Zati bakoitza anphora

  • Pello Otxoteko ::Anphora baita

    Alberdania

    orrialdeak ::110

    prezioa ::14€


2010ko ekainaren 27an
Poiesis: zerizanerako pausoa manifestua plazaratu zutenen artean dago Otxoteko. Aritz Gorrotxategi, Felipe Juaristi eta Juan Ramon Makusorekin batera, poesiaren balioa berreskuratzea funtsezko ikusten du, ideietan ekiteko, transmisiorako eta arrazoiaren aurrerapenerako errebindikatuz poetika. Manifestu kide horien guztien izenak datoz Anphora baitaren esker emateen lehenengo orrialdean. Ariketa literario hutsetik harago doan poesia berreskuratzea du liburu honek ere helburu: auzi unibertsalen inguruan pentsatzeko modua da eurentzat poesia, eta kontzientzia horrekin idatzia dago Anphora baita.

Finean, egia da: greziarrentzat poetika sorkuntza osoa zen, artea bera, edo gutxienez literatura osoa. Ez uste, ordea, lirikarik aurkituko ez duzunik liburu honetan. Irundarrak leun erabiltzen ditu, beharrezkoa denean, irudi leunak. Hala ere, nagusi da poesia filosofikoa, anforaren metaforan oinarritua. Anforaren forma borobilduek eta filosofiaren hizkuntza bihurriak ematen diote batasuna liburuari.

Kode poetikoa eta filosofikoa nahasten diren lan honetan, hortaz, moralaren auzia, denboraren joana, kosmosa… denetik kabitzen da, olioa anforan legez. Aitor Espiek egin dizkion ilustrazioetan ere ageri da bilaketa etiko hori. Anforaren “zatien bila” dabil Otxoteko, anfora osoa eta betea mundu ideial batean kokatuz: “Anphoraren barrunbea zabaltzen da/ aldiro-aldiro gauza gehiago sartuta./ Eta etengabean husten ari den Anphorak/ ba al du gutxieneko barrunberik?”. Morala bada libertatearen eta zuzentasunaren azterketa egitea, Anphora baita moralaren inguruko liburua da, antzinateko poetek egiten zuten poetikaren bidetik. Gogoetak gogoeta dakarren liburu pausatu horietakoa da, eta abstrakziorako joera nahitaezkoa du.

Bestalde, eta aurretik esan dugunari arean kontra eginez, galderaz beterik dago Anphora baita. Bertan irakurleak ez ditu aurkituko segurantzak edo heldulekuak, dudak baino. Airean bezala sentituko da lerrootara hurreratzen dena, eta nahiz eta kontzeptuak astunak izan –egia, gezurra, eboluzioa, etika, poesia, zoriona, oroimena–, poemak biziak dira, gero eta biziagoak, harik eta azken zatian aforismoaren mugetara iritsi arte. Bere bibliografía osoan lez, oraingoan ere Otxotekok barre egiten die garaiko dudei, hain modernotzat dauzkagun zalantzei. Tai gabe errepikatzen den irudiarekin gogorarazten digu gizakiaren xede bakarra ahaztura izan arren maiz –sufritzeari uzteko, indibidualtasunean bakartzeko–, argi berberak jotzen duela betidanik gure anforaren ahoan, hondoa inoiz argitu ezinik.

Azkenak
Intsusaren bigarrena

Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]


Arrain-zoparako, besterik ezean, itsasoko igela

Amonak sarritan aipatu zidan badela arrain bat, garai batean kostaldeko herrietako sukalde askotan ohikoa zena. Arrain-zopa egiteko bereziki ezaguna omen zen, oso zaporetsua baita labean erreta jateko ere. Beti platerean oroitzen dut, eta beraz, orain gutxira arte oharkabeko... [+]


2024-04-22 | Jakoba Errekondo
Lurra elikatu, guk jan

Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean “porru-hazia” bezalako hitzak dira nagusi lur-langileen hizkuntzan.


2024-04-22 | Garazi Zabaleta
Txaramela
Pasta ekologikoa, ortuko barazki eta espezieekin egina

Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]


'Cristóbal Balenciaga' telesaila
"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]


Eguneraketa berriak daude