Obeditu ala hil: ez ote dira gauza bera?
Nahiko txarra eta zaharra den txantxa batek honako hautaketa hau planteatzen du: sustoa ala heriotza? Hautatzera beharturik, umeek eta inozoek argi daukate: sustoa. Eta sustoa handia delarik, kexu agertzen dira ez zutelako espero halako izualdirik. “Heriotza hautatzea zenuen!”, erantzuten diegu.
Agian ez da txiste ona, baina errealitatean oinarrituta dago, bazkalostean ematen dituzten telefilm iparamerikar negargarri horiek bezala. Gure eguneroko bizitzara ekarrita, FMIk, Merkelek eta Bruselak agintzen dutena “sustoa” litzateke, eta umeek eta inozoek ongi dakiten bezala, sustoa herioa baino askoz hobea izanen da beti. Baina, kasu honetan, zer da herioa? Zer da susto hori onartzen ez badugu pairatuko dugun herioa? Imajinatzerik ere ez dugu, guztiz apokaliptikoa omen da eta.
Gauzak horrela, ez dago aukerarik, ez dago beste biderik, sustoa hautatzera behartuta gaude (zoritxarrez, diotenez). Hurrengo sustoa noiz etorriko zain gara, jakinda ere sustoa ezin dela ezeren konponbidea izan. Baina tira, sustorik susto, norantz? Eta are larriago eta kezkagarriagoa dena, noraino? Azken batean, heriotzaraino. Orduan, –txiste txar (edo gaizto?) horretan bezala– “hautatu herioa!”.
Txistearen amaierara iritsita, eta txiste honen barruan gaudela behin jabeturik, agian herioa hautatzeko ordua heldu zaigu. Azken finean, sustoz susto ari gara atzera egiten, amildegiari bizkarra emanda, ertzetik gero eta gertuago, azken sustoaren zain, heriotza saihesteko ahalegin patetikoan. Hain justu, umeek eta inozoek egiten duten bezala, errealitateari eta bizitzari aurrez aurre begiratu gabe, elkarri iruzur eginez, krisialdi hau ekaitz bat balitz bezala: baretuko da!
Afera ez da zenbat susto jasateko gai garen edo noraino atzera egin dezakegun eztabaidatzea. Kalkulua ez da hori izan behar, logika horrek amildegira bultzatzen gaituelako erremediorik gabe. Gaur, bihar edo etzi. Batek daki nondik etortzen diren aginduei men egitea txistearen sustoa ontzat ematea besterik ez da. Eta heriotzaraino garamatzan obedientzia horren graduazioari buruz eztabaidatzea guztiz antzua da: defizitaren malgutasuna, pentsioen murrizketa handia ala txikia, soldaten jaitsiera, langabeziaren banaketa (hori baita Gobernuak “lan banaketa” deitzen duena)... Azken batean, ñabardura horietan galtzea obeditzea da, sustoa konponbidea bihurtu nahian, hurrengo sustora arte, jakina.
Orduan, hautatu herioa! Hau da, desobeditu! Eta horrela gutxienez zer gertatzen den jakinen dugu; izan ere, sustoak zer dakarren jada dastatu dugu, eta ez zaigu gustatu. Ala norbaiti bai?
Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana.
Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia.
Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]
Abuztuaren 29ko gaueko egitaraua bertan behera utzi dute, iazko jaietan gau horretan izan baitziren indarkeria kasuak: sumisio kimiko bidezko sexu erasoak eta borrokak "nabarmen" areagotu zirela azaldu du Amets Jauregizar herriko alkateak. Abuztuaren 28tik 31ra bitarte... [+]
Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.
Von der Leyenek eta Trumpek akordioa lortu eta astebetera egin du mehatxua AEBetako presidenteak, Europako herrialdeek hitzartutakoa beteko ez dutela kezkatuta. Europako produktuei %15eko muga zergak ipintzeaz gain, Europako Batasunak AEBetan 600.000 milioi euro gehiago... [+]
Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari.
The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.
Brasilgo Auzitegi Gorenak eman du sententziaren berri, Bolsonaro oraindik Luiz Inazio da Silva Lula Brasilgo egungo presidentea pozoitu eta Alexandre de Moraes epailea hil nahi izateagatik epaitzen ari diren bitartean. Sare sozialik erabili ezin zuenean,... [+]
Bilboko Konpartsen Federazioak 2025eko Aste Nagusirako prestatu duen egitaraua aurkeztu du Arriaga Plazan. Federazioak, konpartsek eta Jai Batzorde Mistoak 600 jarduera baino gehiago prestatu dituzte, "gustu guztientzako ekintzez betetako Aste Nagusiaz gozatzeko".
Hiroshima eta Nagasakiko masakre nuklearren 80. urtemuga heldu zaigu, eta inoiz baino eskasagoak dira itxaropentsu izateko inputak. Hala ere, No More Hibakusha! aldarrikatzen jarraitu beharko dugu... ordukoei ez ezik geure buruari zor diogulako.
Israelgo lehen ministroa Segurtasun Kabinetearekin biltzekoa zen asteartean, "Gaza osorik okupatzeko planaz" eztabaidatzeko eta hori aurrera eramateko; baina atzeratu egin dute bilera. Israelgo armadaren buru Eyal Zamirrek, aldiz, Gazan diharduten lurreko soldaduei... [+]
Zer: Orquestra de la Comunitat Valenciana
Zuzendaria: Mark Elder
Bakarlaria: Nelson Goerner (pianoa)
Egitaraua: Txaikovsky eta Xostakovitxen lanak
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren 3a.
-------------------------
Orquestra de la Comunitat Valenciana... [+]
Pablo Gonzalez Polonian atxilotu zuten 2022an espioitza leporatuta. 2024ko abuztuan aske utzi zuten baina ez zuten bere prozesua itxi. Orain, prozesua berriz ireki eta epaileek 2025eko udazkenean epaitu nahi dute Gonzalez.
Bigarren aldiz da El Salvadorko presidente Bukele, konstituzioak legegintzaldi bat baino gehiagoz presidente izatea debekatzen badu ere. Orain, konstituzioa aldatu eta nahi beste aldiz hautatu dezakete presidentea.
Gasteizen igandean eginiko agerraldian, Txosnak. Gureak, denonak dinamikako kideek gaitzetsi dute txosnak ez direla enpresen gisara tratatu behar: "Gure ospakizunak edukiz hustu nahi dituztenen kontra, konpromisoaren, aniztasunaren eta autogestioaren alde egiten... [+]
Urtero legez, hitzordua izan dute igandean Sare eta Etxerat elkarteek Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan. Euskal preso, iheslari eta deportatuak etxeratzearen aldeko aldarriak egin dituzte.