Neanderthalen dieta mediterranearra

Neanderthaleko gizaki talde baten bizimodua irudikatzen duen eszena. Orain arte eremu akademikoan gizaki horiek haragijaleak zirela eta horrek espeziea desagertzea bultzatu zuela uste izan da. Baina berriki zientzialari talde batek frogatu du uste baino a
Neanderthaleko gizaki talde baten bizimodua irudikatzen duen eszena. Orain arte eremu akademikoan gizaki horiek haragijaleak zirela eta horrek espeziea desagertzea bultzatu zuela uste izan da. Baina berriki zientzialari talde batek frogatu du uste baino askoz dieta aberatsagoa zutela. Max Planck Institute.

Eurasia, duela 37.000 urte. 200.000 urtez kontinentean nagusi izan ondoren, eta Cro-Magnoneko gizakiekin batera 5.000 urte inguru bizi ondoren, Neanderthaleko gizakiak desagertu egin ziren. Gizaki horien biziraupena galarazi zuten faktoreak oraindik garbi ez dauden arren, neanderthalak haragijale izateak horretan eragina izan zutela uste izan da orain arte. Hipotesi horren arabera, klima aldaketak gizaki horien inguruko fauna aldatzea ekarri zuen, neanderthalek ehizan gero eta emaitza kaxkarragoa lortzen zuten eta, beraz, gero eta elikagai gutxiago zeukaten. Hala, tartean beste arrazoi batzuk egon arren, dieta mugatuak desagertzea bizkortu omen zuen.

Baina Washingtoneko (AEB) Smithsonian Institutuko eta George Washington Unibertsitateko zientzialariek hipotesi hori bertan behera utzi dute, Shanidar (Irak) eta Spy (Belgika) kobazuloetan aurkitutako arrastoak aztertuta. Duela 40.000 urteko hortzetan aurkitutako material begetal fosilizatuak aztertu dituzte eta, horri esker, hortz horien jabeek, neanderthaleko gizakiek, landareak eta barazkiak prestatu eta jaten zituztela jakin dute. Besteak beste, datil palmondoak, lekaleak eta belar haziak kontsumitzen zituzten, gerora Homo sapiens sapiens-on dietan ere ohikoak izan diren jakiak. Baina jaki horien elikagaiak lortzeko aurrez prestatu eta berotu behar zituzten.

Garbi dago orain arte nagusitu den hipotesiko ehiztari haragijaleentzat bizirautea zailagoa zela, baina berriki deskubritutako neanderthal orojale eta sukaldariek, dieta anitzari esker, inguru aldakorrera egokitzeko uste baino askoz ahalmen handiagoa zutela frogatu da. Gainera, arrastook salbuespena izan zirela pentsatzeak ez du zentzurik, arrastoak Iraken eta Belgikan topatu baitituzte. Orduan, zergatik desagertu ziren?

Fikziozko telesailetan, Smithsonianeko zientzialariek eta enparauek egungo auziak argitu ohi dituzte beren ikerlanei esker, baina, oraingoan, benetakoek egindako aurkikuntzak Nenderthaleko gizakiaren 40.000 urteko misterioa areagotu besterik ez du egin.


Azkenak
BOLLOTOPAKETAK
Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua

Apirilaren 26, 27 eta 28 hauetan iraganen da Euskal Herriko bolleren topaketa, Leitza herrian. Izenak argiki dioen gisara bollerei irekitako jardunaldiak dira, baina, oro har, sexu/genero disidente oro da gomitaturik. Egitarau aberatsa eta askotarikoa ondurik, taldean... [+]


Gorputz hotsak
"Pianoa da konpainia izatea bezala, ez zara inoiz bakarrik sentitzen"

Musika klasikoa, regetoia eta rocka gustuko ditu Jakes Txapartegi pianistak (Hondarribia, Gipuzkoa, 2009). Itsua da, musika klasikoa jotzen du eta poliki-poliki jazza eta inprobisazioa ikastea gustatuko litzaioke. Etxean zuen teklatuarekin Pirritx eta Porrotxen “Maite... [+]


2024-04-28 | Axier Lopez
Dronea, munduko botere harreman desorekatuen ikur eta eragile

Giza asmakizun oro lez, onena eta txarrena egiteko gai dira. Baina, tamalez, dronea, beste ezeren gainetik, Mendebaldeko potentzia kapitalistek munduaren gehiengoa menpean jartzen jarraitzeko tresna nagusietakoa da. Zirrikitu teknologikoetatik haratago, funtsezko pieza da bizi... [+]


Iñaki Soto. Erredakzioko kazetaritza ardatz
"Gure Herriaren etorkizuna eta hizkuntzarena batera joango dira"

25 urte beteko ditu aurten Gara egunkariak. Ez da erraz izan. Teknologiak ekarritako iraultzari neurria hartuagatik ere, Espainiako auzitegietako epaileek erabakitako oztopo arbitrarioek egunean eguneko jarduna baldintzatu dute. Mirari hutsa, Iñaki Soto zuzendariaren... [+]


Migrazio eta Asilo ituna: Europaren legatu kolonialista denon begien bistan

Europar Batasunean berriki onartu den Migrazio Itunak, asko zaildu dizkie gauzak euren herrialdetik ihesi doazen eta asiloa eskatzen duten pertsonei. Eskuin muturraren tesiak ogi tartean irentsita, migratzaileentzako kontrol neurri zorrotzagoak onartu dituzte Estrasburgon,... [+]


Eguneraketa berriak daude