Ikuskizunak Ritcher eskalan neurtuko bagenitu, joan den larunbatean zazpi graduko lurrikara izan zen Donostian. Victoria Eugenia epizentroa. Aieneak eta ikara garrasiak horren testigu. Izan ere, holako bertso saiorik... Sei lagun pikaro eta hiru musikari aritu ziren erreplika etengabean, entzuleei tripako minak jartzen eta bihotzak hunkitzen. 90 urte ospatzeko 90 minutu urrezko.

Lehen astinaldia

Atzera begiratzea izan zen lehenengo. Argia astekariko azal bana jarri eta titularra berregitea egokitu zitzaien bertsolariei, hasi Aita Santua azaldu zen lehen aletik –ai! nola aldatu diren gauzak...– eta bukatu ezkerrei buruzko portadarekin. Payak sugeritu zuen ezkerrentzako aldizkaria kaleratzea –kontuan izango dugu, Paya–.

Egañari, barkatu, Patxi Lopezi, deabru txiki batzuk sortu zitzaizkion gorputzaren bueltan. Arzallusek, Colinak eta Alberdik ongi erakutsi zuten Argiako orriotan hartutako eskarmentua: Zer moduz ari zera / euskara ikasten? Galdetu zion aurrenak lehendakariari; Kondoirik jazten al dezu / Basagoitirekin?, bigarrenak; Ezagutzen al dezu / Andoni Egaña? hirugarrenak. Hara Lopezen erantzuna: Ez daukat kulturarik / hortako adina.

Eta seismoa handitzen. Eñaut Agirre kantariak, Imanol Kamio eta Aitor Atxega musikariek lagunduta, Argiako atzoko eta gaurko bertso jarriak berreskuratu zituen, gertaera zirraragarriak gomutatuz eta hausnarketarako bide eginez. Erritmo, melodia eta letren koktel paregabea, swing eta guzti.

Bigarren astinaldia: Uztapideren piztuera

“Zarauzko Antonio bat” badela txapelen errekorra kendu diona-eta, Uztapide desafioka etorri zitzaion, behinola Argiako beste bertso saio batean galdutako ahotsa Amets Arzallusen zintzurrarekin berreskuraturik. Ahotsa galdu zuenean orduko gazteak poztu ote ziren galdetu zion Egañak balkoi batetik maisu handiari, eta honek bestetik erantzun oraingoak ere poztuko liratekeela berari infartu batek emanez gero. Victoria Eugenia dardarka.

Colina eta Alberdi Muruarekin ligatzera bidali zituen Estitxu Eizagirre gai-jartzaileak: Estitxu ez al daukazu / holako gai gehio? bukatu zuen esaten Muruak, bere bi lagunen seduzitzeko manerak ikusita. Bat batean, argia joan eta publikotik garrasi lazgarria entzun zen, lurrikarak intentsitate handienez astindu zuen Victoria Eugenia orduan. Xabier Paya, barkatu, Sherlock Holmes, eta Andoni Egaña, barkatu, Watson, krimena ikertzera joan ziren eserlekuetara. Jendea interrogatu eta katxeatu ere egin zuen detektibe pareak, baina ezer garbirik atera ez, Payak agintzen zuela baino: Utzi niri aurrerago / jefe bat eginda nago... zioen gure Holmesek.

Holaxe bukatu zen Argiaren 90. urteurrena ospatzeko bertso saioa, publikoaren txalo zaparrada eta bertsolarien agurrarekin. Komunitate txikia, zapaltzen dugun lurra astintzeko kapaz. Uxue Alberdik arrazoi:

Argia hemen bertan daukagu
eta zertan joan harago
nuklearrikan ez degu behar
energia hemen dago.