Brasilgo andre laborariek ez dute eukaliptoa maite
- Loturarik egon daiteke Brasilen lur eske borrokatzen diren nekazarien eta Finlandian paperolak itxi dizkietelako lanik gabe geratu diren obreroen artean? Globalizazioari esker, bai. Denak jabe suediar eta finlandiarrak dituen Stora Enso multinazionalaren gurpilak zanpatu dituelako.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Emakume baserritarrei Via Campesinako gizonezko militanteak eta hiriburuan kaleko enpleguetan ari diren beste emakume asko elkartu zitzaizkien. “Guantanamera” abesti kubatar famatua kantatuz iritsi ziren ateetara. Antolatzaileekin negoziatu ondoren, 50 emakumez osatutako ordezkaritzari ametitu zitzaion biltzarrean berba egitea. Manifestua irakurri zieten han bildutakoei, bortizkeria eta zanpaketa ororen akabera exijituz, elikadura burujabetza lortzeko nekazaritzaren erreforma osatuak aldarrikatuz.
Mario Osava kazetariak kontatu zuen Brasil bertatik International Press Serviceren (IPS) buletinean, Agricultura-Brasil: Mujeres contra la celulosa artikuluan. Emakumeok Martxoaren 8ko ekitaldiak baliatu zituzten salatzeko Nazioarteko Diru Funtsaren, Munduko Bankuaren eta Merkataritzako Mundu Erakundearen bultzadaz Brasilgo milaka hektarea “basamortu berde” ari dituztela bihurtzen, eukalipto, akazia eta pinuz estalita.
Brasilgo nekazarien artean andreek badituzte eskari propioak. Emakumezkoen izenean etxaldeen %12 besterik ez dago, hasteko. Horrek eta beste emakume askok lantzen dituzten soroen jabetasun agiririk ez edukitzeak kondenatzen ditu gehienak zahartzaroan inolako pentsiorik ez jasotzera. Lurrik Gabeko Nekazarien Mugimenduak (MST portugesez) bere baitan emakumeen atal berezia dauka.
Bestalde, andreok zuhaitz mintegia okupatu zioten Aracruz konpainia munduko nagusietakoa da eukaliptoz zelulosa ekoizten: Brasilgo hiru estatutan 261.000 hektarea dauzka zuhaitz horretaz landaturik eta urtean ia hiru milioi tona zelulosa merkaturatzen du. Suedia eta Finlandiako ugazabak dituen Stora Enso multinazionalak eta Aracruzek 2005ean Bahia estatuan Veracel zelulosa fabrika berria ireki zuten, urtean 900.000 tona sortzen duena.
IPS agentzia berean geroago Linus Atarah-ek informazio gehiagoz osatu du gaia El eucalipto que vino del frío kronikarekin. Horrela dakigu eukaliptoarenak berebiziko garrantzia daukala Brasilgo lurretan mundu osoko kapitalek egiten dituzten inbertsioentzako, eta ordainetan garapen eredu neoliberalaren kontra ari direnentzako ere bai. Atarahek Helsinkitik idatzi du, esplikatuz nola globalizazioa dela medio etsai beraren kontrako borrokan egin dezaketen topo Amazoniako laborari txiroek eta Finlandian multinazional berak lanik gabe utzi dituen obreroek.
Munduko enpresetan lehena
Stora Enso Oyj munduko zelulosa eta paper ekoizlerik handiena da. Izena bezala izana bi korporazio handiren elkartzetik datozkio. Stora aspalditik zen famatua erantzukizun mugatuko munduko enpresarik zaharrena izateagatik: Stora Kopparberg izenarekin 1347an fundatu zuen Suediako Magnus IV.a erregeak, basogintzan eta meatzaritzan jarduteko. Enso Gutzeit Oy XIX. mendean sortu zuten eta XX. mende bukaerarako basogintzan eta papergintzan munduko handienetakoa bihurtu zen.
