Urkulu, naturari egokitutako urtegia
- Pasieran ibiltzeko, hegaztiak behatzeko edota inguruko auzoetako elizak eta baserriak miresteko toki aparta da Urkulu urtegia, mendiz inguratutako goi-lautadan. Aretxabaletako natura gunerik ederrenetakoa da, atseden hartzeko eta naturaz gozatzeko aproposa.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Naturari egokituta ikus dezakegu gaur egun. Aretxabaletako herri gunetik kilometro gutxira dago, Kurtzebarri (1.146 m) mendiaren magalean, bere edertasun guztia harro erakutsiz.
Gune lasaia ez ezik, aire librean jarduteko lekua ere bada. 6,5 kilometroko luzera duen bidegorriak inguratzen du urtegia, eta kirola egiteko hainbat gune daude bertan, ariketak nola egin azaltzen duten argibide-taula eta guzti. Ibilbide horretan, bidearen erdia, gutxi gorabehera, landa guneen ondotik egingo dugu, eta beste erdia basoen albotik. Urkulurainokotxez gertura daiteke, baina ez da komeni urtegi inguruak autoz betetzea. Bertan baditugu bi aparkaleku txiki, baina gomendagarriena 800 metro lehenago dagoen Otalora dorretxearen ondoan aparkatzea da, han leku handia dago eta. Jauregi ezaugarriak dituen eraikin aparta da dorretxea, hainbat arotan eraikitakoa.
Babestutako natura-gunea
Aizkorri-Aratz parke naturalaren sarbide ere badugu urtegia, herri giroak eta mendialdeak bat egiten duten natura-gunean. Urtegiaren inguruan zein baino zein ikusgarriagoak diren lau auzo ditugu, hura zaintzen baleude bezalaxe: Larrino, Aozaratza, Areantza eta Goroeta. 189 pertsona inguru bizi dira horietan.
Landa gune osoan larre ederrak daude, eta biodibertsitate handia. Hori, auzoetako baserritarrek egindako lanari esker da batik bat. Izan ere, ahalegin handiak egin dituzte ganadua aurrera ateratzen eta ingurunea mantentzen. Baserriez gain, abeltzaintza eta nekazaritza ustiategiak ere badaude auzootan. Azken datuen arabera, abeltzaintzan dauden abereen ia erdiak ardiak dira, 386 buru inguru, eta behiak beste horrenbeste, 407 buru inguru.
Basoei dagokienez, pinuak dira leku gehien betetzen duten zuhaitzak, baina badaude bertako espeziak ere, esate baterako artadiak inguru beroenetan eta hariztiak hezeenetan. Mozoloa eta hontz zuria dira baso horietako eguneroko biztanleak, toki gutxitan aurki ditzakegun hegaztiak. Nabarmentzekoa da, bestalde, urtegian dagoen irlako hariztia, aspaldiko landareen erakusle eta hegazti ugariren gordeleku. Neguko hotza pasatzeko aukeratzen dute hegazti batzuek: basahateek, kopeta-zuriek, antzarek, lertxun hauskarek… Eta beste hegazti asko ohiko bisitariak dira urteko sasoi horretan. Udaberrian ere hegazti ugari izaten da, ugalketa sasoirako etorriak. Adituek diotenez, urtean zehar Urkulun 125 hegazti mota ikus daitezke, eta horietatik 36 galzorian daude.
Hobekuntzak egiten hasi dira
Eguzkia berotzen hasi ahala jende asko gerturatzen da Urkulura. Horregatik, hain zuzen ere, hasi dira apurka-apurka urtegiko azpiegiturak egokitu eta naturaren kontserbazioa segurtatzeko hobekuntzak egiten. Aretxabaletako Udalak Naturgintza Fundazioaren laguntzarekin hasi ditu lan horiek.
Duela gutxi Aretxabaletako bainuetxeko industria eremuan bidegorria egin zuten, eta orain hori luzatzea da asmoa. Urkuluren alboan dauden Aozaratza eta Goroeta auzoak lotuko dituen bidegorria eraikiko dute, eta elbarrientzat egokitutako bidea izango da bertan. Arrantzarako irisgarritasuna ere hobetu gura dute, eta gune berezia jarriko dute ezintasunak dituzten pertsonek inolako arazo barik arrantzan egin dezaten.
Ingurumena zaintzeko eta Urkuluko fauna eta flora mantentzeko lana ere egingo dute. Aretxabaletan bertan badabiltza ingurumenarekiko kontzientziazioa lantzen.
Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.
Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]
Ostegunean eman dituzte asilo eskaera tramitatzeko lehen txandak: bederatzik lortu dute, irailerako. Eusko Jaurlaritzak ebazpena arintzea, eta migiratzaileak ostatzeko zentroetara mugitzea eskatu dio Espainiako Gobernuari.
Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".
Bilboko Aste Nagusia pertsona autistentzat irisgarriagoa izateko zenbait gako dakartzate Oihan Iriarte Eletxigerrak eta Iker Boveda Martinek, euren esperientziatik.
Tenperatura igoera dago aurreikusita datozen egunetarako, eta, sute arriskuak ekiditeko, ostegun iluntzeko 20:00etatik aurrera debekatuta egongo da uzta lanak egitea. Aurretiaz ere neurriak hartuta zituen gobernuak, baina Zarrakazteluko sutea kontrolpean izanda, neurriak malgutu... [+]
Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]
Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]
Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko.
Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]
.JPG)
7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen.
Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa.
Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak
Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.
Data: abuztuaren 8a.
-------------------------
Biarritz Piano Festival... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]