Oroituko da Obama 1992ko Rio de Janeiroko gailurraz?
Aitortu behar dut, niri kostatzen zait sinestea Barak Obamak mundura aldaketa handiak ekarriko dituenik. Euroeszeptikoetakoa naiz. Aldaketak izango direla, ostera, sinesgarriagoa da, azken zortzi urteetan errepublikarrek hain eraman dute muturrera egoera... Bill Clintonen garaira itzultzea ere aldaketa handia dela AEBetan. Bestetik, eta mesfidantzarako arrazoirik falta ez bada ere, ezin da garrantzirik gabekotzat jo, azalez behintzat, minoria bateko kide dena lehendakaritzara iristearena; are gehiago
AEBetako populazio sektore ahulenek aupatu dutenean: emakumeek, beltzek, hispanoek...
Datuetatik dator eszeptizismoa: 1929az geroztik munduko ekonomiak duen krisirik handienaren epizentroan eseriko da Obama, AEBetako biztanleriaren %1ek –hiru milioi pertsonek gutxi gora-behera– pilatzen du herrialdeko errentaren %50, 45 milioi pertsonatik gora txiroak dira; inoizko zor publikorik handiena du zain Etxe Zurian (500.000 milioi dolar); bi gerra jaso ditu oinordekotzan...
Berlingo harresiaren erorketak mundu mailan emandako nagusitasun erabatekoa gainbeheran doakio, eta akaso pentsatu baino azkarrago. Munduko diru trukeetan dolarrak zuen garrantzia asko jaitsi da azken hamar urteetan: 2000. urtean munduko banku zentralen dibisetatik %71,2 dolarrak ziren, 2008aren hasieran %62,4. Internet: duela hamar urte mundu osoko trafikoaren erdia estatubatuarrena zen; gaur egun, %25ekoa da, txinatarren atzetik dira jada.
Gorotzak barra-barra pilatzen ari zaizkio oraindik orain munduko ekonomiaren lokomotora lanak egiten dituenari. Atera kontuak besteontzat ere: munduan 230 milioi pertsona ei daude langabezian, eta 2009an beste 20 izango ei dira. Hori datu ofizialetan. Horren guztiaren bideratzeko bilduko da asteburuan G-20ko batzarra –azkenean Zapatero barne–, George W. Bush-ek gidatuko duen azkena. Finantza merkatuen kontro-
lerako neurriak ei dira lehentasunezkoak, datorren astelehenean ez, baina datozen hilabeteetan ikusiko dira neurri batzuk... Baina Sarkozyren kapitalismoaren birfundazioa nekez joango da askoz harago.
Obama fenomenoak mundu mailan sortu duen ilusioa ulertzekoa da, eta ezkortasunerako datuak ugari badira ere, egia da esperantzarako izpi berria ere sortu dela eta bestelako mundua bultzatzen dutenek baliatu beharko luketela ideia zabal horren inguruan jende gehiago eta hobeto antolatzeko. Batez ere, bestelako mundua Etxe Zurian baino, norberaren etxean hasten delako, lantokian, auzoan, eskolan... Ekonomia solidariotik, zaborren kudeatzetik, kontsumo ohituretatik, informazio ahaleginetik, adierazpen askatasunetik... 1992ko Rio de Janeiroko Ingurumenaren Gailurrean –Kyotoren amapontekoa– orduko AEBetako lehendakari Bush aitak, gailurraren eskakizun nagusiei –gas isurketen kontrola– ezetza ematean tinko adierazi zuen gakoaren hiltzea non zegoen: “Estatubatuarren bizimodu eredua ez da negoziagai“. Bush semeak zintzo heldu zion aitak esandakoari eta munduak epelak hartu ditu. Europarrok ba ote gara gure bizimodua negoziatzeko gai?
Astelehenean jakinaraziko dituzte ordutegiak, eta hilaren 14an, igandean, jarriko dituzte salgai lehen egunetako sarrerak. 254 film egongo dira ikusgai, 56 herrialdetakoak.
Emmanuel Macron Frantziako lehendakariak adierazi du 26 herrialde prest direla gerra amaitu ondoren Ukrainan indar militarra zabaltzeko, “lurrez, airez edo itsasoz” parte hartuz. Vladimir Putin buruzagi errusiarrak erantzun die ez duela horrelakorik onartuko, ez... [+]
Caddo hizkuntza gorde eta biziberritzeko ahaleginean ari den ekintzailea da Alaina Tahlate. AEBetako jatorrizko caddo herriko hizkuntza hori jario oneko hiztun bakarrarekin gelditua zen: Edmond Johnson, 95 urteko hiztunarekin. Tahlate gazteak aitortu zion estutasunez bizi zuela... [+]
Izpegiko besten hirugarren edizioa ospatuko dute, Basaizea Baigorriko kultur elkarteak, Baztango Gazte Asanbladak eta Baigorriko zein Erratzuko gazteek elkarlanean prestaturik. Hitzaldiak, bazkaria, ibilaldia, kontzertuak... izanen dute zeregina.
Osasuna futbol taldeak bat egin du Nafarroako Abiadura Handiaren aldeko plataformarekin, azken honek ostegun honetan jakinarazi duenez. UGT sindikatuak eta Eraikuntzaren Industrializatzearen Aldeko Nafarroako Klusterrak ere bai.
Palestinarekin Elkartasunak manifestazio nazionala antolatu du urriaren 4rako. Ostiral honetan Euskal Herriko 130 udaletxeren aurrean protestatzera deitu du Gernika-Palestina ekimenak.
Osakidetzak Itzulbide aurkeztu berri du. Itzultzaile neuronal bat da EAEko osasuneko profesionalentzat, euskaraz egiten diren kontsulta medikoetako informazioa gaztelaniara itzultzen duena. Euskara lan-hizkuntza eraginkorra izateko baliabide gehiago eskainiko dizkie... [+]
Hiru urte bete dituzten 1.404 ikasle berri matrikulatu dituzte D edo B ereduetan, Nafarroan. Adin guztiak kontuan hartuz, 27.334 ikaslek ikasiko dute euskaraz. Matrikulen 67,8% ikastetxe publikoen sarean izan da.
Ikasleek pantailekin duten harremana aztertu eta "Heziketa digitala LH eta DBH" izeneko txostenean jaso dituzte ondorioak Macsonrisas-eko kideek.
Asteleheneko bileran helarazi zioten asmo hori enpresa batzordeari, eta irailaren 9rako deitu dute hurrengo bilera. Fabrikak 151 behargin ditu gaur egun, baina ez dute zehaztu zenbat kaleratuko lituzketen.
Emakumeak dantzara atera eta gizonezko dantzariek oztopatu egin dituzte, bultza egin diete eta haien dantza eragozten saiatu dira. Beste batzuetan musikariak geldiarazi dituzte eta ikusleetako batzuk bizkarra eman diete emakume dantzariei. Ez da Baztan, ez Hondarribia edo Irun;... [+]
"Bailara eraldatzeko ezinbesteko tresnatzat" hartzen dute Gaztetxea, eta elkartasuna adierazi diete "borrokan dauden beste Gaztetxe guztiei".
Hondarribiko udal gobernuaren “ausardia faltaz”, kontsentsua bilatzearen tranpaz eta “gatazkaren espiritua berpiztu” nahi duen alarde tradizionalaren aldeko elkarteaz mintzatu zaigu Uxoa Anduaga, Jaizkibel konpainia berdinzaleko kidea. “Ez dira... [+]