Ilargia eta harria

Dani Blanco
Oker ez banago, Juan Mari Bandresek erabiltzen zuen ipuina Franco hil ondorengo lehen mitinetan. “Gazte bat ilargiaz maitemindu zen. Eta bere amodio-gutunak maiteari helarazteko, pentsatu zuen gutunekin harriak bildu eta haiek gorantz jaurtitzea. Ez zen gutun bakarra ilargira iritsi, baina arian mutila bihurtu zen herriko harri-tiratzailerik onena”.

Hau da, helburu ezinezkoen atzetik jarduteak izan lezake saririk. Edota hain maitea dudan Kavafisen poeman bezala: abia zaitez Itakara, han jarri helmuga; baina bidaian ikasiko duzuna, hori da altxorra.

GIROA

Adierazle askok dio euskal tribuaren etorkizunak hausnarketa behar duela: 30 urteren buruan jeltzaleek Ajuria Enea galdu dute eta sozialistek hartu, inoiz baino jende gehiago –baita ezker abertzalean ere– ari da aldentzen borroka armatutik, azken hamarkadetako diskurtso politikoak zaharkitu egin dira denboraren joanean...

Giro ona da ideia eta estrategia berrien bila abiatzeko, ilargiaz maitemindu edo Itakarekin liluratzeko. Arian, harriak jaurtitzen trebatu gaitezke edo itsasoan nabigatzen.

NAZIO/ABERRI

Esan nuen behin irratian zalantzak ditudala nire abertzaletasunaz, eta zalapartatxoa sortu zen. Aberri hitzak duen oihartzun epikoa eta trinkotasun esentziala ez ditut batere gustuko, edozein hizkuntzatan emanda ere. Eta, garrantzitsuago, aurrera egiteko oztopo ere bihur daiteke terminologia. Esaterako, “nazio bat gara eta autodeterminazio eskubidea dagokigu” ideia erabat itxia da, hartu edo utzi bakarrik ametitzen duena, ados nago edo aurka, bai ala ez. Gainera, historiara jo behar da argudiatzeko, eta honezkero jakin beharko genuke historiak ez digula oraina konponduko.

Oso bestelako musika du honako esaldiak: “Independentzia nahi dugu komeni zaigulako, hobeto bizitzeko”.

INDEPENDENTZIA

Hain da baldarra Espainia euskaldunokin, haiengandik askatzeko gogoa pizten duela. Neurri horretan nengoke ni independentziaren alde, ilargi horretaz maitemindu naiteke, Itaka horretara abiatu. Ez hainbeste euskal estatua lortzeko esperantzarekin –estatu balizkoaren bertsio guztiak ez ditut gogoko–, baina bai bidean eraiki dezakegun egitasmo kolektiboak animatuta.

Ze independentzia, egungo Europan, bakarrik lortuko genuke erreferendum bat irabazita. Eta badakigu zer egin behar den erreferendumak irabazteko: diskurtsoak moldatu, ertzak leundu, ilusioa piztu eta lagun asko egin, aurkariak baino gehiago. Eta niri lan hau interesatzen zait bereziki, helmuga bera –estatua/ilargia/Itaka– baino gehiago. Komunitatearen trinkotasuna da niretzat benetako altxorra.
KOMENENTZIA

Eta hauxe dugu komunitatea trinkotzeko itsasgarria, gehiengoak eraikitzeko giltza. Historia, kontzientzia eta militantzietatik haratago –ez horiek gabe, ez horiekin bakarrik– gehienoi komeni zaigunaren inguruan bihur gaitezke gehiengo. Eta ez dezagun ahantzi: gehiengoak ematen du hegemonia, eta hegemoniak biziraupena.

Horretan eman behar genituzke denbora eta indarra: aztertzen zer den, inporta zaizkigun gauzen artean, besteei komeni zaiena. Adibide bat, azaltzeko Katalunian latinoen hizkuntza hautuan nola txerta daitekeen komenentziaren ideia. Gaztelaniara bultzatzen dituzte katalanaren aurkakoek, hizkuntza komunaren diskurtsoarekin. Katalan zaleek buelta eman diote argudioari: “Gaztelaniaz, beti izango zara haientzat sudaca bat. Aldiz, guretzat, parles català, ets català. Komeni zaizu katalana”.

Esaterako.

Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude