«Oraingoz, prentsaren negozioa paperean dago»

  • Berria egunkariak bost urte bete ditu aurten eta urteurren hori ospatzeko ekitaldia egingo dute hilaren 21ean Donostiako Kursaalen. Martxelo Otamendi zuzendariak azaldu duenez, egunkariak “aldaketa mamizkoak” izango ditu urritik aurrera.
Martxelo Otamendi
Martxelo OtamendiDani Blanco
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Esan, zein izan da bost urte hauetan egunkariak izan duen hedapena? Hasierako olatuarekin konparatuta, nola dago gaur egun?


Berria egoera fiktizioan jaio zen eta bagenekien salmenta zifra horiek kopuru normalagoetara etorriko zirela. Azkeneko urteotan 20.000 ale inguruan gabiltza. Nahiko lan badugu salmentei eusten, mundu osoan joera dagoelako paperezko prentsan salmentak galtzekoa, eta gu eusten ari gara.

Beraz, kopurua egonkortu egin da.


Oraindik kopuru txikia da, baina gure hiztun masa kritiko bera duten herriekin konparatuta ez dago gaizki. Nik Avuiko zuzendariari beti esaten diot: katalana ondo dakitenak 7-8 milioi dira, eta euskaraz ondo dakitenak 350.000; hortik 20.000ko tirada izatea ez dago gaizki. Gutxi da, publizitatea saltzera goazenean hori esaten digute, baina garenak gara, eta prentsa irakurtzeko hizkuntza ondo jakin beharra dago. Horregatik, zifra horiek erlatibizatu egin behar dira.


Kazetaritzan hizkuntzarekin egunero egin behar da lan. Berria erreferentzia da euskarari dagokionez, lehen Egunkaria zen moduan. Nola da eguneroko lan hori?


Euskara talde bat dugu, oso prestatuta dagoen jendearekin. Helburu nagusia testuak argitaratu aurretik zuzentzea da, baina hori bezain inportantea da prestakuntza. Azken urteetan euskara taldearen zati bat kazetariak aurrez prestatzen eduki dugu. Ze, azkenean erronka da zuzenketarik behar ez duten testuak idaztea. Orain hori geldirik dago, baina jendea formatzeko diru eta ahalegin garrantzitsua bideratu dugu.


Eta hizkuntz sormena?


Kontsentsua behar da euskara taldekoekin, haiekin kontsultatu behar da. Dena den, egunero ez dira etortzen kontzeptu berriak; gaur egun iPhone-ri denok horrela deituko diogu, markak dakar bere izena. Ez da egunero eskaner bat asmatzen! Gehiago izaten da azalpena nola egin, esaldia nola osatu... Hitz berriak baino gehiago, adreiluen arteko porlana ondo lotzea da kontua.

Eskaintza eta produktuak gehituz euskaraz kontsumitzen duen jende kopurua handituko dela idatzi duzu berriki. Azalduko al zenuke ideia hori?


Ezinezkoa da pentsatzea denok medio guztiak irakurriko ditugula. Produktu berriak sortu behar dira, gaur egun dauden produktuetara hurbildu ez den jendea euskarara ekartzeko. Hori da, esaterako, Nora aldizkariarekin egin dugun ahalegina. Hitza-rekin hala gertatu da; prentsa orokorra astunegia zaion jendeari beste egunoroko bat eskaini diogu, eta Hitzaren bidez –baita Hernaniko Kronikaren bidez ere– milaka lagun jarri dira egunero euskaraz irakurtzen.


Baina nola uztartzen da hori prentsa idatziak bizi duen krisiarekin?


Gaur egun oraindik negozioa paperean dago. Guk Berria.info dugu ondoan Berria dagoelako, eta hori gertatzen da munduko web gune informatibo inportante gehienetan: New York Times, Washington Post, Le Monde, The Guardian, El País... denek webgune onak dituzte, baina denek dute ondoan periodiko bat negozioa paperean zentratzeko. Internetekoa kobratzen saiatu direnak barregarri geratu dira. Paperera dator publizitatea, salmenta eta harpidetza.


Krisia ordea badago...


Bai bai, ezin dugu itsutu eta esan “negozioa paperean dago eta kito!”; gu saiatu gara Internetekoa garatzen, baina ikusi behar da hurrengo hamar urteetan zein tendentzia dagoen. Gazteak ez datoz irakurri zale eta erne egon behar dugu. Baina nik bihar sortu beharko banu kirol egunkari bat, paperezkoa sortuko nuke. Edukiko luke ondoan webgune sendo bat, baina...


Orduan, Interneti dagokionez, zein jokabide izango du Berriak etorkizunean? Webgunea berrituko duzuela iragarri duzue.


Urrian paperean egingo ditugun aldaketa batzuekin batera Berria.info berritu nahi dugu. Horretaz gain, Interneten iragarki laburrak jarriko ditugu. Produktu horrek paperezko bertsio bat ere izango du, astero 100.000 ale banatuko dira Berria, Hitza eta beste hainbat herri aldizkaritan txertatuta. Euskarazko komunikabideek itxita izan duten eremu batean sartzeko saioa da. Interneten zer egingo dugun hurrengo urteetan? Erne ibili papera eta pantailaren arteko lehian eta ondo preparatuta egon. Mugimenduak joerekin batera egingo ditugu, ez gara sekula aitzindariak izango, guruak horretarako daude.


Paperean aldaketak egingo dituzuela esan duzu. Esplikatu hori mesedez.


