Gure komunikabideen inguruan
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Aurreko guztia normala omen da gure kulturan, agintean dagoen alderdiaren edo ideologiaren kontrolpera pasatzen direlako komunikabide horiek. Ez omen dugu erakunde publiko eta aldi berean alderdikerietik at eratzeko gaitasunik, ez tradiziorik –ezta asmorik alderdien partetik–. Hezkuntzarekin gertatzen den bezala, komunikabideen arloan ere ez dago proiektu luze eta zabalak eraikitzeko oinarrizko akordiorik.
Eta testuinguru honetan aurkitzen gara orain EITBko garai berri honetan. Ikus-entzuleen aldetik batez ere kritikak entzun dira –ziur aski gustura daudenak isilik daudelako– eta egon dira boikota ere eskatu dutenak. Egia da tertulietan eta, iritzien aniztasuna jaitsi dela; egia da albistegietan euskal komunitatea gero eta ikusezinagoa dela, eta aitortu behar da orain dela gutxira arte EITBko ikuslegoa izan den hori gero eta deserosoago aurki daitekeela. Bestalde ikus-entzuleen jaitsiera nahiko handia izan dute; alde batetik konpetentzia gero eta handiagoa delako eta bestetik ikusle eta entzuleak ez direlako identifikatuta sentitzen komunikabide hauen ildo berriarekin. Kontua, Jon Alemanek Berrian oso argi adierazi bezala, zera da, euskarazko komunikabide horiek direla gureak –edo gureago direla Telecinco edo antzekoak baino–.
Nik, egia esan, asunto honen guztiaren ondoren bi galdera edo bi kezka ditut. Alde batetik honek guztiak argi eta garbi uzten du zein ahula den abertzaleen komunikabideen indarra. Prentsa idatzian euskarazko komunikabideek kostata egiten dute aurrera eta erdarazkoen artean nagusitasun osoa du prentsa espainolistak. Bitxia da Vocento taldearen indarra gure gizartean, abertzaleek erosten eta irakurtzen duten seinale; edo Espainiako irrati-telebisten nagusitasuna. Alegia, nire ezagun batek Vocentoko egunkari baten izenburua irakurtzen zuen bezala: “El Correo Español-El Pueblo Vasco” (horixe izan baita duela gutxira arte egunkari horren izena!).
Eta bigarren kezka. Zein izango da kaltetuena EITB pikutara joanez gero? Nori egin diezaioke mesede euskal irrati-telebisten audientzia jaitsierak? Posible al da komunikabide bateko zuzendaritzak honen porrota desiratzea?
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Etorri dira herriko jaiak. Gureak sanferminen atarikoak dira, uztailaren abiatzea. Eta aurten berrikuntza bat izan dute. Artisten herria da gurea, eta apain-apain janzten dute jaietarako, baina aurten, ustekabean, herriko kale nagusiko sarrerako sagarrondoak lorez jantzita hartu... [+]
Euskal Herrian badugu inurrijale bat, baina ez da Ameriketan aurkitzen den ugaztun hori. Gurean hegazti bat da inurrijale amorratua dena, hainbeste gustatzen zaizkio inurriak ezen Debagoiena eta Debabarrenean inurrijale ere deitzen dioten. Eta hau, okil espezie bat da:... [+]
Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]
Zerk lotzen ditu Galesko muino berdeak eta Patagoniako basamortu hotzak? Bada, hil nahi ez duen hizkuntza batek. Noelia Sánchez Jenkinsen arbasoak 1865ean lehorreratu ziren Patagonian (Argentina). Galesetik iritsi ziren, britainiarrek inposatutako zapalkuntzatik ihesean... [+]
Gipuzkoako enpresak hainbat kontratu sinatu ditu Israelgo industria militarrarekin, eta diru publikoa jasotzen du ibilgailu elektriko bat garatzeko, Espainiako Gobernuak finantzatutako proiektu baten bidez.
Ingalaterrako Massive Attack taldeak artisten arteko aliantza sustatu du, hasi berri diren artistei edo Israelen aldeko erakundeen zentsura pairatzen dutenei babesa emateko.
Espainiako Gobernuak Europako Batzordeari egindako eskaerari Euskal Herriko, Kataluniako eta Galiziako 28 unibertsitatek babesa eman diote. Salvador Illa Kataluniako Generalitateko presidenteak eta Imanol Pradales lehendakariak eskutitz bat sinatu dute eskaerari babesa... [+]
Bilera akigarria izan zuten asteazkenean Eskirozko BSHko lan batzordeko kideek eta multinazional alemaniarraren zuzendaritzako kideek: aurreakordioa lortu zuten UGT, CCOO, ATTIS eta Solidarik (17 ordezkaritik gehiengoa dute 12 kiderekin) eta ez dute mahai gainean jarritakoa... [+]
Gaztetape (Getaria) eta Muriola (Barrika) hondartzak 2050. urterako desager daitezke Greenpeaceren txostenaren arabera. Itzurun (Zumaia), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio) eta Azkorri (Getxo) hondartzek hedaduraren erdia gal dezakete.
Nafarroako Gobernuak espetxeetako osasun zerbitzuaren eskumena eskuratu zuenetik, baliabideak “indartu” dituzten arren, presoek nabarmendu dute ez diela sobera eragin egunerokoan.
Duela bi urte Aranzadi Zientzia Elkarteak neandertalek egindako harrizko tresna batzuk eta haiek jandako animalien hezurrak aurkitu zituzten San Adriango koban. Horrela jakin zuten neandertalek duela 40.000 urte koba hori erabili zutela. Aurten egin duten indusketa-kanpainan... [+]
WeTransferren baldintza berri gaiztoen aurrean, alternatibarik? Bai, pare bat, edo bien arteko konbinazioa. Enkriptazioa edo/eta Tori.eus zerbitzu euskalduna erabiltzea.