Biak 2002an elkartuta, gaur Stora Ensok 45.000 inguru langile dauzka. Akziodun nagusia Finlandiako estatua du, jabegoaren %37rekin. Erraldoi honek Brasilgo kimua 1998an sortu zuen, baina abiada geldiezinean sendotu da hamarkada batean.
Linus Atarahek kontatu duenez, Stora Ensok 2.500 hektarea erosi ditu Rio Grande do Sul estatuan, bertako oihana eraitsi eta eukaliptoak landatzeko. Beste 10.000 gehiago erosi nahi dizkio Brasilgo Estatuari. Operazio honek batetik eragiten die lurrotan aurretik dauden nekazari lurrik gabeei eta bestetik munduaren beste muturrean Finlandian itxi dituzten zelulosa fabriketatik kobratzen dutenei.
Multinazionalak Anjala, Norrsundet eta Kemijärviko olak itxi ditu errentagarritasun tasari eusteko. Ekonomiazko prentsak publikatu zuen iaz Stora Ensok irabaziak %8,8 handitu zituela, baina horrekin batera 1.700 lanpostu desegitera zihoala. Zerbitzu zentraletako administrazioan deuseztatu diren 300 enpleguez gaineratikoak, aipatu hiru paperoletan. Galeren kontuak egiterakoan, ez dira ahaztu behar fabrika bakoitzaren hornitzaileak, inguruetan horietarako pinuak landatu eta zaintzen milioiak inbertitu dituzten terrenojabeak alegia. Usinak itxita, ez zerurako eta lurrerako utzi dituzte. Finlandian eztabaidarik izan da estatua jabe duen korporazio horren jokabideaz, baina Kemijärviko langileen ordezkari Juha Pikkarainen-ek IPSri deklaratu dionez “tamalez, orain zentro-eskuineko gobernua daukagu eta ez du eskurik sartu nahi bere jabegoko enpresen kudeaketan”.
Brasilen pizturiko eztabaidak aurrekoaren ifrentzua dirudi. Brasildar askok galdetzen dute ea nola ari zaizkien agintariak sekulako lur eremuak saltzen atzerriko enpresei. 1971tik bada han lege bat muga ondoko 150 kilometrotan kanpotarrei lurrak erostea debekatzen diena, baina 1995ean Kongresuak erabakitako beste arau anbiguo bati esker atzerriko kapitalak kontrolatutako enpresa brasildarrak debeku horretatik kanpo geratu dira orain arte. Eskuineko diputatuak saiatzen ari dira, gainera, legeak aipatzen dituen 150 kilometroak mugatik 50era murrizten.
Paper industriaren inbasio izugarriari ez zaio segurtasun nazionalaren ikuspegitik edo nazionalismotik bakarrik erasotzen. MSTko aktibistek salatzen dute basogintza berri horrek areagotu egiten duela lurren jabegoaren kontzentrazioa. George Soros, Bill Gates, Bill Clinton bera... luzea da Brasilera alor handiak erostera etorri diren kapitalisten zerrenda. Multinazionalek lurrak erosi ahala, bertan maizter ari ziren nekazariak langabezian geratzen dira. Erraldoiak iristearekin, gainera, lurraren prezioa igo egin da: %18 iaz.
Lurrik gabeko nekazarien liderrek salatzen dute eukaliptoa, akazia eta pinua Brasilen eragiten ari diren kalte ekologikoa. Eukaliptoa espezialista da zoruak lehortzen, ur asko zurrupatzen du-eta. Zuhaitz bakarreko “basamortu berdeok”, bestalde, gaitzetatik babesteko pozoi kimiko asko erabiltzea eskatzen dute. Eta eztabaidarik gogorrena, azkenean, nekazaritza ereduaren eta elikadura burujabetasunaren inguruan dago. Jendea elikatzeko soroak versus paper gehiago merkeago ekoizteko basamortu berdea.
Informazio gehiago
Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Le Concert des Nations. La capella Nacional de Catalunya.
