"Amorrua adierazteko elektronika oso ona da"

  • Mikel Kazalis Euskal Herrian musika gogorra egiten denetik hor egon da beti. 1980ko hamarkadan Estigia eta Anestesia sortu zituen; Negu Gorriak eratu zenetik itsasontzian izan zen; Izaskun Forkadarekin 2 Kate sortu zuen; eta Kuraia taldeko kide ere bada. Orain, Matxurarekin, musika industrial bortitza errebindikatzen du, Anestesia, Gutural, Pilt eta El Corazón del Sapo taldeetako hainbat kideren laguntzarekin. Taldearen izen bereko diskoa Bonberenea Ekintzak-ek uda aurretik kaleratu bazuen ere, oraindik ez dute agertokirik zapaldu.

Txarly Diaz, Fer Apoa, Aitor Abio eta Mikel Kazalis dira Matxura taldeko partaideak. Musika industrialaren ildoa hartu dute martxan jarri duten proiektu honetan.
Txarly Diaz, Fer Apoa, Aitor Abio eta Mikel Kazalis dira Matxura taldeko partaideak. Musika industrialaren ildoa hartu dute martxan jarri duten proiektu honetan.
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Proiektu propioa zena talde bihurtu da.

2009an hasi nintzen bozetoak egiten, eta gerora Aitor Abiori deitu nion, alde elektronikoa lantzen laguntzeko. Fer Apoak zerbait entzun zuen estudioan eta gustatu zitzaionez animatu egin zen ahotsekin probatzera. Eta Txarly Diazek elkarrekin zerbait egiteko aipatu zidanean, proiektua erakutsi nion. Helburuak dira musika indartsua egitea gure muga batzuk gaindituz, jolastea, esperimentatzea, eta amorrua kanporatzea.

Zerk batzen zaituzte eta zer osagai jartzen du bakoitzak?

Laurok gatoz musika indartsua eta erritmikoa egitetik, alde elektronikoa ere tarteka denok ezagutu dugu, eta ezagutzen dugu pixka bat mundu hau. Abiok elektronika eroa jartzen du, Fer-ek ahotsa eta jarrera, Txarlyk gitarra zorrotza eta sena, eta nik oinarriak eta amorrua.

2 Katerekin arlo elektronikoa eta industriala ere jorratu zenituen. Eroso zaude diziplina horretan?

Badu zerbait erakartzen nauena, oinarri erritmiko potenteak, makinaren sentsazioa, gitarra zorrotzekin nahastuta, distortsioa... Indarra adierazten du.

Zer esango zenieke elektronika hotza dela diotenei?

Nire ustez hoztasuna ez da estilo edo tresnaren araberakoa, edozein estilo eta musika tresnarekin adierazi daiteke sentimendu bat. Eta amorrua adierazteko oso ona da elektronika.

Fidatzen zarete bakezaleez?

Bakea beti ahotan, baina errealitatean... Gure bakea lortzeko ezintasun hori dela-eta, ironikoki proposatzen dugu “suizidio herrikoia”; bakea lortzeko, indarkeria adierazpen ezin eraginkorragoa.

Nostalgikoa zara: inork errebindikatzen ez duenean, zu musika industriala egiten...

Ez da nostalgia, gustu kontua baizik. Urte batzuk baditut eta nire eragin gehienak ere orain dela urte batzuetakoak dira, nahiz eta egunero berriak jaso. Ondo datorkit nahi dudana adierazteko. Ez zait axola besteek zer egiten duten.

Posible al da gizakia makinek menderatzea?

Gizakia gizakiak menderatuta dago, eta hori da borrokatu behar duen askatasuna. Eta bai, teknologiak gure alde egiten duen bezala gure kontra ere egiten du... Jasotzen duguna merezitakoa izango da.

Gero eta argiago dago sistema honek matxurak dituela?

Alde guztietatik ari da pitzatzen, eta gu gainbehera horren lekuko gara.

Mesias, Hil da jainkoa, Salbatzaile, Errukia, Otoi, Pekatua, Bedeinkapena... Eliza da disko honetako jomuga nagusia?

Bai, misantropiaz eta askatasunaz gain, gerora konturatu nintzen erlijioa eta heriotza ere oso zabalduta zeudela hitzetan. Gizarte katoliko batean jaso dugun heziketaren eragina dira, inkontzienteki.

“Libre izateko duzun beharrak preso bihurtu zaitu”. Kontsumismoari zuzenean botatako torpedoa?

Kontsumismoa, teknologia, komunikabideak, politikariak, eliza... Denek eskaintzen dute askatasuna. Nahi duzuna egiteko, erosteko, ikusteko, sinesteko... Harrigarria da zenbat askatasun ditugun eskuragarri. Gora askatasuna!

“... maita dezagun anestesia”. Mezu subliminala Matxuraren kantu batean? Nola dago Anestesia?

Anestesia “askatasun” anestesiatzaile hori da, ondo zetorkion abestiari, ia-ia izenburua ere izan zen. Eta bide batez omenaldi txiki bat, bai. Anestesia lozorroan dago, baina edozein egunetan esango dugu: piztu da piztia! Kar, kar.

Horren harira, Joseba Poncek idatzitako kantan Tankard eta Jello Biafra&DOAren arrastoa hartu dut. Eskola zaharra, alegia.

Bai, kolaboratzaileak ere eskola zaharrekoak hartu ditugu, kar, kar. Diskoko hardcore-punkena da. Luxuzko lagunak izan ditugu: Oreka TX, Ander Lipus, Joseba Ponce, Imanol Epelde...

“Zu zeu izateko gaitasun hutsa errealitate birtuala da aro digitalean”. Egiazko gauza gutxiegi egiten dugu?

