Floresko gizakiaren misterioa argitzen

  • Floresko gizakiak txikitasun marka guztiak apurtu zituen: metro bateko luzera eta garunaren tamaina txinpantze batena zituen. 2003an aurkitu zenean, batzuek espezie berri baten aurrean ginela zioten; beste batzuek, aldiz, gaizki garatutako gizakia zela ziurtatu zuten.
Homo floresiensis
Homo floresiensis
Indonesiako Flores irlako Liang Bua koban 2003ko irailean topatutako hezurdura batzuekin batera hainbat tresna, batez ere ehizarakoak, azaldu ziren. Orduz geroztik bi teoria saiatu dira izaki horien inguruko argibideak ematen. Bataren arabera, orain milioi bat urte Asian bizi izan zen homo erectus-a Indonesiako irletara ailegatu zen itsas maila baxuak zirela-eta, baina uraren maila handitu zenean isolatuta geratu eta berezko eboluzioa izan zuen uhartearen ekosistemara moldatu. Beste teoriaren arabera, esan dugunez, malformazio hutsa baino ez da Floresko gizakia hain txikia izatearen zergatia.

Australiar ikerlari batzuek tiroide-gutxitasunaren alde egin dute Science argitalpenean. Jakina da iodoa eskasa den guneetan erraza dela txikitasunerako joera agertzea; Homo floresiensis espeziean frogatu izan da hala gertatu dela. Dena den, eztabaida bizi-bizirik dago. Floresko gizakia topatu zuen Peter Brown ikerlariak iodoaren hipotesia frogarik gabeko baieztapena dela dio.

100.000 urte atzera izotz puska bati esker

Nevada-ko (AEB) Basamortuen Ikerketarako Zentroko ikerlari Kendrick Taylor-ek zuzendutako ekipoak 3.000 metroko sakonera duen izotzezko zutabea aurkitu du lurpean, eta horietatik 580 metro atera dituzte azalera. Ikerlarien ustez, izotz horrek Lurraren klimaren historiako 100.000 urteko datuak eman ditzake.

Izotzak aire burbuilak harrapatzen ditu, modu horretan historian zehar gertatutako beroaldi, hotzaldi eta abarri buruzko informazioa gordez. Teknika ez da berria, eta hainbat lekutan erabili izan da. Hain izotz zutabe luzea topatu izanak bihurtzen du interesgarri kasu hau.

Azkenak
2025-06-04 | Uriola.eus
Manteroekin eta Ainararekin elkartasuna adierazi dute Bilboko Epaitegiaren aurrean

Ainararen aurkako epaiketa dela eta, Bilboko Epaitegiarekin aurrean elkartu dira Manteroekin bat! plataforma eta bertaratutakoak poliziaren gehiegikerien eta egiturazko arrazakeriaren aurrean, elkartasunez antolatuko direla aldarrikatzeko.


2025-06-04
“Traumak eta deserrotuta egoteak saharar guztion bizitzak zeharkatzen ditu”

Munduko gatazka ugariak kontatzera ohituta, oraingoan bere gatazka propioari jarri dizkio berbak Ebbaba Hameidak (Tindufeko errefuxiatu guneak, 1992) bere lehen eleberrian: Flores de papel (Paperezko loreak) (Peninsula, 2025). Hiru belaunalditako emakume banaren istorioak... [+]


Iruñeko Alde Zaharreko etxegabetzea geldiaraztea lortu dute

San Lorenzo kalean 57 urteko emakume bat –Ana Belen– etxegabetzeko agindua zegoen asteazken goizerako. Hori eragozteko, etxearen atarian 07:30etik aurrera bilkura deituta zuen Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak. Azkenean ez da etxegabetzea gauzatu.


Hana Zjakic. Inguruari adi
“Ez nintzateke ase sentituko, lau urteren ostean, hemengo kulturaz eta hizkuntzaz ezertxo ere ez baneki”

Iaz ezagutu nuen Hana Zjakic, Bollotomaseko bertso-saioaren aurretik mahai-buelta berean suertatuta. Ingelesez egin behar niola aipatu zidaten. Eta ni, orduan, kezkatu egin nintzen, ea saioan bertan inor arituko ote zitzaion xuxurlari. Lasai egoteko esan zidan berak, lehenago... [+]


Albert Le Layek ez zuen trukean ezer eskatu

Canfranc (Huesca, Espainia), 1940ko ekaina. Charles De Gaulle jenerala buru zuen Londresko Frantzia Askearen gobernuak erabaki baten berri eman zion Albert Le Lay Canfranceko nazioarteko tren geltokiko Frantziako aduanako arduradunari: bere postuan geratu behar zuen. Ez zirudien... [+]


Talentu bila

Talentua garai honetan zaindu, babestu eta erakarri beharreko altxorra ei da. Horregatik, Kutxabankeko lehendakari Anton Arriolak hezkuntzan ingelesari garrantzi handiagoa eman behar zaiola adierazi du, eta euskara horretarako oztopo izan daitekeela Poloniatik etor litezkeen... [+]


2025-06-04 | ARGIA
Osasun arreta euskaraz bermatzeko zortzi eskaera egin dituzte EHEk eta Aintzatek

Osasungintzako 501 langilek bat egin dute zortzi eskaera zehatz dituen manifestuarekin. Helburua, osasun arreta euskaraz eskaini, eman eta bermatzea, “edonon eta edonoiz, maila guztietan eta ahoz zein idatzizko harremanetan”.


2025-06-04 | Itxaro Borda
Begi zabal itxiak

“Hauxe titulu bitxia” erranen du aspaldian leitzen nauen ARGIAko irakurleak. Jakingo du halaber Stanley Kubrick zinegilearen azken filmaren zale amorratua naizela. Horrek hura esplika dezake. Funtsean, begiak zabal itxita begiratzen diogu munduari, bereziki Gazako... [+]


2025-06-04 | Gorka Menendez
Armatzea eta autodefentsa

Badirudi Europar Batasuna eskalada beliko betean sartu dela. Munduaren ordena geopolitikoa kolokan dabil eta Europak bertan zuen pribilegiozko lekua galtzeko arriskua ikusi du. Autonomia estrategikoaren lemapean, beste neurri askoren artean, industria armamentistikoa... [+]


2025-06-04 | Cira Crespo
Greba orokorra

Euskal Herriko mugimendu abertzaleen hasieran, langile borrokak kanpotik inposaturiko zerbait balira bezala ikusi ohi ziren. Euzkadi egunkariko orrialdeetan maiz irakur zitezkeen sozialisten kontrako diatribak. Harritzekoak ere ez ziren erasook, egia esan, egunkari sozialistetan... [+]


Teknologia
KoipetsuAA

Aspaldi egin nuen lantegi batean, kapitalismoaren izaera alderatu zuten itsasoan koipe jario batekin, zabaltzen doan orbana, bidean hondakina eta miseria sortzen duena eta garbitzeko zaila dena.

Egun, AAren koipea nonahi dugu,beharbada ezagunenak honakoak direlarik:... [+]


2025-06-04 | Axier Lopez
Elon Musken adimen artifiziala Telegramen sartuko dute

Elon Musken xAI enpresak garatutako Grok adimen artifizialeko txatbota Telegramen txertatuko dute. 1.000 milioi erabiltzailetan sartuko da eta horren truke 264 milioi dolar jasoko du Pável Dúrovek zuzendutako enpresak. Orain arte, Grok X sarean edo Musken bestelako... [+]


Eguneraketa berriak daude