Ezagutzen ez duguna, galdu duguna

  • Jon Benito ::Bulkada

    Susa

    orrialdeak ::111

    prezioa ::14.25€

Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Jon Benito liburu sano borobil eta trinkoarekin estreinatu zen orain dela hamar urte (Aingurak erreketan, Susa, 2001). Bulkada narratibo hau ere elegantzia berberarekin idatzia dago. Obsesioak jotako pintoreak bezala margotzen dizkigu, zehatz, gure belaunaldiaren amodioak. Eutsi egiten die Jon Benitok malkoei eta estridentziari. Hitz egiten digu, baina ez dizkizu hitzak aurpegira botatzen.

Hain maite duen Baskoniaren partidu perfektu bati so imajinatu dut zarauztarra, jokaldi on batek sortzen duen plazera sortzen baitu bere arbelak: kalkulatua dago poemen erritmoa, istorioen pisua. Ehun eta hamaika orrialdeko kontakizun honetan, “nor naiz ni?” galdetzen dio bere buruari. Hasieran markoa erakusten digu: familia, sorlekua, herria eta kultura disekzionatzen ditu, kontuak garbitzeko, kronista batek baino sakonago, eta poeta batek baino hobeki. Bizipenak azaltzeko ahalegin hori ez da metafisikoa, baizik eta zatikien bidezkoa, detaile sutsuekin egina: “Udaberriaren azkeneko izkina hautsia./ Hondarribiko aireportua./ Joxean Lasa eta Joxi Zabalaren/ senideen kontra oldartu zen Ertzaintza”.

Edertasun handiz, gogorraren ederrez, Benito barneratu egiten da, apurka, ulertzen ez denaren uretan, ulertzen ez diotenaren azalpenetan, betiko aldatu diren gauzetan: familiari eta sorlekuari kantatu ondoren –apur bat prebisibleak eta bigunak poemetako batzuk–, maitasunaren bi alderdiak esploratzen ditu samur eta hunkibera, eta Barruranzko bidaia hasten du, hirugarren pertsonaren babesean: “Utzi zuen etxea, utzi zuen dena,/ ikusteko munduan bere baitan zena”. Bidaia hori modu klasikoan bukatzen da, Kavafisek Hiria (1910) poemara ekarri zuen sentsazio zahar horrekin: “Leku berririk ez duzu edirenen, ez duzu edirenen beste itsasorik./ Hiriak jarraituko dizu. Kale berberetatik zara/ ibiliko. Eta auzune berberetan zara zahartuko;/ eta etxe berberetan urdinduko”. Bidaiatik itzultzen da Jon Benito gero, lur hartzen du emeki, eta Koordenada berriak azken zatiari ekiten dio.

Liburuko poema laburrenak ez doaz beharbada jokoa eta artifizioa baino harago, baina arnas luzeko poemak gogoangarriak begitandu zaizkit. Jon Benitoren etorkizunak lehenaldi sakonetatik datoz, eta hausnarketa barrukoenak luze eta suabe eskaintzen dizkigu. Purgatorio gozoa da Bulkada, hondamendi isila, esaten dena idatzita dagoena baino askoz gehiago den liburua.

Azkenak
Nekropolitiken politika

"Oxala Mediterraneoko herrialdeek beren betebeharrak beteko balituzte, eta bilaketa eta erreskateko uretan eskura dauzkaten operatibo guztiak martxan jarriko balituzte, jendeak itsasoan arriskurik izan ez dezan". Mikel San Sebastian Aita Mari erreskate ontziko kidearen... [+]


Astelehenean hasiko dira Zaharraz Harro! jaiak Gasteizko Alde Zaharrean

Astelehenetik igandera askotariko 106 jarduera antolatu dituzte auzoko bizilagun eta eragileek, parte hartzea, auzo harrotasuna eta autogestioa ardatz. Aurten poliziak bortizki hustu berri duen Korda espazioa izango dute gogoan. Hamazazpigarren edizioa da aurtengoa.


Gasteizko lorezainak hiru hilabete greba mugagabean
“Egoera oso zaila da une honetan, baina langileek borrokari eutsiko diote”

Ostegunean hiru hilabete beteko dira Gasteizko lorezainek greba mugagabea hasi zutenetik aho batez, ELA, LAB eta ESK sindikatuek deituta. Gasteizko parke, igerileku eta berdeguneak belar eta sasiek hartuta ikusteak oso ikusgarri egin du greba, baina iragan astean “zerbitzu... [+]


Sergio Ayucar (BSH): “Prozesuari eustea oso gogorra izaten ari da; mediku-bajak bikoiztu egin dira”

Eskirozko BSH lantokia ixteko asmoa plazaratu zutenetik lan taldearen mediku-bajak bikoiztu baino gehiago egin direla salatu dute gaur: "Abenduan prozesua hasi zenean lan taldearen %4 zegoEn bajan, orain %13 baino gehiago dago", adierazi du Sergio Ayucar BSHko langile... [+]


Kanpaina bukaerako ariketa

Hau idazten ari naizela, kanpaina bukatzear dugu. Datorren astelehenean jetzaldi batera pasako gara. Horrek esan nahi du hiru egunetik behin egingo dugula gazta, eta gaztek izango dituztela bospasei kilo. Uztailaren bigarren astean edo utzi egingo diogu gazta egiteari.


2025-06-23 | Irati Diez Virto
Askari izena duen haragijale txikia

Duela egun batzuk Zeraingo mendietan nenbilela, gorpu bat topatu nuen bidearen erdian. Lehen aldia zen halakorik ikusten nuela, eta kosta zitzaidan identifikatzea. Bere tamaina txikia ikusita, kume bat izan behar zuela pentsatu nuen; baina oker nenbilen. Munduko ugaztun... [+]


2025-06-23 | Jakoba Errekondo
Arrosa basatiaren izen saltsa

Loratu da. Kostata baina loratu da, bai, arkakaratsa (Rosa spp.). Lore arin, mehe, hegalari itxurakoa da, arrosa bat da eta lorea ere arrosakara eta zuriaren arteko kolorea du. Urtero loratzen da lurrin fina zabalduz. Lore horiek destilatu egiten dira, ia erabat kosmetikan eta... [+]


2025-06-23 | Garazi Zabaleta
Azpigorri
Bertako ahuntz arrazaren txorizoak

David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]


NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.


Eguneraketa berriak daude