Soilgunetik

Alex Larretxi
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Musikaren mapan badira hiriburuak. Metro karratuko artista kopurua ohikoa baino anitzagoa duten eremuak dira. Dena delakoagatik testuingurua apropos bilakatzen da alegiazko mapa horretan txintxeta bat iltzatzeko. Batzuetan talde jakin batek izugarrizko sona bereganatzen du eta haren inguruko eszena nabarmentzen da, prentsa lagun. Bestetan testuinguru bereziak agintzen du. Adibidez, giro soziopolitikoa itogarria izan eta kulturak bere askatasun zirrikituak bilatzen dituenean: raparen hastapenak kasu.

Orokorrean metropolietan loratzen dira hiriburu musikalak (Seattle, Manchester...), baina inoiz ematen da halakorik teorian horretarako ekosistema egokirik ez duten tokietan. AEBetan, esaterako, ohiko fokoetatik kanpo eszena alternatiboak atera dira. Omaha hiriaren altzoan, konparazione, Saddle Creek zigiluak ildo polita ireki du, Nebraskako artadietan kontuan hartzeko musika egiten dela erakusteko. Edo Georgia, metal musikaren iturburuen sukurtsal berria bilaka daitekeena, San Franciskoko Bay Area mitikoari lekukoa hartuta.

Eta gurean zer? Ahaztu ETBko eguraldiko mapa berria eta gogoan har Euskal Herria deitzen genuen hori. Non jarriko genituzke gure txintxetatxoak? Bilbon bat akaso? Donostiako aldirietan? Iruñean? Horietan guztietan badago mugimendu moduko bat, nahiz eta oso bateratua ez egon, nahiz eta rockaren egoera katatonikoegia izan “eszenei” buruz hitz egiteko. Baina “metropolietatik” kanpo, guk ere baditugu gure Omahak eta Georgiak. Nola azaldu bestela Bidasoa inguruko musikarien maila? Bera, Irun... urtetan eszena berriztagarria izan da eta halatsu jarraitzen du oraindik ere. Bejondeiela.

Baina hiriburuez baino, mapako soilguneez hitz egin nahi nuen nik. Horietako batetik bainator ni. Lekunberrin, Larraunen, ez da inongo rock mugimendurik izan –taldeei dagokienez–. Inguruko ibarretan ere larri, kasu bakanak alde batera. Hamazazpi urte herrian entseatzen eta orain gutxi arte ez dugu pua triste bat inorekin elkarbanatzerik izan. Halabeharrez, gure nerabezaroko erreferentziak ez dira hezur-haragizkoak izan, argazkietan eta disko-azaletan ikusten genituenak baizik. Horregatik poz itzela hartu dut nire herrian talde berri baten sorrera ikusi dudalarik. Ados, Larraun ibaia ez da Bidasoa izango, baina “eszena” bat edukitzeko gutxienez bi talde behar dira, eta orain badugu hori.

Azkenak
Itsaso zakar bat eta bi ahots poetiko

Xak eta Ekiza

Non: Ondargain txiringitoan (Deba)
Noiz: abuztuaren 27an.

-------------------------------------------------------

Euri langarraren eta lanbro-lainoen artean pasatu dugu Gipuzkoako muga, kostaldean zehar doan errepidetik itsaso zakarrari beha. Bandera... [+]


Jaizkibel konpainiak gutuna eman dio alkateari, desfilean: “Estrategia aldatzeko garaia dela adierazi diogu”

Jaizkibel konpainia berdinzaleak bi ekintza berezi egin ditu Hondarribiko alardearen egun honetan. Batetik, urte luzez ukatu zaion eta Alarde Tradizionalak baino erabili ez duen espazio oso sinbolikoa bere egin du; bestetik, gutuna eman diote alkateari, mahai gainean bestelako... [+]


Gida bat Donostiako Zinemaldiaren atarian

Euskarazko ekoizpenek presentzia nabaria izango dute aurtengo edizioan. Bestelakoen artean, espektatiba handiko lan eta gonbidatuak izango dira Donostian: George Clooney protagonista duen Jay Kelly pelikula; Angelina Jolie ere ikusiko dugu Couture-rekin; Julliete Binoche... [+]


Euskarazko ekoizpen ugari, Zinemaldian

Sail Ofizialean erakutsiko dira hiru: Maspalomas, Karmele eta Zeru ahoak. Lehia nagusitik kanpo, zuzendari onenaren saria irabazten ahaleginduko da Irati Gorostidi Aro berria pelikularekin. Beste zenbait lan ere aurkitu ahalko dira.

