Lorearen ordua
Sevillako unibertsitate batean, esaterako, landareak lorea noiz eman menderatu nahian dabiltza. Laborategietan erruz erabiltzen diren landare bat, Arabidopsis thaliana, eta alga bat, Chlamydomonas, dituzte eskuartean. Landarea Euskal Herri osoan bizi bada ere, ez diot ez bertako izenik ez inolako erabilpenik ezagutzen. Espainia alde horretan, baina, ederki dantzatu dute.
Gutxi gehiago, duela 500en bat milioi urte, ordulari zirkadianoan edo biologikoan eta egunaren argi ordu kopuruan funtsa duen bizitza-zikloa garatu zuten algek. Funts horri eutsi diote orain arte, bai algek baita haien ondorengo zuzenak diren landareek ere. Ordulari biologikoa landarearena berarena da, endogenoa, eta bizi den inguruan gertatzen diren gorabeheren erara egokitzen da. Oraingo honetan, Current Biology-n argitara eman dutenez, algaren gene bat landareari txertatu diote. Gene horrek, inondik ere, landarea hazte soiletik loreak irekitzera igarotzea bultzatzen duen proteina baten tankera du, eta ondorioz, landarearen loraldia behar baino lehenago gauzatu da. Loraldia nahi ahala maneiatze honek ikaragarrizko aukerak irekitzen ditu nekazaritzan. Tomatearekin eta arrozarekin ari dira lanean, lorearen sasoia nahierara aukeratuz uztan etekin hobeak izateko, batetik, eta haziak noiz eman erabakitzeko aukeran, bestetik. Behingoagatik, geneak eraldatuz txanpon hots hutsak ez diren helburu onak ere izan daitezkeela, alegia. Adi ordea, denon bizitzan oinarrizkoa den ordulari biologikoa mugituz...
Iratxe Sorzabalek sufritutako torturen gaineko testigantzak jasotzen ditu dokumentalak. Maiatzaren 20an emango dute dokumentala, 23:40an. Iaztik dago Primeran plataforman ikusgai, baina lehen aldiz emango dute telebistan.
EHUren ikerketa batean, haur batzuk arkatza eta beste batzuk teklatua erabilita jarri dituzte idazten. Helburua zen jakitea ea irakurtzeko eta idazteko ikasketa-prozesuan alderik badagoen. Emaitza argia atera dute: haurrek eskuarekin egindako mugimenduen bidez ikasten dute... [+]
Epaiketetan aldeen arteko akordio aukera iritsi daiteke ahozko auzia hasi baino minutu batzuk lehenago. Auzi honetan akusatuek publiko egin dituzte orain arte egondako negoziazio saioak, eta azkena aste honetakoa izan da, ezagutarazi den moduan porrot egin duena. Akordiorik egon... [+]
Euskaraldia martxan da, hizkuntza ohiturak aldatzea bultzatzeko ekimen erraldoia. Milaka eta milaka herritarrek konpromisoa hartu dute, hamaika egunotan, euskarak presentzia gehiago izan dezan euren eguneroko bizitzan. Askorentzat pauso txikia baina ahalegin handia izango da,... [+]
Putaren bakarrizketa eroetxean
- Egileak: Franca Rame eta Dario Fo.
- Itzultzailea: Xabi Martinez De Lezea.
- Aktorea: Laura Penagos.
- Noiz: apirilaren 12an.
- Non: Zizurkilgo Atxulondo Kultur... [+]
"Weissman kanpora, sionismo-faxismoa suntsitu" idatzi zuen sarean, palestinarrak erailtzeko deia egin baitzuen Granadako jokalariak. "Arrazakeriaren eta Xenofobiaren Aurkako Legea" ezarrita, isun erraldoia jarri diote Indar Gorriko kide bati.
Aurrez adierazitakoa baino egun bat geroago abiatu dira bilerak Istanbulen; Zelenski, Putin eta Trump gabe. Errusiari “behe mailako” delegazioa bidaltzea leporatu diote.
Atarrabiako Paz de Ziganda ikastola ari da antolatzen aurtengo Nafarroa Oinez festa. Gaur aurkeztu dute egun horri begirako abestia eta bideoklipa. Estitxu Arozena bertsolariaren letrarekin eta Igor Martinezek sortutako musikarekin osatu dute.
Ia hiru hamarkada daramatza Aiora Zulaika lasarte-oriarrak Pirritx pailazoa gorpuzten, eta haurrei eta familiei irri egiteko espazio goxo bat eskaintzen, errebeldiaz eta asmo eraldatzailez. Pirritx, Porrotx eta Marimotots pailazoek “Maite zaitut” herri omenaldia jaso... [+]
Azterketa euskaraz egitea debekatzen dietela salatu du Baionako Bernat Etxepare lizeoko Euskal Herrian Euskaraz taldeak. Pasaden urtean egindako eskakizunei jarraiki, aurten ere azterketak euskaraz egiteko eskatu dute.
Irailetik mediku euskaldunik gabe daude Elizondoko (Nafarroa) herritarrak. Horrez gain, udan medikurik gabe geratzearen beldur da Baztango Osasun Plataforma. Ekainaren 4an, bizikleta martxa egingo dute herrian.
Klima-aldaketari buruzko BC3 ikerketa-zentroak baieztatu duenez, Europako hiriak atzera geratzen ari dira klima-aldaketari egokitzeko neurrietan. Hain zuzen, nazioarteko beste zentro batzuekin batera egindako ikerketan frogatu dute egokitzapen klimatikoko planen ia % 70k ez... [+]
Maiatzaren 10ean, Ezpeletan, Batera herritar plataformak Lurralde Kolektibitatearen aldeko dinamika berpiztu du. Birsortze Biltzar Nagusian parte hartu duten 120 bat pertsonek plataformaren oinarriak finkatu dituzte.