuntza gorde eta biziberritzeko ahaleginean ari den ekintzailea da Alaina Tahlate. AEBetako jatorrizko caddo herriko hizkuntza hori jario oneko hiztun bakarrarekin gelditua zen: Edmond Johnson, 95 urteko hiztunarekin. Tahlate gazteak aitortu zion estutasunez bizi zuela... [+]
Izpegiko besten hirugarren edizioa ospatuko dute, Basaizea Baigorriko kultur elkarteak, Baztango Gazte Asanbladak eta Baigorriko zein Erratzuko gazteek elkarlanean prestaturik. Hitzaldiak, bazkaria, ibilaldia, kontzertuak... izanen dute zeregina.