Zuzendaria: Jordi Savall.
Abesbatzaren prestaketa: Lluís Vilamajó.
Egitaraua: Mendelssohnen lanak.
Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren... [+]
Abuztuan chikungunya infekzio kasu bat atzeman dute Hendaian. Bero boladek, tenperaturaren igoerak eta eremu tropikaletara egindako bidaiek areagotu dituzte kasuak.
Testuliburuen mailegutza, berrerabilera edota bigarren eskuko azokak ugaritu badira ere, ikasmaterialak gastua izaten jarraitzen du etxe askotan, dirulaguntzak dirulaguntza. Eskola-itzulerak batez beste 400 eta 500 euro arteko gastua ekarriko du Hego Euskal Herriko etxeetan,... [+]
Izendapenak ahalbidetuko du kalte ordainak ordaintzeko prozesuak hastea. Bi suteetan 500 hektarea baino gehiago erre dira.
Iaz jasotakoarekin alderatuta, %15eko murrizketa jasango luke Euskal Kultur Erakundeak. Prentsa ohar batean, erakundeak adierazi du erabaki horrek "ondorio latzak" izango lituzkeela: esaterako, hainbat postu arriskuan egongo liratekeela eta kideei emandako dirulaguntza... [+]
Ekologistak Martxanek eta Sustrai Erakuntzak diote txinatar inbertitzaileek atzera egiteak agerian utzi dituela Zangozako meatzearen "funtsik gabeko arrazoiak". Nafarroako Gobernuari eskatu diote "interes publikoari erantzuten ez dion proiektu defendaezina... [+]
Herriko Etxeak elikadura burujabetzaren aldeko urrats handia egingo du 380 metro koadroko azpiegitura berriarekin. Sukaldeak haur eta adinekoentzako janari osasungarria eskainiko du, tokiko produktuekin eta tokiko laborantza indartuko du.
“Mapak ez dira erreminta hutsa, sinboloak dira, eta mapa zuzentzea Afrikari buruzko narratiba globala zuzentzea ere bada; duintasun kontua da”. Afrikako Batasunak eskatu du munduan oraindik erabilienetakoa den mapa distortsionatua alboratzeko.
Wallball txapelketa abuztuaren 27tik 30era jokatuko dute. Euskal Herritik aparte Argentina, Belgika, Erresuma Batua, Valentzia, Herbehereak eta Puerto Rico herrialdeek hartuko dute parte.
"Gehiengoa lortzen badugu, gobernua berretsiko dute; bestela, erori egingo da", adierazi du Frantziako lehen ministroak. LFI Frantzia Intsumisoak, Frantziako Alderdi Komunistak, ekologistek, Alderdi Sozialistak eta RN Batasun Nazionalak, ordea, dagoeneko jakinarazi dute... [+]
Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Espainiako Orkestra Nazionala.
Zuzendaria: David Afkham.
Egitaraua: Wagnerren ‘Der Ring ohne Worte’ (Lorin Maazelen moldaketa). Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren 22a.
---------------------------
Oraingo... [+]
Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean bost kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak.
639 'minipisu' ari dira eraikitzen Barakaldon, BEC erakustazokaren aldamenean. Udal ordenantzak aginduta, hotel erabilera eman behar zaio espazio horri, baina "alokairu malgua" dela dio Be Casa-k. Egun batzuetako alokairuetatik hasi eta "hilabete batzuetarako... [+]
Candela emakumeen elkarteak eta PSNk eskatu dute argazkia kentzea eta udalak argitaratutako materialetan kontrol handiagoa egotea, ez egoteko estereotipo sexistarik.
Poliziak Palestine Action ekintzaileen taldea babestea leporatzen dio, Erresuma Batuko Gobernuak uztailean erakunde terrorista izendatu zuena. Bizpahiru orduz atxilo egon ondoren aske geratu da, baina epailearen aurrean deklaratu beharko du irailaren 18an.