Banketxeak gizentzeko erreformak mahai gainean
- Martxoan mobilizazioak egin dituzte Hego Euskal Herrian diharduten sindikatuek, eta batez ere gehiengo sindikal abertzaleak, Espainiako Gobernuak egin nahi duen pentsio eta lan erreformari kontra egiteko. Gobernuak ematen dituen pausoen arabera, greba orokorra deitzea iragar liteke.
Sindikalgintza abertzalearen oinarrietan, greba orokorraren aldeko giroa sortzen ari da. Horretan lagundu dute, batetik, martxoan egin diren mobilizazioek: sindikatuetako delegatuen mobilizazioak martxoaren 2an, emakume langilearen nazioarteko eguneko mobilizazioak martxoaren 8an, eta lehen fase honi bukaera emanaz, martxoaren 27an Hegoaldeko lau hiriburuetan egingo diren manifestazioak.
Tarte horretan egin dituzte CCOO eta UGT sindikatuek ere euren mobilizazioak, bakoitzak bere aldetik, Euskal Herriko hainbat herritan eta Espainiako Estatuan. Ez dirudi ordea, CCOO eta UGT sindikatuak, patronalarekin eta Espainiako Gobernuarekin negoziatzen dutenak, greba orokorra planteatzera iritsiko direnik.
“Krisia ordaindu dezalaeragin zuenak”
Gehiengo sindikal abertzalearentzat, krisi ekonomikoak baditu erantzuleak: bankariak eta patronala. Horiek dira, sindikatuon hitzetan, krisiaren ondorioak ordaindu behar dituztenak, eta ez langile eta herritarrak. Eta orain berriz, Espainiako Gobernua saiatzen ari da krisiaren aurkako errezetak mahai gainera ateratzen. Baina errezeta hauek, honakoek inposatutakoak dira: Banketxeek, Nazioarteko Diru Funtsak, Munduko Bankuak, Europar Batasunak, Espainiako Bankuak eta patronalak.
Errezeta horietako bat da pentsioen erreforma, zeinak bi urtez atzeratu nahi duen erretiroa hartzeko adina (67 urtera arte) eta gehitu egin nahi dituen erretiro saria jasotzeko kotizatu beharreko urteak. Beste errezeta bat da lan erreforma, kaleratzeak merkeagotuz. Errezeta horiek langileen kontrakoak dira, eta gizartearen kontrakoak, sindikatuen begitan.
Testuinguru honetan, gehiengo sindikal abertzaleak nabarmentzen du, indar osoa duela krisiaren kontra eginiko Dekalogoak. Dekalogo hori 132.000 euskal langilek sinatu dute. Enplegua mantentzearen alde egiten du, kaleratzeen aurrean, baita iruzurra ezabatzearen alde ere, eta kontratazio garaian diskriminazioa ezabatzearen alde, gizarte prestazio handiagoen alde, eta txirotasun mugatik gora egongo den soldataren alde. Era berean, gizartea babesteko sistema propioa eskatzen du Dekalogoak.
Bankuaren esanetara
Sindikatu abertzaleentzat, pentsioen erreformak ez du beste helbururik, bankuen interesen zerbitzura aritzea baino, pentsioak pribatizatuz. ELAko idazkari nagusiak salatu duenez, “Zapaterok Botinentzat egiten du lan, bankuentzat, pentsioen gaian, pribatizatzea baita kontua, Bankuari fondoak emateko”. Patronala, bere aldetik, lan baldintzen kontra egin nahian ari da. LABeko idazkari nagusiak adierazi duenez, “erreformak errezeta zaharrekin egin nahi dira, eta ez dira eraginkorrak langileentzat. Erretiroa atzeratzen saiatzen dira, kaleratzea merketzen, pertsonala murrizten, malgutasuna areagotzen...”.
Gobernua erretiro adina 67 urtera atzeratu nahian dabil, eta pixkanaka aplikatuko litzateke erabaki hori, 2013tik aurrera: urtero bi hilabete atzeratuko litzateke erretiro adina, 67 urtera iritsi arte. Egun, jubilazio adina 65 urtekoa da, nahiz eta 2008tik posible den, borondatez, lan garaia 70 urtera arte atzeratzea: egiten duenak, pentsioan %2ko igoera jasotzen du gehiago lan eginiko urte bakoitzeko. Pentsio bat jasotzeko 15 urtez kotizatu beharra dago, eta %100 kobratzeko, 35 urtez. Pentsioa kalkulatzeko erabiltzen den formulak kontuan hartzen du, baita ere, oinarrizko kotizazioa (azken 15 urteen oinarria). Espainiako Gobernuak epe hori handitu nahi du, eta beraz, azken hamabost urteak kontatu beharrean –normalean gehien kobratzen eta kotizatzen diren urteak dira–, lan bizitza osoko kotizazioa, edo azken 20-25 urteetakoa kontatuko lirateke. Bestalde, aurrejubilazioak 58 urtetik gerora egitea nahi dute. Orain arte 52 urtetik aurrera egiten dira.
