“Mundua osorik diseinatuko nuke berriz”

  • Diseinu eta komunikazio enpresa baten jabea da eta Nafarroako Emakume Enpresari eta Zuzendarien Elkarteko lehendakariordea. Baina baita gauza gehiago ere. Aulki askotan esertzen da zona mixta-ko euskaldun hau, eta denetan eroso dabilela dirudi.
Rebeka Arraras
Josu Santesteban

Zure diseinu enpresa RBK deitzen da eta zure bizitzan siglak oso presente daude...


BAI zorionez, ETA zoritxarrez, baditut ondoan sigla gehiegi, eta gehienak ez dakit zer demontre esan nahi duten. Baditut izenak ere, izen osoak, izenez beteta dago gure bizitza eta gure mundua. Izen berriak, gauzak, sentimentuak, momentuak… Dena izendatzen da. Ez zen hori nahikoa? Baina RBK ez dira siglak.

Zer dira?


Niregana ailegatzeko bidezidorra.


Zer nahi zenuke diseinatu eta nola?


Mundua osorik diseinatuko nuke berriz makiltxo magiko batekin. Baita beste gauza polit bat ere: momentu inportanteak. Hau da, une horietan ikusten duzuna, usaintzen duzuna, ukitzen duzuna, nola eta norekin zauden... Dena zoragarria izan dadila.

Bai Euskarari Akordioaren Ziurtagiriaren Elkarteko (BEAZE) kide zaitugu: agiria inori kentzeko eskatu beharrik izan al duzu?


Alderantziz, nik neronek jende eta erakunde guztiei emango nieke. Nafarroan bederen, ziurtagiria jasotzeko interesa adierazten dutenek zerbait merezi dute, ez dakit ziurtagiria edo besarkada bat, baina edozein motatako omenaldia seguru.

Daramazun abizenak izendatzen duen herria “%100 euskaldun” izan da duela gutxi arte... Azken orduko informaziorik bai?


Ez, gaur ez naiz Arraratsen izan, baina uste dut horrela jarraitzen dutela. Nire bigarren abizena (Paños) “zona no vascofonan” dagoenez, ez daukat daturik.

Nafarroako Emakume Enpresari eta Zuzendarien Elkarteko (NEEZE) lehendakariordea zaitugu: zerk batzen zaituzte?


Emakumezkoen eskubideen alde lan egitea eta gizonezkoei munduaren zilborra ez direla erakustea. Baina suabe-suabe esan behar zaie, bestela haserretu egiten dira.

Gizonak gaizki diseinaturik al daude?


Ez, ez dut uste. Niri gizonak kanpotik nolakoak diren gustatzen zait, hala ere esan behar dut emakumezkoen gorputza askoz ederragoa dela, politagoa. Gizonezkoek ez dute gorputza behar den bezala erabiltzen, baina ez daude gaizki diseinatuta. Hormonak daude gaizki diseinatuta, gizonezkoenak zein emakumezkoenak. Hormona laborategiak ez zuen lan fina egin.


Euskarazko Komunikazio Taldeko Administrazio Kontseiluan (EKTAK) zaude: erdal hedabideen gainbehera antolatzen?


Inola ere ez, beste hainbat hizkuntzatan dauden hedabideek badute bizitzeko eskubidea. Hizkuntz aniztasuna beharrezkoa da eta aberastasunaren ezaugarria da, nahiz hemen, Nafarroan, kontrakoa pentsatu baten batek.

Nafarroako boteregune tradizionalak aldatzen hasi al dira eta kanpoan ez gara konturatu?


Ez, lasai egon, denak beti bezala jarraitzen du. Boteretsuak ez dira, hain zuzen, gauza berriak diseinatu zale. Betiko gauzak egiten dituzte, ez dira orijinalak. Aurpegi berria erakuts dezakete, baina betikoa egingo dute, aurretik egin duten berbera.


Bukatzeko, lan-enkargutxoa: diseinatuko al diguzu herri kontsultarako galdera egokia?


Zein eguraldi nahi duzu biharko: eguzkia ala euria? Hau ere makiltxo magikoarekin konpondu behar. Jendea kezkatzen duen gauzarik inportanteenetarikoa delako. Eguraldiari begira bizi gara beti eta eguraldiari buruz jende guztiak hitz egiten du, eta bere iritzia eman.

