Txikien lan oparoa
Elkarrekin eta elkarlanean, oztopoak gaindituz proiektu bera eraikitzen doan komunitatea erakusten du Eskola bizia, herri bizia dokumentalak, ordubete pasatxoan. Gipuzkoako eskola txikiek 25 urte bete dituztela-eta, bertako ikasle, irakasle, guraso eta udal-ordezkarien bizipenak dotore jaso ditu Iñaki Alcalde zuzendariak.
Zientzia gaiak jorratzeko, taldekako proiektu bati ekin diote Berrobiko eskola txikian. Bateria, kableak eta gainerakoak eskuratu eta motor elektrikoa egin behar dute lehenik. Irakasleek beraiek ikasi dute bidean: “Ez dakigu oso ondo ibilbidea nolakoa izango den, baina batera joaten gara bide egiten, bakoitza bere ekarpenekin. Norbere abiapuntutik denek aurrera egitea da helburua, eta proiektu baten bidez eta adin aniztasuna duen gela batean, aukera handiagoa du bakoitzak bere mailan arrakasta lortzeko”. Ingeniaria den herriko guraso bat izan dute aholkulari irakasleek. “Maisu-maistrak asko inplikatzen dira gure seme-alabekin, gu ez gara gutxiago izango”, dio dokumentalean. Donostiako Zientzia Museora ere egin dute bisita, galderez eta jakin-minez beteta. Eta azkenerako, jostailuen tamainako auto elektrikoak egitea lortu dute haurrek. Festa handi batean probatu dituzte, jolas artean.
Abaltzisketa, Larraul, Zerain, Itziar eta beste hainbat herritako eskolen esperientzia ere bildu du Alcaldek. Talde txiki eta anitzekin funtzionatzen dute guztiek ere, eta horrek egiten ditu hain aberasgarri. “Adin aniztasunarekin nola jokatzen dugun? Eki ez da 5 urteko haurra, Eki da, eta hura Maider, Galder, Edurne… Pertsonak dira eta ume bakoitzaren ezaugarri eta erritmora moldatzen gara, talde txikiek hori ahalbidetzen dutelako”, dio irakasle batek. Txikiek handien bidez ikasten dute, eta helduagoek ere, gaztetxoenei irakatsiz, hobeto barneratzen dituzte edukiak.
Guraso inplikatuei ere ematen die hitza filmak, herriak berak herriarentzat ereiten duen hazia baita eskola. “Herri handietan baino parte-hartze handiagoa eskatzen digu, baina oso inbertsio emankorra da, eta gainera komunitatea, herria bizi mantentzen du horrek”, dio gurasoetako batek. Areago, pedagogikoki aldarrikatzen den ikas-komunitatearen adibide dira eskola txikiak, sektore eta eremu ugaritako lagunek hartzen dutelako parte haurraren heziketan: “Mundu osoa eskolan integratzea eskatzen du ikas-komunitateak, herri oso bat behar da haur bat hezteko, eta herri txikietan modu naturalean egin daiteke hori, herri osoa sar daiteke eskolan”.
Dena ez da arrosa kolorekoa, ordea. Zenbakiak eta gastua hizpide, Administrazioak trabak jartzen ditu maiz, eta ixtekotan izan da eskola bat baino gehiago, ikasle kopuru gutxienekoa ez betetzeagatik. Etorkizuneko ikuspegiarekin jokatu behar dela diote protagonistek, gaurko inbertsioa biharko fruitua delako, kalitate oneko hezkuntza jasotzen duten haurrak hobeto moldatuko direlako ondorengo ikasketetan, eta handiagoa delako gizarteari egin diezaioketen ekarpena. Bide horretan, batuta eta indartsu ageri dira Gipuzkoako 27 eskola txikiak, 800 familiak, 1.200 ikasleak eta 175 irakasleak, Iñaki Alcaldek filmatutako erretratu ederrean.
Nicolas Philibert zuzendari frantziarraren Être et avoir dokumentala (2002) dakarkigu gogora Alcalderen lanak, ezinbestean. Film horrek ere, 4 urtetik 10era bitarteko haurrak ikasgela bakarrean hezten dituen eskola txikia du ardatz, Frantzian, Auverniako herrixka batean. Pazientzia handia duen Georges López irakasleak ikasketetan, baina batez ere bizitzan aurrera egiten lagunduko ditu umeak. Milioi eta erdi ikusle bildu zituen Europako zinema-aretoetan eta nazioarteko hamabost sari eman zizkioten. Biak ere, lan gomendagarriak dira ikaskuntza-irakaskuntza prozesu konplexuan eredu bila dabiltzanentzat.
