Ezer gertatzen ez denean

Ekaineko egun batean jazotakoak kontatzen zaizkigu Dalloway andrea nobelan. Protagonista den Clarissa iluntzean bere etxean emango duen jaia prestatzen arituko da egunean zehar. Aldi berean, Septimus paseoa eman eta medikuari bisita egingo dio gerrako aztarnei buruz hitz egiteko. Virginia Woolfen lanik ezagunenetakoa den honetan gogo-korrontea edo barne bakarrizketa estilo narratiboa erabiltzen da, oroitzapenak agertzen dira flashbacken bitartez eta pertsonaien pentsamendu eta sentimenduen katea osatzen dute egun horretan zehar gertatutakoekin batera. 

Pertsonaia asko agertzen dira I. Mundu Gerra osteko jendarte britainiarraren erretratua osatzen dutenak bi pertsonaion gidaritzapean. Denboraren iragaiteaz edo bizitzaz eta heriotzaz egiten dute gogoeta biek; egunerokoaz eta naturaren ñabardurez jabetuko da irakurlea haien begiradek gidatuta, klase sozial eta genero kultural desberdinen gaineko pertsonaiak eta harremanak irudikatuko zaizkigu xehetasunez; zoramenaz eta maitasunaz aritzean auzitan jarriko dituzte zenbait uste eta arau. 

Emakumeen lanbideak edo Etxeko Aingerua hiltzea testuan aldiz, emakume idazlea izateari buruzko hausnarketa dugu, idazle nola bihurtu zen kontatzen digu eta hori lortzeko zer egin behar den: etxeko aingerua hil (emakumeek bete beharreko rol femenino tradizionala) eta emakumeen pasio eta gorputzez hitz egitera ausartu. Hortaz, “irudimena inkontzientearen sakonean urperatuta” libre arakatzen utzi eta “aurreiritzi asko gainditu” behar ditu emakume idazleak. 

Deigarria egiten zait XX. mendeko klasikotzat jotzen den idazle honek euskarara nola izan den ekarria. Farorantz argitaratu zuen Ibaizabal argitaletxeak 1993an Literatura Unibertsala bildumaren barruan eta hogei urte pasatu behar izan dira Woolfen beste lan bat euskaraz irakurri ahal izateko: Gela bat norberarena, (Consonni 2013). Eta hurrengo urtean EDO! argitaletxeak eskuartean dugun lana eman zuen argitara. Zergatik pasatu behar izan dira ia ehun urte azken bi lan hauek euskaraz izateko? Zergatik izan dira bi argitaletxe “periferiko” plazaratzeko lana hartu dutenak? 

Woolfek literatura balioesteko irizpideak salatu zituen Gela bat norberarena lanean: “Gudu zelai bateko eszena bat askoz garrantzitsuagoa da denda bateko eszena bat baino”. Eta Dalloway andrea nobelarekin argi geratzen da egun batean gertatu eta oroitutakoen bilduman bere garaiko gorabehera guztiak bildu zitezkeela eta denboraren joanean gauza ugari gertatzen direla gu konturatu gabe.

Dalloway andrea / Emakumeen lanbideak edo Etxeko Aingerua hiltzea

Virginia Woolf

Iltzultzaileak: Itziar Diez de Ultzurrun eta Ana I. Morales

EDO! 2014


Azkenak
BOLLOTOPAKETAK
Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua

Apirilaren 26, 27 eta 28 hauetan iraganen da Euskal Herriko bolleren topaketa, Leitza herrian. Izenak argiki dioen gisara bollerei irekitako jardunaldiak dira, baina, oro har, sexu/genero disidente oro da gomitaturik. Egitarau aberatsa eta askotarikoa ondurik, taldean... [+]


Gorputz hotsak
"Pianoa da konpainia izatea bezala, ez zara inoiz bakarrik sentitzen"

Musika klasikoa, regetoia eta rocka gustuko ditu Jakes Txapartegi pianistak (Hondarribia, Gipuzkoa, 2009). Itsua da, musika klasikoa jotzen du eta poliki-poliki jazza eta inprobisazioa ikastea gustatuko litzaioke. Etxean zuen teklatuarekin Pirritx eta Porrotxen “Maite... [+]


2024-04-28 | Axier Lopez
Dronea, munduko botere harreman desorekatuen ikur eta eragile

Giza asmakizun oro lez, onena eta txarrena egiteko gai dira. Baina, tamalez, dronea, beste ezeren gainetik, Mendebaldeko potentzia kapitalistek munduaren gehiengoa menpean jartzen jarraitzeko tresna nagusietakoa da. Zirrikitu teknologikoetatik haratago, funtsezko pieza da bizi... [+]


Iñaki Soto. Erredakzioko kazetaritza ardatz
"Gure Herriaren etorkizuna eta hizkuntzarena batera joango dira"

25 urte beteko ditu aurten Gara egunkariak. Ez da erraz izan. Teknologiak ekarritako iraultzari neurria hartuagatik ere, Espainiako auzitegietako epaileek erabakitako oztopo arbitrarioek egunean eguneko jarduna baldintzatu dute. Mirari hutsa, Iñaki Soto zuzendariaren... [+]


Migrazio eta Asilo ituna: Europaren legatu kolonialista denon begien bistan

Europar Batasunean berriki onartu den Migrazio Itunak, asko zaildu dizkie gauzak euren herrialdetik ihesi doazen eta asiloa eskatzen duten pertsonei. Eskuin muturraren tesiak ogi tartean irentsita, migratzaileentzako kontrol neurri zorrotzagoak onartu dituzte Estrasburgon,... [+]


Eguneraketa berriak daude