Salazartarren erresuma
- Bizkaiko mendebaldean, Kantabriarekin mugan, Barbadun ibaiaren haranean, Trianoko mendiek eta Bizkaiko Golkoak gordeta, Muskiz herria dugu. Itsasoak, burdinak eta mugak zizelkatu dituzte herriaren historia eta oraina.
XVIII. mendean izango zuen Muskizek bere urrezko aroa. Borboien eskutik aberastu zen klase burokratiko berria izan zen garai haietako protagonista. Herrian zehar sakabanatuta dauden jauregiak ditugu ongizate haren isla. Aipatzekoak dira, besteak beste, Enterrado, Treto, Alvarado, Villar, Lavalle eta Llarena jauregiak. Familia berberek eraiki zituzten, urte haietan, San Joan Bataiatzaile eta Bariko San Nikolas parrokiak. Herriko eliza zaharrena, ordea, San Julian, Erdi Aroan altxatu zuten, eta XVI. mendean berreraiki. Nabarmentzekoak dira aipatutako eraikinetan ikusgai dauden armarriak.
Pobaleko burdinola
Ugari dira ere mendeetan zehar burdingintzak utzitako aztarnak. Kostaldekoak ezagunak ditugunez (Argia, 2.169. zbkia.), barrurantz abiatuko gara, Pobaleko burdinola ezagutzera. Txangoaren zati honek historia eta natura uztartzeko aukera emango digu. Sopuertarako errepideari eutsiz, hirigunetik kilometro bat eta erdira, 2004an berreraikitako Pobaleko burdinola aurkituko dugu. Bizkaiko zainduena da, eta Eusko Jaurlaritzak multzo monumental izendatua du. Eraikina XVI. mendearen amaieran salazartarrek eraiki bazuten ere, gaur egungo itxura XVII. mendean Simon de La Cuadrak eginiko lanek eman zioten. Burdinola ez ezik, errota, jauregi-dorretxea –egun erakusketa etxea–, tailerra, labe bi, ukuiluak, presa eta zubia ere ikusgai daude.
Larunbata da Pobal bisitatzeko egun aproposena, eguerdiko hamabietan hogei minutuko iraupena duen erakustaldia hasten baita; Burdinolako tresneria osoa (labea, txinboak, gurpil hidraulikoak) abian ikusteko aukera izango dugu. Irin-errota, berriz, egunero jartzen dute martxan. Pobalen ikasleentzako jarduera osagarriak ere eskura daude: Lehen nahiz Bigarren Hezkuntzako ikasleei zuzenduriko gida didaktikoak, jolasak eta bisitaldi gidatuak, hala nola ogia egiten ikasteko tailerrak dira aipatzekoak.
Burdinolatik 150 metrora, iparralderantz, harrizko zubia topatuko dugu. Behin zubia zeharkatuta, haritzen, akazien, sahatsen eta gaztainondoen ondotik, ibaiari segituz, Valdibianeraino doan bidezidorretik joango gara. Bidean XVIII. mendeko Ollako burdinolaren eta errotaren aurrietara iritsiko gara; Sopuerta eta Somorrostro elkartzen zituen errepidetik hurbil dago. Han, ibaitik gertu, Valdibianera eramango gaituen bidea dago: haltzak, lizardiak eta akaziak, Enkarterrietako industria elikatzen duten eukaliptoekin lurra konpartitzen. Bidearen amaieran Barbadun ibaiak bustitako errota bakarra dago, Valdibiangoa.
Euskaltzaindiak, EHUko Gabriel Aresti Katedrak, Gabriel Aresti kultura elkarteak eta Bilboko Koral Elkarteak elkarlanean antolatu dute egitaraua. Ostiral honetan, adibidez, Bilboko Udalaren Txistularien Bandak Aitaren Etxea emanaldia joko du Euskaltzaindiaren... [+]
Rescoop.eu federazioko Kontseilu Errektorean sartu da Goiener kooperatiba, eta "lorpen handitzat" jo du ardura berri hori. Iragan maiatzaren 22an Krakovian (Polonian) egindako Energia Komunitarioaren Foruman parte hartu ahal izan dute, eta une inportantea izan... [+]
Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.
Berrehun lagun hurbildu dira Baztango Osasun Plataformak deituriko elkarretaratzera eta bizikleta martxara.
Aurreko astean lan istripuen ondorioz sei behargin hil zirela salatzeko, 60 bat lagunek Eusko Jaurlaritzak Bilbon duen egoitzako sarrera blokeatu dute. Ertzaintzak bertan zeuden pertsonak identifikatu ditu. LAB sindikatuaren zenbaketaren arabera, dagoeneko 26 dira aurten... [+]
Laboral Kutxa Katedrak eta Nafarroako Unibertsitate Publikoak (NUP) antolatu dute Arte eta Zientziaren I. lehiaketa (webgunea euskaraz ere badago, baina oso trakets). Artea, zientzia eta pentsamendu kritikoa uztartzen dituzten proiektuak nahi zituzten, eta zenbait aurkeztu... [+]
Dagoeneko Guardia Zibilek eta zenbait herritako udaltzaingoek badute taser pistolak erabiltzeko eskumena Nafarroan, eta badirudi bide horretan hurrengoa Foruzaingoa izango dela: Nafarroako Kontseiluak Foruzaingoak taser pistolak eman ahal izatea "indarrean dagoen... [+]
Bizkaiko Lurralde Auzitegiak hamahiru urte eta sei hilabeteko kartzela zigorra ezarri ostean, zigorra berretsi du EAEko Auzitegi Nagusiak. Lópezek helegitea aurkeztu zuen sententziaren aurka, haren errugabetasun presuntzioa eta defentsarako eskubidea urratu zirela... [+]
"Atzerriko terroristengandik" babestea arrazoi bezala jarrita, Donald Trumpek dekretu bidez agindu du zazpi herrialdetako pertsona guztiei debekatzea AEBetara sarrera, eta beste bost herrialdetako herritarrei mugak jartzea.
Herri libre bat, Euskal Herriak erabaki lelopean, parte hartzera eta kaleak ikurrinaz betetzera dei egin du herri mugimenduak.
Ehunka lagun mobilizatu dira asteazken arratsaldean Gasteizko Alde Zaharreko kaleetan barrena, Korda espazioaren desalojoaren aurka. Manifestazio amaierako hitzartzean, goizeko desalojoan ertzainek buruan zauritu duten Kordako kidea jada etxean eta "ondo" dagoela... [+]
Espainiako Auzitegi Goreneko Fiskaltzak, Iratxe Sorzabal atxiloturik egon zenean "tratu gizagabeak" eman zizkiotela aitortzen duen epaia baliogabetzea eskatu du, eta berriz epaitu dezatela nahi du, 1995ean Irunen jarritako lehergailu baten harira.
Sexu-erasoak, bikotekideen edo bikotekide ohien erasoak eta bestelako senideek egindakoak hartu dituzte kontuan zenbaketan. Bizkaian, %29 egin dute gora salatutako sexu-erasoek.
Donostiako Udaleko Memoria Historikoaren Aholku Batzordeko Sinbologia Lantaldeak dokumentazioa aurkeztu du, eskultura frankista dela frogatzeko. Eskulturaren jatorriaren inguruko eztabaida ireki nahi dute hirian, eta udal gobernuari zenbait eskaera egin dizkiote.