Bolo histerikoa

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Aspaldian analisirik egin gabe, denbora falta aitzakiatzen zion bai bikotekideari bai bere buruari. Lan askorekin zebilen, ardura familiarrak egunetik egunera handiagoak ziren, eta obsesioraino begiratzen zien hainbat eraikinetako erlaitzetan, kasik oharkabean ipintzen dituzten orratzei; iltze gisako hauek usoak pausa ez daitezen ipintzen dituzte, zirinik egin ez, eta eraikin kanpoaldeak kakaztu ez ditzaten. Bera usoen gisara sentitzen zen, iruditzen zitzaion errealitateak halakoxe orratzak ezarriak zizkiola, eta ez zeukala non pausatu, non egokitu, non laketu. Sarri etortzen zitzaion gogora bost egunez desagerturik egon, eta seigarrenean non eta etxeko ganbaran kukutua topatu zuten lankide desorientatua, edota aste batetik bestera hil zitzaion lagun osasuntsua. Harik eta, akaberan, sendagilearenera deitu zuen arte.

Bihotz pilpirak azkartxo zebilzkion eta tentsioa altu samarra zuen, baina sendagileak hitzorduko urduritasunari egotzi zion. Alabaina, onartu behar izan zuen azken hilabeteetan ez zela gehiegi zaindu, lo gutxi egiten zuela, eta gauez gaixotasun larrien hurbiltasunak erotzeraino erasaten ziola; aitortu behar izan zuen gehitxo erre eta edaten zuela, eta gutxiago jaten zuela nekeza zitzaiolako ahamena irenstea. Sendagileak, orduan: “Adinarekin tiroak gero eta hurbilago entzuten dira, ezta? Badakizu angustia hitza nondik datorren? Latineko angustus hitzetik hain segur, eta toki estu eta hertsia adierazten du. Ba horixe da zure bizitza laburbiltzen duen hitza. Estres apur bat beharrezkoa da, baina neurrian. Nago bolo histerikoa duzula, horixe dela jatekoak irensten uzten ez dizuna. Bizimodu mantsoagoa komeni zaizu, eta on egingo dizu, hasteko, Tranxilium pilulak egunean hiru bider hartzeak”.

Anbulatoriotik irtetearekin batera, tiroak urrunago sumaturik, telefonoa itzali zuen. Gero, botikara joan beharrean, kafe batera jo zuen. Berrian, Nafarroa Behereko Behorlegi herrixkan Maddi Oihenarten eta Jeremy Garat biolontxelo jotzailearen kantaldia iragartzen zen. Tokitan zegoen, baina ez bat eta ez bi, joan egin zen. Gidaritza –Oihenart beraren azken diskoa lagun– lasaigarria egin zitzaion, eta paisaia bihotz altxagarria, eta Irunberriko Arroilara iritsirik, harrika jaurti zuen telefonoa. Otsagabian, bazkaldu aurretik ciber kafe batean sartu zen hemerotekan kuku bat egiteko, eta horra aurreko batean irakurritako erreportaia: Zuberoako Gamere herrixkan, Lamina Zilo izeneko osinean, ura 34 gradutan irteten da lurpetik. Kasik sms bat zirudien email bat idatzi zuen: “Ongi nago. Berandutuko”. Bolo histerikoa ahantzirik bazkaldu zuen, eta Orhirako bidean gora aurrena eta Larrainerako bidean behera hurrena, presarik gabe egin zuen aurrera. Eta noizbait ere osinera heldu zelarik, astiro biluztu, eta gozoro sartu zen uretan.

Iluntzean, Behorlegi herri miniaturazkora iritsirik, Santa Grazi kaperara jo zuen. Gaualdia hasi aurretik, azaldu zuten kapera hartara haur ttikiak eramateko usadioa dagoela, ibiltzen eta mintzatzen ikas dezaten. Eta berak irudipena izan zuen, ezbeharren bat izan dutenen gisara, berriro ere ibiltzen eta mintzatzen ikasi beharra zeukala. Kantaldia kandela soil baten argitan garatu zen, mikrorik gabe, a capella alegia, eta txorien firurikak eta hegaldiak izan zituen ardatz, eta berak, hunkiturik, irudipena izan zuen aspaldian lurretik arrasegi ibili zela eta berriro ere hegaldatzen ikasi beharra zeukala. Akaberan, autoan sartu, eta abiatu ondotik, zin egingo luke ibilgailua hegan zihoakiola.

