Telefono gakotua
- Besteak beste burokraziaren zatarra agerian utzi zuelako zaigu eder Kafka.
– Ados bazaude, pultsa 1. Ez bazaude, pultsa 2.
Luzea dute Euskadi Sariek itzala, arratsaldekoa. Banatu dira hauek ekitaldi ofizialean, ekarri dira prentsako lerroburuetara joan ez izanak, atera dira argitara gutun eta iritzi gehiago eta, politikoa da mintzo: “aztertzen ari gara nola aldatu eta hobetu”. Burrunbada lasaia, hor dago.
– Ados bazaude, pultsa 1. Ez bazaude, pultsa 2.
Utikan manifestuak zertarako balio izan duen, orain hobeto ikusten dut. Puntu batzuetan, garbi dago, ez ginen nahi bezain zorrotz ibili; beste batzuetan, aldiz, garbiago diot, motz geratu ginen.
Manifestuak badu, ikusten da, berotik. Generoarena du datu objektiboak aldaba nahi duen ahokadarekin uztartzearena. Norberaren liburuetan ez bezala, idazle eta itzultzaile askorena den sentipena paperera biltzeko, antze handia behar da, eta ez da beti asmatzen. Sinatzaileen artean ere, denok ez genuen arrazoi berberengatik eman gure izena idatzi barrenean. Baina plantoarekin guztiongan zegoen sariaz urteetan pilatutakoa plazaratzeko gogoa, literatura gizartean gaiaz kezka, nik dakit ba, sistemaz, kanonaz, erakundeen eginbeharraz edota idazlearen erabileraz; eta nola ez, sariek betetzen duten funtzioa ez ezik, nola eta zeren arabera ematen diren ere, hizpide nahi.
Hori da administrazioak eraman ezin duena. Ez Euskal Autonomia Erkidegokoak, ez inongoak. Manifestuek beren hizkera duten bezalaxe du berea aparatu burokratikoak. Kritikei irainez erantzuteko beti dago, kintzena tarteko, nor bidali. Petardoa sartu guk? Okerreko bidea hartuta ere, ezin makurrik aitortu, egiaren baino izenaren beldurrez. Nola onartuko dugu gauzak oker egiten ditugun aldiro? Makinak beti behar du dirdiratsu, merezi du: Jaurlaritza euskal letren alde. Larderia horrexen aurrean inurri bezain gizaki sentitzen zelako idatzi zuen Kafkak.
– Ados bazaude, pultsa 1. Ez bazaude, pultsa 2.
Pentsatzekoa zen manifestuaren ondoren gehixeago zainduko zirela besterik ez bada hainbat alderdi, neurri batean zaratatsuak isilarazteko, diot. Ikusi dugu. Koldo Izagirrek salatu zuen aurrena prentsan, Jon Alonsok gero. Txikikeria formal bat, logikaren erakusgarri baina. Haur eta Gazte Literaturan aukeratuak izan zirela jakinarazi zitzaien. Jaurlaritzak, bi hilabeteotan, ez du zuzendu ez onartu enegarrena, Helduen kategoriari zegozkiola izendapenak.
Bestalde, publikoki uko egin eta hala ere hautatu egin zituztela?
– Uko egiten segitzen baduzu, pultsa 1. Bestela, pultsa 2.
“Nola aldatu, nola hobetu aztertzen ari gara”. Benetan, ez dago zer eginik. Bi hizkera dira azken beltzean bekoz beko daudenak. Literatura ez ezik gizartea bera ulertzeko manera bi. Telefono konpainiara deitzen duzunean bezala, elkarrizketa etsigarria, robota bestaldean:
– Ados bazaude, pultsa 1. Ez bazaude, pultsa 2.
Eta nik ez bata eta ez bestea, deitzen dudala ez ezer negoziatzeko, nola ba, motza naizela liburu onenarena ulertzeko aitortzeko baizik; besteak beste jakiteko nola neurtzen diren eleberriak poemekin eta ipuinak saioekin; esateko ez zaidala gustatzen satisfazioaren kultura honetan idazleak missen gisa erabiltzea; idaztea eta idazlea bestela ulertzen ditudala, nik.
Ados bazaude, pultsa 1. Ez bazaude, pultsa 2.