Naturatik aldentzen bagara, eta “informazio” itsasoan sartu, lau hormen artean beti, pantaila bati begira... zaila dugu orekatuak izatea eta geure burua ezagutzea. Bere burua atxilotzen duen animalia bakarra gara.

Nolakoa izan zen Anestesiarekin Kukutzaren alde egindako kontzertua?

Gehiegizko indarkeria hura ikusi eta amorruak bultzatuta animatu ginen zerbait egitera. Batzuek ironikoki esan digute ea gaztetxeak bota behar dituzten gu ikusteko.

Nola bizi duzu musika egiten bizirautea?

Dirua baino gauza garrantzitsuagoak asko daude, adibidez gustuko duzuna egitea, ahal duzun modu libreenean. Eta ekonomikoki gorabeheratsua izan arren, arimarentzat babarrunak dira.

Beranduegi heldu da Mikel Kazalisek idatzitako lehen kanta komertziala?

Kar, kar, kar! Bai, beranduegi, inork ez du sinesten hainbeste zarata egin ondoren abesti melodiko eta “komertzial” bat egitea! Ez dakit horrenbesterako den, baina uste nuen agian Gaztean sartuko ginela...

Batek baino gehiagok dio garai gogor hauetan muturreko musika dela soinu banda naturalena. Hori izan da beti zure testuingurua. Zer diozu?

Basapiztiak ere arriskuan sentitzen denean hortzak erakusten ditu. Hori da uneko bere adierazpena. Halako zerbait sentitzen baduzu, logikoa da hala erantzutea. Baina niri gustatzen zait estilo ezberdinak egotea, eta musika lasaia ere bai, denak ez du egurra izan behar. Gure sentimendu guztiek irtenbidea izan behar dute.

Noiz ikusiko zaituztegu agertokietan? Nolakoak izango dira zuen zuzenekoak?

Zaila da gure agendak bateratzea, baina ari gara ahal dugunean entseatzen eta bitartean zuzenerako beste guztia prestatzen. Espero dugu martxorako prest egotea. Potenteak izango dira kontzertuak. Musika irudiekin indartu nahi dugu, bideoak proiektatuz.


Azkenak
Errusiak baieztatu du Putin eta Trump datozen egunetan bilduko direla

Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]


Boubacar Diouf: “‘Manteroa’ izatea ez da delitua; bakean bizi nahi dugu, diskriminaziorik gabe”

Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]


Nafarroako suteak nekazaritzako makina batek sortu zituela baieztatu du gobernuak

338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.


ChatGPT psikologo bezala erabiltzearen arriskuez mintzatu da Mireia Centeno Gutierrez psikologo eta psikopedagogoa

Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.


Heriotza txikiak

Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]


Miren Agur Meabe
“Zalantza askorekin idatzitako liburua da, baina zalantzek bultzatzen gaituzte aurrera”

Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]


‘Stabat mater’ borobila

Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana. 

Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia. 

Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.

Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]


Bakioko jaietako gau bateko egitaraua bertan behera utzi dute, sexu erasoen eta borroken gorakadagatik

Abuztuaren 29ko gaueko egitaraua bertan behera utzi dute, iazko jaietan gau horretan izan baitziren indarkeria kasuak: sumisio kimiko bidezko sexu erasoak eta borrokak "nabarmen" areagotu zirela azaldu du Amets Jauregizar herriko alkateak. Abuztuaren 28tik 31ra bitarte... [+]


Plastikoaren kutsadura mugatzeko itun baten negoziaketan ari dira NBEko herrialdeak Genevan

Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.


600.000 milioi euro inbertitu ezean, %35eko muga zergak jarriko dizkio Trumpek Europako Batasunari

Von der Leyenek eta Trumpek akordioa lortu eta astebetera egin du mehatxua AEBetako presidenteak, Europako herrialdeek hitzartutakoa beteko ez dutela kezkatuta. Europako produktuei %15eko muga zergak ipintzeaz gain, Europako Batasunak AEBetan 600.000 milioi euro gehiago... [+]


Kontrolpean dute Nafarroako baso sutea, eta gobernuak suteak saihesteko neurriak hartu ditu

Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari. 


2025-08-05 | El Salto-Hordago
Plastikoak eragindako kutsadurak 1,3 bilioi euroko osasun gastuak eragiten ditu

The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.


Etxeko atxiloaldia ezarri diote Bolsonarori, 2023an estatu kolpe bat ematen saiatzeagatik

Brasilgo Auzitegi Gorenak eman du sententziaren berri, Bolsonaro oraindik Luiz Inazio da Silva Lula Brasilgo egungo presidentea pozoitu eta Alexandre de Moraes epailea hil nahi izateagatik epaitzen ari diren bitartean. Sare sozialik erabili ezin zuenean,... [+]


Bilboko Konpartsek “gustu guztientzako” 600 ekintzatik gora antolatu dituzte

Bilboko Konpartsen Federazioak 2025eko Aste Nagusirako prestatu duen egitaraua aurkeztu du Arriaga Plazan. Federazioak, konpartsek eta Jai Batzorde Mistoak 600 jarduera baino gehiago prestatu dituzte, "gustu guztientzako ekintzez betetako Aste Nagusiaz gozatzeko". 


2025-08-05 | Mikel Aramendi
Gero eta fede gutxiagorekin esanda: ‘No More Hibakusha!’

Hiroshima eta Nagasakiko masakre nuklearren 80. urtemuga heldu zaigu, eta inoiz baino eskasagoak dira itxaropentsu izateko inputak. Hala ere, No More Hibakusha! aldarrikatzen jarraitu beharko dugu... ordukoei ez ezik geure buruari zor diogulako.

Iazko Bakearen Nobel... [+]


Eguneraketa berriak daude