Katalunia 2 Espainia 1

Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

ARTUR MAS-EN danbatekoaren ondoren, independentziaren bidea malkartsuago jarri zaie Kataluniako subiranistei. Bai, esan liteke oraindik ere oso gehiengo handia dutela legebiltzar berrian, ia bi herenak haien alde: 87 eserleku subiranista eta 48 unionista; erabaki eskubidearen aldekoak gehituta (PSCk hori defendatu du bere progaman), 107 alde eta 28 aurka lirateke. Baina, une honetan, kontua ez da zenbakien alorrekoa bakarrik. Hauteskundeen aurretik asko hitz egin izan da CiUk eta Masek zer egingo zuten dena ondo atera izan balitz –CiUk atzera egin gabe, alegia–, eta ez zegoen erabat argi. Orain are eta gutxiago.

Joan den astean ERCko buruzagi ohi Josep Lluis Carod Rovira izan zen Iruñean independentziaz berbetan. Futbolaren irudia erabiliz, Kataluniak 2-0 irabazten zion Espainiari orduan: tanto bat, irailaren 11ko manifestazioa izan zen, eta bestea, nazioarteko iritzi publikoaren aldekotasuna. Ñabardura jarri zuen ondoren, egoera askoz ulergarriago eginez: “Espainiak oraindik ez du jokalaririk atera zelaira”. Bada, hasi da ateratzen, eta aurrera begira ez da zalantzarik hamaikako sendoa aterako duela, jokalari onez jantzia eta, El Mundo-k ondo erakutsi duen moduan, zikinez ere bai.

Dena korapilatu zaio CiUri eta orain erabaki sendo eta azkarrak hartu beharko ditu. Hauteskundeen helburua independentziaren bidea prestatzea zen, eta Masek horrekin jarraituko duela iragarri zuen igande gauean. Ikusiko da nola, baina hala balitz, CiU-ERC gobernua eratu beharko da. 2003an ERCk PSC eta ICVrekin hiruko gobernua osatu zuenean, aire korronte berri bat zabaldu zen Katalunian. Baina porrot egin zuen, eta ERCk larrutik ordaindu zuen apustua (2006an ere errepikatu zuena). 2003an eta 2006an, alabaina, jende askok egin zuen CiU-ERCren gobernuaren alde, apustuak aurrera egin ez bazuen ere. Orain, independentziaren hautuak ez du beste biderik.

ERCk ICV erakarri nahi du apustura, baina badaki Joan Herreraren jendeak ez diola kosk egingo amu horri. ERCk bakarrik egin beharko dio aurre desafioari, batetik ilusioz betea, erreferenduma prestatu beharko dutelako; eta, bestetik, kezkaz gainezka,  CiUren murrizketekin gobernatu beharko dutelako. Eta batzuk geldiaraziko ditu, baina ez denak, diru ezak ezinbestean eragingo baitio gobernu berriari, eta hainbat murrizketa gauzatu beharko dituelako, Europa osoan ezkerreko zein eskuineko gobernuak egiten ari diren moduan. Hori guztia, gainera, azkenean CiU-ERC gobernua gauzatzen bada. Masek bi hautu ditu: edo erretiratu (Ibarretxe bezala) edo independentziaren bidetik jo.

Independentismoak kolpe psikologiko handia hartu du, batez ere irailaren 11ko izpiritu hura ez delako indar berdinaz islatu hauteskundeetan, baina hura ez zen ameskeria izan eta Kataluniako subiranotasunak aukera itzela du aurrera egiteko. Hori bai, seguruenik ez azken asteotan. Katalunian zabaldu den bezain samur eta azkar. Azken urteotan egosi den independentismo eta nazio molde berri horrek hor jarraitzen du eta, apurka, joango da itxura hartzen. Abantaila handi bat ere badute subiranistek, Kataluniako Biltzar Nazionala eta Independentziaren aldeko Udalen Elkarte indartsuak akuilu lanetan arituko dira.

HEKIMEN sortu da, herri ekimeneko euskal hedabideen elkartea. Euskarazko komunikabideen mundua ezagutzen duenak badaki urrats garrantzitsua dela, mundu atomizatua delako eta euskal hedabideen artean elkarrekin jardutea ez delako samurra. Orain elkarteak martxa hartu beharko du eta bidea egin. Hasteko, badu lanik erakunde publikoetatik azken urteetan eragindako murrizketei aurre eginez. Elkarrekin errazago egingo dute hori.

Orain euskarazko hedabideen munduan errazagoa ikusten dira bi mundu: EITB eta HEKIMEN. Lehena botere publikoetatik sortua, bestea gizarte ekimenetik, biak interes publikoa babestu eta indartzeko asmo argiarekin. Euskarazko hedabideen mundua ezagutzen duenak ondotxo daki hori. Euskarazko jardunari begira, HEKIMEN handiagoa da tamainan eta audientziatan, eta biak dira ezinbesteko euskal komunikazio esparrua garatzeko, baina bada ordua batean zein bestean erabiltzen diren baliabideak orekatzeko: 2012an HEKIMENeko hedabideek 5 milioi euro eskas jaso dute Jaurlaritzatik, EITBk 132 milioi euro. Besteak beste  eraginkortasunari begira, asko dago hitz egiteko.
 


Azkenak
Mingain urdina

Odolustea uztailaren 10ean hasi zen. Hamar buru hil zaizkigu harrezkero: hazarkume bat, ahari bat eta zortzi ardi. Odol analisiek baieztatu dute mingain urdinaren gaitzaren ondoriozko heriotzak izan direla denak ere.