Eta akituta, telefonoa gakotu dut.
Zerk lotzen ditu Galesko muino berdeak eta Patagoniako basamortu hotzak? Bada, hil nahi ez duen hizkuntza batek. Noelia Sánchez Jenkinsen arbasoak 1865ean lehorreratu ziren Patagonian (Argentina). Galesetik iritsi ziren, britainiarrek inposatutako zapalkuntzatik ihesean... [+]
Gipuzkoako enpresak hainbat kontratu sinatu ditu Israelgo industria militarrarekin, eta diru publikoa jasotzen du ibilgailu elektriko bat garatzeko, Espainiako Gobernuak finantzatutako proiektu baten bidez.
Ingalaterrako Massive Attack taldeak artisten arteko aliantza sustatu du, hasi berri diren artistei edo Israelen aldeko erakundeen zentsura pairatzen dutenei babesa emateko.
Espainiako Gobernuak Europako Batzordeari egindako eskaerari Euskal Herriko, Kataluniako eta Galiziako 28 unibertsitatek babesa eman diote. Salvador Illa Kataluniako Generalitateko presidenteak eta Imanol Pradales lehendakariak eskutitz bat sinatu dute eskaerari babesa... [+]
Bilera akigarria izan zuten asteazkenean Eskirozko BSHko lan batzordeko kideek eta multinazional alemaniarraren zuzendaritzako kideek: aurreakordioa lortu zuten UGT, CCOO, ATTIS eta Solidarik (17 ordezkaritik gehiengoa dute 12 kiderekin) eta ez dute mahai gainean jarritakoa... [+]
Gaztetape (Getaria) eta Muriola (Barrika) hondartzak 2050. urterako desager daitezke Greenpeaceren txostenaren arabera. Itzurun (Zumaia), Karraspio (Mendexa), Isuntza (Lekeitio) eta Azkorri (Getxo) hondartzek hedaduraren erdia gal dezakete.
Nafarroako Gobernuak espetxeetako osasun zerbitzuaren eskumena eskuratu zuenetik, baliabideak “indartu” dituzten arren, presoek nabarmendu dute ez diela sobera eragin egunerokoan.
Hezkuntza Sailak 2025-2026 ikasturtearen antolaketa bigarren hezkuntzako ikastetxe publikoetan ebazpena argitaratu du. Urteroko agiria da, uztail hasierakoa; ikasturte-hasierako ebazpena esaten diogu.
Aurtengoan, hauxe jasotzen du euskarazko bertsioak:... [+]
Artziniegako Udalak mezua zabaldu du gertatutakoa gaitzesteko eta elkartasuna adierazteko irainak jaso dituzten herritarrei.
Duela bi urte Aranzadi Zientzia Elkarteak neandertalek egindako harrizko tresna batzuk eta haiek jandako animalien hezurrak aurkitu zituzten San Adriango koban. Horrela jakin zuten neandertalek duela 40.000 urte koba hori erabili zutela. Aurten egin duten indusketa-kanpainan... [+]
WeTransferren baldintza berri gaiztoen aurrean, alternatibarik? Bai, pare bat, edo bien arteko konbinazioa. Enkriptazioa edo/eta Tori.eus zerbitzu euskalduna erabiltzea.
Georges Ibrahim Abdallah, Frantzian 40 urteko espetxealdia igaro ondoren kaleratuko dute. Palestinaren askatasunaren aldeko militantea, Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea izan zen, eta diplomazialari israeldar eta amerikar bana hiltzeaz akusatu zuten. Inoiz... [+]
Azken sei urteotan Piztu Donostia eragile sozialaren talde motorra osatu dugunoi txanda pasatzeko unea iritsi zaigu, mila gai eta beste mila fronte zabalik geratzen diren arren.
Duela sei urte Eneko Goiak, PSOEren laguntzarekin, osaturiko Donostiako Udalak bideratzen zuen... [+]
Ekainaren 13an hasi eta 24an amaitu zena “12 Egunetako Gerra” bezala ezagutuko da aurrerantzean. Gauza harrigarri batzuk gertatu ziren bertan, pentsaezinak ordura arte. Nahiz eta lerro hauek idaztean egun gutxi igaro diren bukatu zenetik, ondorio batzuk atera... [+]