Azkenak
Osakidetzak kargu hartu dio pediatra bati, hil zorian zegoen ume bat artatzeko ospitaleko baliabideak “lan ordutegitik kanpo” erabiltzeagatik

Faltan Botatzen Dugu plataformak eman du gertakariaren berri, eta zaintza aringarrien zerbitzuaren "egoera kritikoa" salatu du. Medikuak haren kontakizuna argitaratu du sare sozialetan, eta jakinarazi du lana utzi duela denbora batez: "Ezinezkoa zait baldintza... [+]


Analisia
Diruz konpondu dira “etxe barruko arazoak”

Urteroko oroimen eta sari banaketa ekitaldia egin du Ertzaintzak Arkautin, Eusko Jaurlaritzako agintarien parte hartzearekin. Duela bi urteko kronikatik aurtengora auziek edota gaiek berdintsuak izaten segitzen badute ere, nabarmena da begiratzeko moduak nola aldatu diren.


Bilboko epaitegi batek arrazoia eman dio ‘phishing’ biktima bati eta Santander bankua zigortu du

Kontsumitzaileen eskubideen defentsan, epaileek ebatzi dute bezeroak ez duela arduragabekeriaz jokatu eta bankuak 1.923 euro itzuli beharko dizkio biktimari.


Amnistia Legea konstituzionala dela ebatziko du Espainiako Auzitegi Konstituzionalak

PPk ezarritako helegiteari erantzunez, legearen testua ia bere osotasunean konstituzionala dela dio auzitegiaren ebazpen proposamenak. Hala ere, legea pertsona gutxi batzuentzat dela dioen argudioan arrazoia eman dio eta herritar guztiei aplikatzea proposatu du.


“Eskola txikiak, herri eta auzo txikiak, bizirik gaude, eta hori ospatzeko elkartuko gara”

Herri txikiak bizirik dauden eremuak direla eta bizirik jarraitzeko herriari begiratuko dion eskola gakoa dela aldarrikatuko dute, aurten ere, Gipuzkoako Eskola Txikien Festan. Ekainaren 8an ospatuko dute, igandean, Ezkio-Itsason, landa guneko herri txikiak hezkuntzarako zein... [+]


2025-06-03 | Mikel Aramendi
ANALISIA | Shangri-La 2025
Elkarrizketa eta harenga nekez etortzen dira bat

Asiako herrialde gehien-gehienak bertan izateak oso izaera eta giro berezia ematen diolako, eta hedabide-estaldura ere halakoa duelako, aparteko sona lortu du hogei urteren buruan IISS-International Institute for Strategic Studies britainiarrak Singapurren antolatzen duen Asia... [+]


Ukraina eta Errusia berriz bildu dira Istanbulen, Kievek Moskuren gerra hegazkinei drone bidez eraso egin berritan

Duela bi aste bezala, mila preso inguru trukatzea adostu dute Ukrainak eta Errusiak, eta batak besteari 6.000 soldaduren gorpuak ere itzuliko dizkio. Trukea egiteko, Moskuk hiru eguneko su-etena eskatu du fronteko hainbat eremutan, eta Kievek Putin eta Zelenski aurrez aurre... [+]


Israeldarren %82 daude Gazako biztanleak bortxaz kanporatzearen alde, inkesta baten arabera

%56k, gainera, bortxazko kanporatze hori "are gehiago zabaltzearen alde" daude: horien esanetan, 1948an Israelek okupatutako lurretan ez litzateke arabiarrik bizi beharko.


Sabino Cuadra: “Aldez aurretik prestatutako operazioa izan zen 78ko sanferminetakoa”

‘Sanfermines de 1978. Los victimarios’ liburua kaleratuko du Txalaparta argitaletxeak. German Rodriguezen heriotzaren erantzule eta arduradunak biltzen ditu.


2025-06-03 | Gedar
Coviteren sari bat jaso du ‘La Infiltrada’-k

Maria Luisa Gutierrez produktoreak jaso du Coviteren XXIV. Nazioarteko Saria, eta "terrorismoaren biktima guztiei" eskaini die.


Faltzesen euskarazko eredua eskatu dute eta Nafarroako Gobernuak ezetza eman du

Hamaika familiak egin dute ikastetxe publikoan D eredura pasatzeko eskaera. Zentroak baiezkoa eman du, baita Udalak ere, baina errefusatu egin du Nafarroako Gobernuak "espazio falta" argudiatuta.


Lehia estu baten ostean, Nawrocki eskuin muturreko hautagaiak irabazi ditu Poloniako presidentetzarako hauteskundeak

Presidentetzarako bozen lehen itzulian bigarren gelditu ostean, hautagai independenteak puntu bateko aldea atera dio Trzaskowski egun gobernuan dagoen alderdi europazaleko hautagaiari. Emaitza ofizialak argitaratu arte ez da argi egon zein izan den bozen irabazlea, bigarren... [+]


Erretzea debekatuko dute haurrak elkartzen diren Ipar Euskal Herriko espazio publikoetan

Debekua uztailak 1ean sartuko da indarrean hainbat espazio publikoetan, hondartzak edo parkeak kasu. Araua errespetatzen ez duten herritarrei 135 euroko isuna jarriko diete.


 


Eguneraketa berriak daude