2025-09-01 | Jakoba Errekondo
Pagatza, bizitza, sutza

Ez naiz aparretsia, orraztearen aparretsia, ezta gutxiagorik ere. Baina ikasturte berriari ekiteko, zer den ez den, lakarra zuzen-zuzen ederki asko eginda nator zuregana.


2025-09-01 | Garazi Zabaleta
Gidari artzain eskola
Artzainen hurrengo belaunaldiaren bila

Historikoki, artzaintzari eta abeltzaintzari guztiz lotuta egon den bailara da Erronkaribarrekoa, baina azken hamarkadetan nabarmen eraldatu da eta turismoa bihurtu da jarduera nagusia. “Ekonomia horrela aldatu da, eta hamarkadaz hamarkada ardi, behi eta behor kopurua... [+]


2025-09-01 | Irati Diez Virto
Satitsua
Burmuina txikituta bizirauten duen ñimiñoa

Bizitza azkar pasatzen dela entzun eta esaten dugu maiz. Hala ere, gizakiok urte dezenteko bizi-itxaropena daukagu. Hainbat urte izan ohi ditugu ongi garatu, bizi eta ugaltzeko. Badira, ordea, hori guztia denbora askoz ere laburragoan egin behar duten gu bezalako ugaztunak:... [+]


2025-08-30 | Patxi Aznar
Beste urrats oker bat

Duela gutxi, Netanyahuren gobernuak, AEBen baimenarekin, legez kanpoko jarduerarekin jarraitzea erabaki du Gazan, eta zerrenda osoaren kontrola hartzea. Historia pixka bat egingo dut ez zaidalako zuzena iruditzen komunikabide edo kazetari batzuek Gazan gertatzen ari dena 2023ko... [+]


2025-08-29 | Egiari Zor
Elkarbizitza demokratikoak begirunea eta neurritasun instituzionala eskatzen ditu

Abuztu honetan polemika berri bat piztu digute, beste behin, belarrondokoa ematea baino larriagoa izan dena. Azken hamabost urte baino gehiagoan, Glen Cree ekimenetik hasi, Estatu bortxaren biktimei aitortza legala emateko mekanismoen sorreratik segitu eta herri honetan ireki... [+]


Caparrosoko Valle de Odieta makroetxaldea epaituko dute lurrak nitratoz kutsatu dituelakoan

Irailaren 2an izango da epaiketa Iruñeko Zigor Arloko 2. epaitegian, ustez 2021ean makroetxaldeak haren inguruko lurrak minden hondakinekin kutsatzeagatik. Sasoi hartan Valle de Odieta makroetxaldeko administrazio kontseiluan ari ziren bost pertsona epaituko dituzte.


Maila altua

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Gewandhausorchester Leipzig.
Zuzendaria: Andris Nelsons.
Bakarlaria: Isabelle Faust (biolina).
Egitaraua: Pärt, Dvorak eta Sibeliusen lanak.
Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren... [+]


Eskoletako euskalduntzea “arriskuan” ikusita, Aiaraldeko dozena bat ikastetxek konpromisoen dekalogoa adostu dute

Gordin esan dute Aiaraldeko ikastetxeok: euskalduntzea “arriskuan dago” eta ikastetxeek, bakarrik, ezin diote aurre egin “egoera larriari”. Autokritika egin, eta hamar konpromiso hartu dituzte, hezkuntza komunitateek praktikara eramatekoak. Era berean,... [+]


Atlantikoko korronte baten kolapsoa adituek uste baino gertagarriagoa da

Ikerketa batek ondorioztatu du adituek uste baino AMOC korrontearen kolapsoa egoteko aukera handiagoak daudela. Korrontean aldaketa handiek eta azkenengo kolapso batek euri tropikaletan eraldaketa handiak eragingo lituzke, Europan negu oso hotzak eta uda lehorrak izango... [+]


Gutxienez 23 hildako izan dira Errusiak Kieven egin duen aire erasoan

600 misil eta dronetik gora bota ditu Errusiak Ukrainako hiriburuaren aurka. Gerra hasi zenetik egindako aire eraso handienetakoa da. Zelenskik nazioarteari eskatu dio erantzun dezala, Putin Trumpekin bildu eta bi aste eskasera.


2025-08-29 | Joan Mari Beloki
Trump bake bila?

Abuztuaren 15ean Vladimir Putin eta Donald Trump Alaskan bildu ziren. Ofizialki, Ukrainako gerrari amaiera emateko bidean beste urratsen bat emateko. Baina Gazan milaka pertsona hiltzeko gupidarik ez duen politikariak serio esan al dezake penagarria eta tristea dela Ukrainan... [+]


Poligono eolikoak: oportunismo gutxiago eta plangintza demokratiko gehiago

Duela egun gutxi 6.000 alegazio baino gehiago aurkeztu dira Azantzan eta Sarbilen poligono eoliko berri bat eraikitzeko proiektuaren aurka. Antzeko beste proiektu batzuetan bezala, herritar eta talde antolatuen ahaleginari, antolaketari eta lanari esker egin da alegazioendako... [+]


Nafarroako informazioaren arloko profesionalek Gazako kazetarien sarraskia salatu dute

Informazioaren arloko dozenaka profesional bildu dira ostegun arratsaldean Iruñeko Gazteluko Plazan, Gazan kazetari lanetan ari direnen aurka Israelgo armada egiten ari den sarraskia salatzeko.


Eguneraketa berriak daude