Txingurrien pagotxa

Ugalketarako “laguntzaile nagusi” titulua txingurriei ematen dien landare asko da. Mitxoletaren eta lo-belarraren, Papaverazeoen familia-kide bat bada itsaslabarretan bizi dena; hazia uretara erori gabe harkaitzetako zirrikituetan ereiten diona txingurria da. Otsababek ere aspaldi egina dute intsektutxo hauekin paktua, Helleborus sp. jende gehienak, otsababa beltzak eta emeak, lupu-belarrak, baladreak... Erromeroak ere, Rosmarinus officinalis, fruitu koxkorra olio gozoz biltzen du; gozoa txingurrientzat ordea, haiekin hitz hartua baitu, ordainetan, hazi-garraioa. Hepatica generoko gibel-belar guztiek ere jaio ordurako izaten dute beren asabek aspaldi batean txingurriekin eginiko itunaren berri. Bukatzen ez den landare zerrenda jasoa dago txingurrien hazien zabalkunderako hitzarmenen artxiboan: Euphorbia generoko tartiku eta esne-belarrak, akain- edo bakasta-belarra (Ricinus communis), Lychnis-tarrak, zaran- enada- iodo- edo ainara-belarra (Chelidonium majus), ezpela (Buxus sempervirens), astuzkerrak lubeazunak eta manda-belarren tarteriko Centaurea generoa, mimosa (Acacia dealbata)...  

Hitzarmenaren ondorioz, batzuentzat txingurriak ia derrigorrezko bihurtu dira. Tartikuaren haziak, adibidez, txingurrien ordainsaritarako erantsia duten bazka-koxkorra ez baldin bazaie jaten nekezago ernatzen dira.

Txingurri eta landareen arteko tratuak, haziak sakabanatze soilaren arta-mugarrietatik dezente harantzago doaz. Loreak polinizatzen dituzten txingurriak ere badira. Auzolan hau toki agorretan ematen da, batik bat. Landareak tratuari ahal den etekin onena ateratzeko txingurrien lana errazten du: lorea ia lurraren pare zabalduz, nektarra eskuera jarriz, polena tamainan ekoitziz... Azken hau adierazgarria da. Txingurriek beren burua etengabe garbitzeko ohitura dute, txingurritegira gaitzik ez eramateko. Polen desdetxak txingurriek polinizazio lanari uko egitea lekarke.

ASTEKARIA
2009ko azaroaren 22a
Azoka
Azkenak
BOLLOTOPAKETAK
Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua

Apirilaren 26, 27 eta 28 hauetan iraganen da Euskal Herriko bolleren topaketa, Leitza herrian. Izenak argiki dioen gisara bollerei irekitako jardunaldiak dira, baina, oro har, sexu/genero disidente oro da gomitaturik. Egitarau aberatsa eta askotarikoa ondurik, taldean... [+]


Gorputz hotsak
"Pianoa da konpainia izatea bezala, ez zara inoiz bakarrik sentitzen"

Musika klasikoa, regetoia eta rocka gustuko ditu Jakes Txapartegi pianistak (Hondarribia, Gipuzkoa, 2009). Itsua da, musika klasikoa jotzen du eta poliki-poliki jazza eta inprobisazioa ikastea gustatuko litzaioke. Etxean zuen teklatuarekin Pirritx eta Porrotxen “Maite... [+]


2024-04-28 | Axier Lopez
Dronea, munduko botere harreman desorekatuen ikur eta eragile

Giza asmakizun oro lez, onena eta txarrena egiteko gai dira. Baina, tamalez, dronea, beste ezeren gainetik, Mendebaldeko potentzia kapitalistek munduaren gehiengoa menpean jartzen jarraitzeko tresna nagusietakoa da. Zirrikitu teknologikoetatik haratago, funtsezko pieza da bizi... [+]


Iñaki Soto. Erredakzioko kazetaritza ardatz
"Gure Herriaren etorkizuna eta hizkuntzarena batera joango dira"

25 urte beteko ditu aurten Gara egunkariak. Ez da erraz izan. Teknologiak ekarritako iraultzari neurria hartuagatik ere, Espainiako auzitegietako epaileek erabakitako oztopo arbitrarioek egunean eguneko jarduna baldintzatu dute. Mirari hutsa, Iñaki Soto zuzendariaren... [+]


Migrazio eta Asilo ituna: Europaren legatu kolonialista denon begien bistan

Europar Batasunean berriki onartu den Migrazio Itunak, asko zaildu dizkie gauzak euren herrialdetik ihesi doazen eta asiloa eskatzen duten pertsonei. Eskuin muturraren tesiak ogi tartean irentsita, migratzaileentzako kontrol neurri zorrotzagoak onartu dituzte Estrasburgon,... [+]


Eguneraketa berriak daude