Batua ikasi berriek bizkaieraz nahi dute

  • Berbalagunako batzuek eskatu zuten, euskara erabili bai, baina bizkaiera izan zedila. Lehen pausoa bizkaiera ikasteko ikastaroa. Getxoko Egizu elkarteak antolatu du Labayru Ikastegiarekin batera. Iazko urrian hasitakoa maiatzean bukatuko dute.
Bizkaiera ikasten
Bizkaiera ikastenBizarra Lepoan
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Getxon (Bizkaia) hamabi urte daramatzate berbalaguna ekimenarekin. Egizuren –Bizarra Lepoan euskara elkartea eta Getxoko euskaltegiak– eskutik, orain, 200 bat lagun dabiltza. Berbalagun guztiak euskara batuan dira. Getxon, eta orokorrean Uribe Kosta eskualdean, gutxi mintzatzen dira bizkaieraz eta are gutxiago tokian tokiko hizkeran. Bertako hizkerak kalean entzuten ez badira berbalagunean oso nekeza dute bestelakorik egitea. Alabaina, berbalagunako ikasle batzuk tematu ziren eta Getxoko hizkera eta baita Uribe Kostako gainerako herrietako hizkera ere ikasi nahi zuten.

Eskaerari erantzun asmoz, Egizuk eta Labayru Ikastegiak 2007ko urritik aurtengo maiatzera arteko ikastaroa antolatu zuten. Hasierako intentzioa eskualdeko hizkerei buruzko ikastaroa egitea zen, baina laster ikusi zuten ehun orduko ikastaroa antolatzeko materiala hain agudo prestatzea zaila izango zela. Bestalde, ikastaro zehatzegia egiteak ikasle kopurua asko murriztuko zukeen.
Beraz, bietarik egin dute; batetik, eskualdeko hizkerak landu dituzte eta bestetik, eta batik bat, bizkaiera arautua irakatsi dute. Ikasleak –gehienak 30 urte ingurukoak– ikastaroko orduen erdietan teoria ikasten aritu dira, hau da, bizkaiera arautua ezagutzen. Ondoren etorri da gustagarriena, praktika, batzuetan entzumena eta bestetan mintzamena. Entzumena lantzeko gonbidatu bereziak izan dituzte ikasgelan. Uribe Kostako eta beste eskualdetako jendea ekarri dute zerbaiten inguruan berbetan egitera. Gaia gutxienekoa da, kontua zen bizkaiera kolore desberdinak aditzea. Hala, besteak beste, Erandio, Sopela, Bakio, Getxo, Arratia bailara eta Ondarroatik heldu dira gonbidatuak. Eta entzun eta gero hitz egin. Ikaskideak baliatu behar bizkaieraz aritzeko, gainerakoan, kalean, oso aukera gutxi dutelako. Ikasleren batek edo bestek senideren batekin edo lagunen batekin badu aukera bertako hizkeran aritzeko, baina adineko batzuk salbu ez dago ia mintzakiderik.

Lander Solozabal ikastaroaren antolatzaileari galdetu diogu ea datorren urtean ikastaroari segida emateko asmorik baduten. Ez dute erabaki ikastaroaren bigarren ikasturtea egin ala ez, baina buruan beste gauza bat darabilte, bizkaieraz aritzeko berbalaguna, hain zuzen. Ikastaroan dozena bat ikasle hasi ziren, apirilean zazpi-zortzi batek jarraitzen dute eta asmoa da taldetxo horrekin maiatzean bertan lehen aldiz bizkaierazko berbalaguna abian jartzea.

Bizarra Lepoan elkarteak webgunea dauka (www.blogari.net/bl) eta han ikastaroei buruzko kronika batzuk jaso dituzte. Euskara batuaren eta euskalkien gaia dela-eta, norbaitek aipatu du ea zenbateraino landu behar diren euskalkiak euskara batua izanda. Hortaz zein iritzi duen galdetu diogu Solozabali eta hauxe esan digu: “Batuak egin du bere bidea komunikabideetan, irakaskuntzan, administrazioan... Bada garaia euskalkiak prestigiatzeko, izugarrizko aberastasuna da hori, koloreak dira, euskarak daude. Pena litzateke galtzea. Gipuzkoan eta Nafarroan, adibidez, hitanoarekin ari da gertatzen hori eta pena da”.