Azkenak
2025-06-19 | Sustatu
AA batek zenbat eta gehiago “arrazoitu”, orduan eta okerrago

Applen lan egiten duen ikertzaile talde batek adimen artifizialaren (AA) esparrurako egindako ikerketa baten emaitza argitaratu dute. Izenburu esanguratsua du: The Illusion of Thinking. Euskaraz, bere izenburu luzean, honela: Pentsatzearen ilusioa: arrazoitzeko ereduen... [+]


Desokupacyl enpresa Donostian dagoela ohartarazi dute

Desokupacyl desokupazio taldeak bideo bat argitaratu zuen atzo sare sozialetan, Luis Nuñez Mané burua eta beste hiru kide Donostian zeudela esanez. Bideoa, Kontxan grabatuta dago, eta “okupatutako” etxeak erostera bultzatzen du bertan Manék:... [+]


Ekialde Erdia
Mundua begira, Israelek eta Iranek elkarri erasotzen jarraitzen dute

Joan den ostiralean Israelek Iran eraso zuenetik, bi herrialdeek bata bestea erasotzen jarraitzen dute. Ali Khamenei Iraneko liderra hilko dutela diote Israeleko agintariek, AEBen parte hartze zuzena eskatzen dute, baina AEBetako lehendakari Donald Trumpek ez du oraindik erabaki... [+]


Langileen eskubideek okerrera jo dute azken hamarkadan, bereziki Europan eta Ameriketan

Nazioarteko Sindikatuen Konfederazioak (ITUC) urtero argitaratzen duen txostenak langileen eta sindikatuen egoera globala gero eta okerragoa dela adierazi du.
 


2025-06-19 | Axier Lopez
Banco Santanderrek armagintzan eta genozidioan duen parte-hartzea salatzeko ekintza egin dute Azpeitian

Azpeitiko Elkar-ekin taldeak protesta ekintza egin du asteazken gauean. 1.000 kilo obra-hondakin utzi dituzte bankuko sarreran, hildakoak irudikatzeko panpinak jarri eta porlanez zikindu dute egoitza.


Iruñeko eta Gasteizko gertakarien gaineko erantzukizuna aitor dezala eskatu diote Espainiako Gobernuari

78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.


Prostituzioa debekatzeko lege proposamena aurkeztuko du Espainiako Berdintasun ministroak irailean

Birritan saiatu da PSOE legea aurrera ateratzen. "Berriro ekingo diogu, beharra bertute bihurtu behar dela uste baitut. Benetan, unea dela uste dut", adierazi du Ana Redondo Berdintasun ministroak.


BVE talde parapolizialak gutxienez 40 lagun hil zituen 1975 eta 1983 artean, Iñaki Egañaren arabera

Iñaki Egaña historialak Impunes (Txalaparta, 2025) liburuan dio frankismoak talde parapolizialetara jo zuela errepresioa "itxurak mantenduta" ezartzen jarraitzeko, eta beren kideen "inpunitatea" azpimarratu du. Duela 50 urte sortua, bederatzi... [+]


Teresa Zavaleta 
“Euskararen bidez Euskal Herriko egoera politikoa ulertu nuen”

Argentinarra da, baina sustraiek errotzen dute. Euskararekin maiteminduta dago, 25 urterekin ikasten hasi zenetik. Arbasoetako batzuk Euskal Herrikoak zituen, Soraluzekoak eta Azagrakoak, eta bizpahiru urterekin hasi zen Arrecifeseko Euskal Etxera joaten; arbasoa sortzaileetako... [+]


PSNko idazkariorde Ramón Alzórrizen dimisioak ustelkeria eta krisi politikoa Euskal Herrian kokatu ditu

María Chivite Nafarroako Presidentearen "konfiantza galdu" duela eta, Ramón Alzórrizek PSNko idazkariorde nagusi eta Nafarroako Parlamentuko bozeramaile izateari utziko dio. Bere bikotekidea Servinabar enpresan lanean aritu zela publiko egin ostean eman du... [+]


Papax Fagoaga, mutil-dantzaria 1970eko hamarkadatik
“Ezin nuen ulertu emakumeok herriko bestetan ezin genuela mutil-dantzetan parte hartu, horregatik hasi nintzen dantzan”

Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]


Faxismoaren aurka borrokan, munduan zein Euskal Herrian

Lanaren Ekonomia irratsaioan faxismoaren gorakada aztertu dugu, munduan eta Euskal Herrian gertatzen ari dena.


Aroztegiko Elkartasun Komiteak salatu du bi kidek jazarpenak eta irain matxistak jasan dituztela

Taldeko kideen aurkako eraso matxistak talde osoaren aurkako eraso gisa ulertzen dituela adierazi du Aroztegiko Elkartasun Komiteak. Komiteak salatu duenez, Aroztegiko epaiketara ikusle gisa sartu nahi zuen jendearen zerrendatik "Baztango mutil-dantzari talde... [+]


Aurten ere batxilergoko ahozkoa euskaraz pasatzeko aukera irekiko dute hainbat irakaslek

Ekainaren 23aren eta uztailaren 2aren artean iraganen da ahozko azterketa. Frantsesez pasa beharreko azterketa izanda, Seaskako, sail publikoko eta pribatuko irakasle batzuek publikoki jakitera eman dute euskaraz bideratzeko aukera eskainiko dietela ikasleei.


Umandi ikastolak 50 urte
Euskara, bizikidetza eta berrikuntza pedagogikoa ardatz

Gasteizko Umandi ikastola duela 50 urte sortu zuten hainbat familia aski ausartek –herri ekimena, orduan ere–, euskararen transmisioa ardatz hartuta. Mende erdia joan da, ikastola hazi egin da, belaunaldi berriak hezi ditu ez gutxi, komunitate baten erreferente ere... [+]


Eguneraketa berriak daude