Lan erreformarekin, Gobernuak nahi du kontratuak egonkorragoak izatea, egungo prekarietatearen ordez. Horretarako proposatuko luke kaleratzearen kostua merkatzea, lan egindako urteko 45 egunetik, 33 egunera. Era berean, lanaldi murrizketa ordainduak gehitu nahi ditu, denbora bat formazioari eskaintzeko.
Patronala, bere aldetik, zabor kontratu berrien bila dabil.
Akordioa asteazkenean sartuko da indarrean. Haren ondorioz, AEBek %30eraino jaitsiko die ordaindu beharreko muga zerga produktu txinatarrei, eta Txinak %10eraino estatubatuarrei.
Donibane Garazi inguruko herri ttipi batean sortua da Bea, eta 1970eko hamarkadan ondoko eskola publiko batean ikusi zituen bortizkeria, sexu eraso eta bortxaketak salatu dizkigu. Irakasleak eragiten zizkiela tratu horiek ama eskolako eta lehen mailako haurrei, mutikoak bortizki... [+]
Ukrainaren Europako aliatuak Zelenskirekin bildu dira, eta menia astelehen honetan indarrean jartzea proposatu dute, Errusiak jada ezezkoa eman badu ere. Boluntarioen koalizioko agintariek azpimarratu dute garrantzitsua dela Ukrainari laguntza militarra ematen jarraitzea,... [+]
"Teknologia burujabea Euskal Herrian? Zure proiektua ezagutu nahi dugu!": horrela egin du deia Euskarabildua jardunaldiaren antolakuntzak hurrengo ediziorako proposamen eskea eginez. "Azaroan Euskarabildua jardunaldiaren 14. edizioa ospatuko da eta Euskal... [+]
Frantziako Hezkuntza Ministerioak oraindik ez dio Seaskari argitu hurrengo urtean zenbat ikasgela eta irakasle izango dituen. Hori dela eta Baionako kaleak betetzera deitu dituzte guraso eta euskaltzaleak. Igandean, Herri Urratsera milaka lagun hurbildu dira beste urte batez,... [+]
Ikerketa urtarrilean abiatu zuen Ertzaintzak, biktimetako batek Gizarte Segurantzan laguntza eskatu ostean. Nahiz eta egunero hamar ordu baino gehiagoz lan egin "ez zuen nahikoa baliabiderik, ezta jateko ere". Ondorioz, zuntz optikoa instalatzen zuen enpresa bateko burua... [+]
Antolakunde armatu kurduak bere 12. kongresuan hartu du erabakia, Abdullah Öcalan buruzagi historikoak otsailean eginiko eskaerari jarraituta. 1984an abiatu zuen PKK-k Turkiaren aurkako borroka armatua, eta Nazio Batuen Erakundearen arabera 45.000 hildako inguru eragin ditu... [+]
“Gazako sarraskiak gerra gertaerak dira, eta erruduna Hamas da. (...) Ez dut inondik inora lotsagorritu beharrik borrokak eramateko Israelen moldeaz. (...) Denak poztuko lirateke Israelek lana bukatuko balu”. Haïm Korsiaren hitzak dira, Frantziako Rabbi... [+]
Errealitatea ipini dute zalantzan Imanol Alvarezek eta Iñigo Martinezek podcastaren bosgarren atalean... eta, errealitatea da, saioaren laburpena den artikulu hau, solasaldiko gogoetak brotxa lodiz jasotzera baino ez dela heldu.
Larunbatean prentsaurreko bateratua eman dute Egiari Zor Fundazioak, Euskal Herriko Giza Eskubideen Behatokiak eta Iratxe Sorzabalen abokatu Aiert Larrartek. Ostegunean ezagutu zen sententzia mugarria dela adierazi dute hirurek. Larrartek adierazi du Estrasburgoko epaitegira... [+]
Gasteizko Arana auzoan Nazioarteko Babeserako Harrera Zentroa birgaitzeko lanak hasi ondoren, bizilagun okupatuak eta kezkatuak garen aldetik eta Euskal Herria benetako harrera- herria izan dadin, berriz ere publikoki posizionatu beharra ikusi dugu. Beste behin ere lengoaia... [+]
Aurreko artikulua amaitzeko, Euskal Herriko xahuketa eta gerrarako ekoizpenaren inguruan (EHXGE, edo industria militarra) hitz egiten denean Zedarriak eta Eusko Jaurlaritzak jorratu nahi ez duten helburu bat jarri genuen mahai gainean: Euskal Herrian egindako... [+]