Getxo aldean euskaldunberriek segiko dute euskara batua ikasten, hobetzen eta horietako batzuek bertako hizkerari ere helduko diote, egunen batean, herriko agureak eta beraiek elkar ulertuko dutelakoan.
Mikel Cantalapiedra: “Egiazko euskara ikasi nahi dut, Uribe Kostako euskara”
Bilbo Ezkerraldekoa, Portugaletekoa da Mikel Cantalapiedra eta 18 urtera arte ez zuen euskara ikasteko aukerarik izan. Orduan ikasi zuen euskara, AEKn, batua noski. “Bizkaitarra naiz, sustraien bila nabil, eta egiazko euskara ikasi nahi dut, Uribe Kostako euskara”. Portugaletekoa bada ere, orain Sopelan bizi da, berak dio Espainiatik Uribe Kostara egin duela salto. “Hala ere, ez pentsa”, alegia, bertako hizkera edo bizkaiera bera erabiltzeko aukera oso gutxi ditu Sopelan: “Agureren batekin aritu behar berbetan edo ikastarora joan”. Gazteek ez dute egiten bizkaieraz, ez dakite. Cantalapiedraren ustez gauzak txarto egiten ari gara: “Eskolan adibidez, txikienei hasieran bizkaieraz irakasten diete, baina selektibitateari begira daude eta ordurako batua ikasi behar da. Bizkaiera lehen urte horietan galtzen da, geuk bonbardatzen dugu bizkaiera. Aita izango naiz laster eta nik bizkaieraz egin nahi diot haurrari, bera bere kalean bakarra izango da”. Ingurune gaitza bizkaieraz aritzeko, nahiz eta portugaletetarraren ustez ez den hain zaila bizkaiera ikastea, “hori bai, hiru bizitza behar dira agureek bezala hitz egiteko!”.

Ia bukatzear den ikastaroan gustura dabil bizkaiera praktikatzeko aukera paregabea duelako. Orain Sopelako berbalagun taldeetako batean dabil arduradun gisa eta badaki Bizarra Lepoanen asmoa dela datorren urtean bizkaierazko berbalaguna osatzea. Mikel Cantalapiedra parte hartzeko irrikan dago. Berak garbi dauka: “Zein txikia garen herri bezala eta zein aberatsak euskalkietan. Aberastasun horrek euskara gehiago maitatzen laguntzen du”. Euskalkiak, herrietako hizkerak oso larri daudela uste du, “eta agian hori da eboluzio naturala, baina eboluzio horren kontra borroka egiteko prest nago”.

ASTEKARIA
2008ko apirilaren 20a
Azoka
Azkenak
Iturengo arotza eta arte birziklatua

Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]


2025-07-25 | Julen Orbea
Bilbon euskara jira ta Bira

Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]


Honezkero, hemen dago beherakada

Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.

Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]


2025-07-25 | Ana Morales
Esan barik ez doalako

Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]


Gizon heterosexualak eta literatura feminista: hausnarketa bat

Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]


Auzolanean ikastola eraiki!

Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]


Amasa-Villabonako EH Bilduri erantzuna

Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]


Irunen eskuin muturreko “auzo patruilak” sortu dituztela salatu dute

Hainbat talde "neonazik" azkenaldian Irunen zabaltzen ari dituzten mezuak salatu dituzte asteazkenean Harrera Sareak eta hainbat kolektibok herrian. Eskuin muturreko "auzo patruilak" antolatzen ari direla salatu dute, eta hauek jendearen jatorriaren arabera... [+]


Udal legearen kontrako epai euskarafoboa
Euskararen aurkako erasoa salatu dute 200 alkate eta udal ordezkarik, eta hizkuntza bultzatzeko konpromisoa berretsi

Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]


Alonsotegiko Udalari dirua itzultzeko eskatu dio Bizkaiko Aldundiak, iruzurra egin zenetik hamairu urtera

Egun EH Bilduren esku dagoen udalak ia milioi bat euro itzuli beharko lioke foru erakundeari, duela hamairu urte, EAJ agintean zenean, diru-laguntza bat ez zelako behar bezala erabili, baizik eta iruzurra egiteko, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak berretsi duenez. Eskaerak erabat... [+]


Ertzaintzaren 300 BMW ibilgailuen erosketan irregulartasun posibleak salatu zituen barne txosten batek

Eusko Jaurlaritzako Ogasuneko Kontrol Ekonomikoko Bulegoak barne txosten bat egin zuen Ertzaintzak jaso dituen 300 BMWen esleipen kontratuaren hainbat baldintza kritikatzeko. Ezarritako baldintzak zehatzegiak eta murriztaileegiak zirela salatu du ogasunak, eta horrek enpresa... [+]


Txosnetako “beto politikoaren” aurkako GKSren kanpaldiaren kontra oldartu eta lau pertsona atxilotu ditu Poliziak Gasteizen

Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]


Lotsa sentitzen dut giza generoko kide izateagatik

Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]


2025-07-24 | Nicolas Goñi
Europan, oraingo sinplifikazioaren izenean, biharko bizitzak kaltetuko dira

Jarduera ekonomikoak sinplifikatzeko eta lehiakortasuna indartzeko aitzakiarekin, Europa mailan baita Europar Batasuneko hainbat estatutan ere, klima, ingurunea eta giza osasuna kaltetuko dituzten legeak biderkatzen ari dira 2024tik, askotan interes pribatuen lobbyen eraginpean... [+]


Eguneraketa berriak daude