"Badu zentzurik euskarazko telebistaz hitz egiteak?"

Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Mahai-inguruan parte hartzeaz gain, bi hitzaldi eman zituen Josu Amezaga EHUko irakasleak, horietako bat Euskara digitalizazioaren garaian izenburupean. Gaia konplikatua dela esan zuen eta euskarak aro berri honetan (zalantzati erabili zuen aro berri esamoldea) nolako tokia izango duen misterioa dela aitortu zuen. Uzkur ibili zen aurreikuspenetan, baina etorkizunerako pista politak eman zituen.

Bidean geratu diren hizkuntzak

Idazkuntza sortu zen, inprenta asmatu zen eta argazki-irrati-telefonoaren garaia heldu zen. Hiru aldaketa horien ondorioz hizkuntza batzuk hegemoniko bihurtu ziren, beste batzuk herri hizkuntza, besteak nazio hizkuntza. Euskara itzalean geratu zen eta aldaketa horiei inolaz ere aurre egin ez zietenak desagertu egin dira. Teknologien eragina hizkuntzengan nabaria da.

Zer ekarriko du digitalizazioak gure hizkuntzara?

Misterioa da. Eta zer ekarriko du gure gizartera? Hori ere misterioa. Amezaga ez da apologeta, ezta apokaliptikoa ere (berak esanda).

Egoeraren lau arrasto

* Satelite bidez 80 bat hizkuntza ikus-entzun daitezke. Horietako bat euskara da.
* Euskara medio guztietan dago.
* Interneten lehen 40 hizkuntzetako bat da.
* 382 aplikazio informatiko baino gehiago daude euskaraz.
* 200.000 erabiltzaile Interneten.

Amezagak ez dio ondo ala txarto goazen, dioena da euskarak digitalizazio aroan egon beharra daukala.

Bihar zeri deituko diogu telebista?

YouTube-ko bideoa ikustea telebista ikustea al da? Bukatu da sofan familia osoa eseri eta telebista ikusten zeneko garaia. Telebista, telebistan, ordenadorean, sakelakoan… ikusten dugu. Telebista kualitatiboki aldatu da: tematikoak daude, orotarikoak… Eskaintza izugarri igo da.

Eskaintza orokorra igo da, eta euskarazkoa ere bai: ETB1, ETB3, laster ETB4. Hamaika Telebistak lehenengoa abian jarri du Bilbon. Tokiko Telebistek euskaraz egiteko kuota izango dute. Hemendik urte batzuetara 20ren bat kanal euskaraz. Euskara hor egongo da.

Euskaraz kanalak ala edukiak sortu?

Kanal eleanitzak datoz. Zuk aukeratzen duzu zer ikusi eta zuk aukeratzen duzu zein hizkuntzatan ikusi, azpitituluei esker, bikoizketari esker, itzulpen automatikoari esker… Erakunde publikoek ez lukete hobeto euskarazko telebista kanalak sortu baino euskarazko produktuak ekoiztu eta beste kanalei eskaintzea? Eta are gehiago, besteen produktuak itzultzen aritzea?

Azkenak
2025-07-20 | Garazi Zabaleta
Aukera Natura
Kuartangoko lursaileko paisaia eraldatzen

Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]


2025-07-20 | Jakoba Errekondo
Sagastien joeraren hipotesia

Etorri dira herriko jaiak. Gureak sanferminen atarikoak dira, uztailaren abiatzea. Eta aurten berrikuntza bat izan dute. Artisten herria da gurea, eta apain-apain janzten dute jaietarako, baina aurten, ustekabean, herriko kale nagusiko sarrerako sagarrondoak lorez jantzita hartu... [+]


Enborrik zulatzen ez duen okila

Euskal Herrian badugu inurrijale bat, baina ez da Ameriketan aurkitzen den ugaztun hori. Gurean hegazti bat da inurrijale amorratua dena, hainbeste gustatzen zaizkio inurriak ezen Debagoiena eta Debabarrenean inurrijale ere deitzen dioten. Eta hau, okil espezie bat da:... [+]