Zinemaldiaren atariko orokorra beste [+]


ANALISIA
CAFek Israelekin kontratua eteteko asmorik ote du?

Etengo du. Hori da kaskora supituan etorri zitzaidan pentsamendua, gosaria ahoan eta Euskadi Irratia sintonian, Imanol Pradales lehendakaria entzun nuenean CAF “gogoeta etikoa” egitera gonbidatuz, Palestinako lur okupatuetan trena eraikitzeko duen kontratua eten edo... [+]


Tunisian dira, abiatu eta astebetera
“Flotillaren aurkako eraso bat Palestinaren aldeko greben pizgarri balitz, ongi etorria izan dadila”

Astebete igaro da Bartzelonako portutik Global Sumud Flotilla ekimeneko lehen ontziak itsasoratu zirenetik, Gaza helburu. Tunisian lurreratu berri erantzun ditu ekimeneko euskal ordezkaritzako kide Itziarrek ARGIAren galderak, igande arratsaldean. Flotillako Tunisiako ontziekin... [+]


Enpatia garaia

Ekofeminismoak bizitza nondik eta nola baloratzen duen, ikuspegi konplexuagoa eraikitzeko proposamena dakart. Desazkundearen inguruko ekofeminismoa eta antiespezismoa ezagutzearen ondorio dira datozen lerroak; landa eremuan jaio eta hirigunean bizitzeak dakartzan ikuspegiekin;... [+]


2025-09-08 | Nagore Zaldua
Itsas izar arantzaduna
Izarren hautsa

Izarrak, ortzi mugagabean, keinu egiten diguten argi izpi dardarti liluragarriak dira, osotasuna eta ezereza bateratuta, zer garen ulerrarazteko oroitarri zaizkigunak: izan sua, izan ondotik joan zaizkigun kuttunak, gizakiaren txikitasuna edo Anbotoko Mariren edertasuna;... [+]


2025-09-08 | Jakoba Errekondo
Orria egitera

Orriuldu gabe daude oraindik zuhaitzak eta arbolak. Hostoak ihartu gabe daude, bai. Eta hostoa jasotzeko sasoi aproposa da. Hostoa, batez ere geroago jasotzen da; zuhaitzaren adaburua janzten duen orritza edo hostotza erortzen denean edo orriultzen denean, lurraren instantziako... [+]


2025-09-08 | Garazi Zabaleta
Amama
Lursail bakoitzak bere arnoa

Irulegi eta Anhauze artean ditu mahastiak Joanes Haritschelharrek, Amama proiektuaren bultzatzaileak. “Mahastiak ene amarenak ziren, eta bera jubilatu zenean hartu nuen nik etxaldea, 2022an”, azaldu du. Ama mahastizaina eta aita ardi gasnagilea ditu, eta beraz, beti... [+]


“Inoizko euskal zinemarik indartsuena” izango da 73. Zinemaldian

Astelehenean jakinaraziko dituzte ordutegiak, eta hilaren 14an, igandean, jarriko dituzte salgai lehen egunetako sarrerak. 254 film egongo dira ikusgai, 56 herrialdetakoak.


26 herrialde prest dira Ukrainan esku hartzeko, baina Putinek erantzun die helburutzat joko dituela

Emmanuel Macron Frantziako lehendakariak adierazi du 26 herrialde prest direla gerra amaitu ondoren Ukrainan indar militarra zabaltzeko, “lurrez, airez edo itsasoz” parte hartuz. Vladimir Putin buruzagi errusiarrak erantzun die ez duela horrelakorik onartuko, ez... [+]


Hizkuntza bat gutxiago munduan: azken caddo hiztuna hil da

Caddo hizkuntza gorde eta biziberritzeko ahaleginean ari den ekintzailea da Alaina Tahlate. AEBetako jatorrizko caddo herriko hizkuntza hori jario oneko hiztun bakarrarekin gelditua zen: Edmond Johnson, 95 urteko hiztunarekin. Tahlate gazteak aitortu zion estutasunez bizi zuela... [+]


Asimilazioaren kontrako topagune izanen da Izpegi irailaren 19 eta 20an

Izpegiko besten hirugarren edizioa ospatuko dute, Basaizea Baigorriko kultur elkarteak, Baztango Gazte Asanbladak eta Baigorriko zein Erratzuko gazteek elkarlanean prestaturik. Hitzaldiak, bazkaria, ibilaldia, kontzertuak... izanen dute zeregina.


Eguneraketa berriak daude