Bosgarren urteurrena dela-eta ukitu batzuk emango dizkiogu, batez ere diseinuari. Urrian, berriz, aldaketak mardulagoak izango dira, mami gehiago izango dute.


Herri prentsaren formula arrakastatsua suertatzen ari da. Hitzaren prozesua finkaturik al duzue?


Zazpi Hitza martxan jarri eta gero pentsatu genuen egokia zela gelditzea eta egunkari horiek egonkortzea. Horretan ari gara azken bi urteetan. Egon zen saio sendo bat Iruñerrian egunkaria ateratzeko, pentsatuz gobernu aldaketa eta euskararekiko bestelako jarrera etor zitekeela. Guretzat enblematikoa zen, Iruñea euskararen mugan dagoelako, baina ez da posible izan eta karpeta batean dago azterketa, kaxoian.

Berria jaio zen Egunkariaren itxierari erantzunez. Epaiketa aurrera doa herri akusazioarekin, nahiz eta abokatu elkarteek hori astakeria dela dioten. Zer interes ikusten duzu horren atzean?


Geratzen den bakarra herri akusazioa da. Nola edo hala kondena bilatu behar dute, justifikatzeko itxiera eta izandako guztia. Arazo handiena hori dute: zaila zaie kondena larriak ematea, baina era berean oso zaila zaie esatea epaiketarik ez dela egingo.
Euskararen Aholku Batzordearen azterketa
Euskararen Aholku Batzordea azterketa sakona egiten ari da euskarazko hedabideen inguruan. Horretarako batzorde-atala sortu du, eta inkestez gain, hainbat adituen hausnarketak jaso ditu ponentzia bidez.

Zer iritzi duzu egiten ari diren azterketaren inguruan?


Nik jaso nuen gonbidapena txosten bat egiteko. Harritu nintzen galdetu nuenean zein ziren beste txostengileak, ez zidatelako esan nahi izan. Hasieratik ez zitzaidan gustatu metodologia hori, txostenak zein ibilbide izango duen ere ez zuten argitzen. Inportantea da egunero sektore honetan lanean gabiltzanokin gauzak egitea. Ze batzuetan, administrazioarekin harremanetan zaudenean, sentsazioa duzu mahaiaren bestaldean dagoenak joera duela lezioak emateko, baina gero, etorri den bezala joan egiten da.

Eta zeri erantzun beharko lioke azterketak zure ustez? Zein ondorio nahiko zenuke ateratzea?


Espero duzuna da borondate zintzoa ados jartzeko. Akordio batera iritsi behar da, sektorea zer egiten ari den onartu eta baldintza duinetan lan egiteko aukera eman. Eta gero, ikusi beharko da zein gutxieneko produktu eskaini beharko genituzkeen hurrengo urteetan. Eta jakina, ahalegin handia egin behar da jendea euskarazko kontsumora ekartzeko.

Azkenak
11 urteko mutil bat hil da, igandean Bilboko igerileku batean bero kolpea jasan eta gero

Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.


Ostiraleko bileran Putinek su-etena onartu ezean, Trumpek dio “ondorio larriak” izango direla Errusiarentzat

Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]


50 maliar inguru ari dira kale egoeran bizitzen Gasteizen asilo eskaera ebazten duten bitartean

Ostegunean eman dituzte asilo eskaera tramitatzeko lehen txandak: bederatzik lortu dute, irailerako. Eusko Jaurlaritzak ebazpena arintzea, eta migiratzaileak ostatzeko zentroetara mugitzea eskatu dio Espainiako Gobernuari.


Alberto Alonso (Gogora): “Txiki eta Otaegi ez dira erreferente; indarkeria, beldurra eta terrorea erabili zuten”

Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".


Jai eredua neurodibergentziatik aztertzen

Bilboko Aste Nagusia pertsona autistentzat irisgarriagoa izateko zenbait gako dakartzate Oihan Iriarte Eletxigerrak eta Iker Boveda Martinek, euren esperientziatik.


Ostiraletik aurrera berriz debekatuko dituzte nekazaritza jarduerak Nafarroan

Tenperatura igoera dago aurreikusita datozen egunetarako, eta, sute arriskuak ekiditeko, ostegun iluntzeko 20:00etatik aurrera debekatuta egongo da uzta lanak egitea. Aurretiaz ere neurriak hartuta zituen gobernuak, baina Zarrakazteluko sutea kontrolpean izanda, neurriak malgutu... [+]


Auzo ibilbideak
Atzoko eta gaurko borrokak gogoan

Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]


Ipar Euskal Herriko 158 herritan ur murrizketak ezarriko dituzte, alerta egoeraren ondorioz

Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]


Jaurlaritzak Bailen Energia enpresari Oionen bi parke fotovoltaiko eraikitzeko baimena eman dio

Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko. 


Delitugile migratzaileak zuzenean deportatzea proposatuko du Erresuma Batuko Gobernuak

Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]


7 urteko ume bizkaitar bat hil da Errioxako kanpin batean, zehaztu gabeko arrazoiengatik

7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen. 


Israelek gutxienez ehun palestinar hil ditu azken bi egunetan, eta Gaza hiriaren aurkako erasoak gogortzen ari da

Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]


Txikik eta Otaegik Zarauzko Udalaren aitortza behar dutela aldarrikatu du Sortuk

Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.


Piano bikaina, Biarritzen

Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa. 

Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak

Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.

Data: abuztuaren 8a.

-------------------------

Biarritz Piano Festival... [+]


2025-08-13 | Nagore Legarreta
Ibaiak begirada itzuli zigunekoa

Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]


Eguneraketa berriak daude