Zigiluen artean elkar ulertu, alternatibak eraikitzeko

Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]


2025-07-18 | Mara Altuna Díaz
Noelia Sánchez Jenkins, gales irakaslea Patagonian
“Galesak bizirik dirau Patagonian”

Zerk lotzen ditu Galesko muino berdeak eta Patagoniako basamortu hotzak? Bada, hil nahi ez duen hizkuntza batek. Noelia Sánchez Jenkinsen arbasoak 1865ean lehorreratu ziren Patagonian (Argentina). Galesetik iritsi ziren, britainiarrek inposatutako zapalkuntzatik ihesean... [+]


2025-07-18 | Gedar
SAPAri 2,3 milioi emango dizkio Espainiako Industria Ministerioak

Gipuzkoako enpresak hainbat kontratu sinatu ditu Israelgo industria militarrarekin, eta diru publikoa jasotzen du ibilgailu elektriko bat garatzeko, Espainiako Gobernuak finantzatutako proiektu baten bidez.


Massive Attack musika taldeak Gazaren aldeko musikarien aliantza sortu du

Ingalaterrako Massive Attack taldeak artisten arteko aliantza sustatu du, hasi berri diren artistei edo Israelen aldeko erakundeen zentsura pairatzen dutenei babesa emateko.


Euskara, katalana eta galiziera Europar Batasuneko hizkuntza ofizial gisa aitortzea babestu dute hainbat unibertsitatek

Espainiako Gobernuak Europako Batzordeari egindako eskaerari Euskal Herriko, Kataluniako eta Galiziako 28 unibertsitatek babesa eman diote. Salvador Illa Kataluniako Generalitateko presidenteak eta Imanol Pradales lehendakariak eskutitz bat sinatu dute eskaerari babesa... [+]


Aurreakordioa erdietsita, Eskirozko BSH enpresa abenduan itxiko dute

Bilera akigarria izan zuten asteazkenean Eskirozko BSHko lan batzordeko kideek eta multinazional alemaniarraren zuzendaritzako kideek: aurreakordioa lortu zuten UGT, CCOO, ATTIS eta Solidarik (17 ordezkaritik gehiengoa dute 12 kiderekin) eta ez dute mahai gainean jarritakoa... [+]


Bizkaia eta Gipuzkoako hainbat hondartza desagertzeko arriskuan daude

Gaztetape (Getaria) eta Muriola (Barrika) hondartzak 2050. urterako desager daitezke Greenpeaceren txostenaren arabera. Itzurun (Zumaia), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio) eta Azkorri (Getxo) hondartzek hedaduraren erdia gal dezakete.


Iruñeko espetxeko osasun arreta “urria” dela salatu du Salhaketa Nafarroak

Nafarroako Gobernuak espetxeetako osasun zerbitzuaren eskumena eskuratu zuenetik, baliabideak “indartu” dituzten arren, presoek nabarmendu dute ez diela sobera eragin egunerokoan.


2025-07-18 | Elhuyar
Neandertalak San Adriango koban maiz ibili zirela berretsi dute, Aizkorrin

Duela bi urte Aranzadi Zientzia Elkarteak neandertalek egindako harrizko tresna batzuk eta haiek jandako animalien hezurrak aurkitu zituzten San Adriango koban. Horrela jakin zuten neandertalek duela 40.000 urte koba hori erabili zutela. Aurten egin duten indusketa-kanpainan... [+]


2025-07-18 | Sustatu
Fitxategi handien transferentziarako alternatibak (WeTransferrekoa ikusita)

WeTransferren baldintza berri gaiztoen aurrean, alternatibarik? Bai, pare bat, edo bien arteko konbinazioa. Enkriptazioa edo/eta Tori.eus zerbitzu euskalduna erabiltzea.


Eguneraketa berriak daude