Donostia, 1960. Fermin Leizaola 16 urteko gazteak San Telmo Museoan zegoen Aranzadi Zientzia Elkarteko idazkaritzara jo zuen, bertako Espeleologia Sailean aritzeko prest.
Ez zen San Telmora egiten zuen lehen bisita izan; 1975eko ekainean Zeruko Argia-rekin... [+]
Maribi Ugarteburuk, EHNE Bizkaiaren enkarguz, herrialdeko hamar emakume baserritarren bizi historiak batu ditu Erein, Borrokatu, Bizi liburuan. Azken mende erdian Hego Euskal Herrian nekazaritzan eta abeltzaintzan izandako gertaerak bizi izan dituzten emakumeak dira protagonista.
Zuzendaritzak aurkeztutako Enplegu-erregulazioko espedientea (EEE) atzera bota eta "irtenbide bat bilatzeko negoziaketak hasteko helburuz", Agurain eta Legasako ArcelorMittal enpresako langileek greba mugagabeari ekingo diote.
Argitaratutako oharrean, EHGAM Euskal Herriko Sexu Askapen Mugimenduak ohartarazi du "faxismoa eta ideia faxistak" zabaltzen ari direla mundu mailan, eta "erresistitzeko prest" daudela: "Beldurra baino askoz handiagoa da sentitzen dugun amorrua".
María del Cielo Galindo Puyalek EHUn Master Amaierako Lana aurkeztu du ostegunean, ekainaren 26an. Galindok kitxuaz hitz egin du epaimahaiaren aurrean, Boliviako emakume indigena meatzarien parte-hartze politikoaz. Lana kitxuaz eta gaztelaniaz idatzi du, eta bere anaiak... [+]
Beethovenen 'Missa Solemnis'
- Taldeak: Bilbao Orkestra Sinfonikoa (zuzendaria: Nuno Coelho), Bilbao Koral Elkartea (Enrique Azurza) eta Iruñeko Orfeoia (Igor Ijurra).
- Bakarlariak: Mira Alkhovik (sopranoa), Nerea Berraondo (mezzoa), Michael Porter (tenorea)... [+]
Aurrez, Plentziak, Alkizak eta Gernikak euskal errepublikaren parte izatea erabaki zuten. Baztanekin, dagoeneko Euskal Herriko lau herriek hartu dute erabakia.
Artxibo biluzia
Nor: Intza Alkain eta Javi Barandiaran (Metrokoadroka).
Non: Lemoako Kotxepin aretoan.
Noiz: ekainaren 2an.
-------------------------------------------------------
Lemoan independentzia eguna ospatzen ari dira. Kotxepin kultur etxearen alboan,... [+]
Duela urtebetetik duen aldi baterako harrera proiektua eten diote familia bati, eta bestea joan den astean etxegabetu zuten, inolako jakinarazpenik jaso gabe. Auzoan Bizi etxebizitza sareak agerraldia egin du ostegunean Txagoko Komunitate Sarearekin eta Federico Baraibar... [+]
Bretainiako adierazpide musikal zein literarioen sustatzaile eta banatzaile nagusia izan da Breizh kooperatiba. Ia zazpi hamarkadetako ibilbidean ehunka egile bretainiarren lanak editatu eta ekoitzi ditu, horietako hainbat bretoieraz.
Maider Behotegi Euskararen Erakunde Publikoaren (EEP) lehendakariak inbertsio handitze guztiak berri onak direla adierazi zuen iaz. Hala ere, erakunde bakoitzak gutxienez 300.000 euro gehiago ipintzea "beharrezkoa" dela nabarmendu zuen, helburua 2050ean hiztun kopurua... [+]
Tramite burokratikoetan murgilduta dago Ed Rojas. Kolonbian jaio eta bizi, 2022an Ikasketa Feministak eta Generokoak Masterra egin zuen EHUn. Baina titulua amaitu eta hiru urtera, ez du lortu bere izenean jasotzea. Arrazoia? 2022an ez-bitar markagailua jarri zuen bere... [+]
2009tik 2023ra izandako iktus intzidentziak jaso ditu Nafarroako Osasun Publikoko eta Lan Osasuneko Institutuak. Iktusa izan duten nafarren %84k arrisku faktoreren bat zuen.
1978ko sanferminetan gertatutako Poliziaren kargak argitzea, horiei buruzko dokumentuak desklasifikatzea eta gertakarietan hildako German Rodriguez biktima gisa aitortzea eskatzen diote Espainiako Gobernuari Kongresuak onarturiko dokumentuaren bidez.
Adimen artifizialak adimenari berari buruzko eztabaida berpiztu du: zer da adimena, zertan bereizten dira giza adimena eta adimen artifiziala deritzoguna, zer egitura dute oinarrian… Eztabaida horrekin batera, animalien garunen egiturari eta gaitasun kognitiboei buruz... [+]