Liceo Santo Tomas De Aquino Ikastolako Zuzendariarekin Elkarizketa


1963ko uztailaren 21ean
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Liceo Santo Tomas de Aquino Ikastolako zuzendaria den Gorrotxategi jaunari elkarrizketa.

Liceo Santo Tomas De Aquino Ikastolako Zuzendariarekin Elkarizketa
«ZERUKO ARGIA'N» dako nai nuke zerbait idatzi, Akino'tar Tomas Deuna'ren Ikastol ontaz; eta asmo orre'kin, Gorrotxategi jauna, Zuzendaria'ren etxe'ra etorri naiz, ustekunde oso-osoan gañera, arrera on bat egingo ditela.
Eskubide txiki bat ote duten nago, Ikastol ontaz itz egite'ko, ba omentxe ikasten baitun nere-semetxo batek. Ausargeri aundia iduri ba zaizu, azketsi arren, Zuzendari jauna. Nola nai dala ere, nai dizut agertu gure poxtasuna, seme, ta gu, gurasoena, Ikastol onek egiten dun lan ederragatik, gure Euskera' ren alde, jarrai bidea baita aurrentza'ko, beste lan guztiak egiñaz, aurre'tik ikasia euskeraz, ez azte'ko.
Bear degu emen esan itzalkeri'rik gabe egiten dala gure tartean lan bikaiña Euskera gatik; eta aitorketa auxe lenik eta gero txalo bero ta biotzekoena ondore'tik, ez dala uste dut geiegi izango eskeintzera, langille oie'ri, eskatuaz bero'ri, esker-on au ondo artu zaten. Bai baña, bear zan beste toki bat, txiki oiek ez zitezen azera gelditu ikasitako gaie' tan, ba erdera usteko-Ikastole'tan, askok galtzen bai dituzte ain polliki ikasitako gauzak.
Itzaurre labur onen ondoren, Gorrotxategi jauna'ri galdera egiten diogu:
–Nola sortu zan Ikastol au?
–Askok dakiten bezala, Santa Mari'tar Karlos ta Zumalabe'tar Joseba Mikel, bi jaun agurgarriok, zerabaillen beren buru ta, gogoe-tan, nola bete liteken uts au gure tartean, bigarren irakaspen'go gaiak ikasiaz Euskera erakusten zala,: Laan lakatza aurre'tik, erdi'tik ta ondore'tik, ba txanpon aunitz bear baita ekite'ko; bai bada, gizon kementsu ta argiak izan ordea, biak, eta asi ziran alde bate'ra ta beste'ra austen zutela bidea. "Asiak egiña dirui" da esaera zar bat, ta ala bide ortan sortu zizan beste jaun agurgarri batzuek.
–Ikastol oni dagokion dirutza biltzen dezute? Ez ala bear aiña, ikasleak ordaintzen dutena'kin, gora bera guztiak betetze'ko?
–Oraindaño ez degu aski, ikasleak ordaintzen dutena, illero-illero bear da nun baite' tik sortu txanpon aski, askok uste duten baño geiago noski. Esku zabal-zabal batzueri esker dijoa aurrera gure Ikastola. Iru urte dira iriki zala, esan dezakegu danan zorionera'ko, ari gerala pixka-pixka bultzatzen gure nekeak diru gai ontan. Arkitu bearrean naiz ordea zuri, egin dirazun galdera ontan, gure ikaslean gurasoak ez duela oraindaño, uste giñun laguntza erakutsi, baliteke bai, askori eskaera nola bait egin bazitzaien erantzungo zutela batzuek bada ere, beren eskuerakutsie'kin. Datorren ikastarora'ko saria geitzeko asmoa degu, eta orduan ikusiko da nola ostetzen duten.
–Zuzendari jauna: Zure adierazte onek goibel xamar uzten nago. Nik oraindaño ez baitut ezer egin Ikastola'ren alde, bakarrik nere semetxoaren ikasketagatik eskatu diezuena ordaindu. Emen'dik aurrera ordea, benetan saiatze'ko asmoa bizten dirazu, laguntza orren billa aldan gaian. Ortara'ko, zer bide jartzen dituzu gure aurrean?
–Nik uste, dio Zuzendari jaunak, bear dala adierazi dana'ri ta bakoitxa'ri, Ikastolak zer indarkak egiten ari dan, gure gazteak gizon-emaku jatorrak ateratze'ko era guztie' tan, baita jakin dezaten guraso oiek, nola aurrera igaro diran gure ikasleak azken azterketa otan.
–Geroz urte au, zuen naia'k ordainizeko diña izan alda azterketa'tan, bai aurrea atera dan zenbakia. ala nolagotasunean? Geiago uste aal ziñuen?
–Gogobeteak izan gera egitan. Sarkuntzakoak aztertu dira 12, ta ez bakarrik danak aurrera atera dira, baita 8 oietakoak sarituak izan dira, "matrícula" deitzen dana'kin. Beste Ikastoleta'ko ikaslea'kin erkatu'ta esan dezakegu, gureak izan dirala erabat obekiena egin dutenak, eta zenbaki goienekoa ere aurrera atereetan. Eta ez aztu gero gure ikasleak "Institutoan" egiten dituztela -beren azterketak, ez ikastolan bertan.
-Zen bat eta zer okastarokoak dira ikasleak ?
–60 bat dauzkagu oraindano era ontan: 15 sarkuntzakoak; 16 lenbiziko urtekoak 11 bigarrenekoak; 14 irugarrenekoak eta 4 laugarrenekoak. Datorren ikastaroan, mordoxka ederra izango degu noski laugarrenekoatattik. baita sarkuntzekoata'tik ere. 100 bateraño nai ginuke iritsi gure taldea, eta ala izan dedin eskatzen degu benetan gure adiskidea'ri egin dezaten aal dezaken guztia.:
Zuri ere arren eskatzen dizut, zabaldu dezazun lau aizeta'ra, Ernaniarrak egin dotena gai ontan. 60 ikasleta'tik, 18 gutxiena Ernaniarra'ri esker ditugu. Aie'ri nere ta nere lagun guztien alde'tik eskerrik biotzekoenak.
–Ba daukazute, on dan aiña Irakasle, edo iduri zaizu geiago bear liekela Ikastolara joaten diranak ondo ikasteko?
–Gaur-gaur bezala, ez gabiltza oso gaizki; bai bana bearko degu billatu non bait beste bat edo bi. Dauzkagunak onak dira danak. Oeri beren saria pixka bat altxatze'ko, ala berriak artze'ko, bear degu ordea lenago geitu ikasleen zenbakia, eta baita... dirutza ugaritu ere. Aspergarria naizela esango dezu bear bada gai ontan, nai ta naiezkoa nola baita, nere toki onta,tik, esan bearra daukat gauzak.
–Toki erakoa daukazute Ikastol bezela ta jostatzeko ?
-Bai, asiera'ko ez daude ain gaizki. Guk ordea nai bai degu ugaritu ikasleen zenbakia, eta begira gaude zer tokitara egin leiken gure aldaketa, batezere jostatze'ko izan dezan leku zabal ta egokia, au bai daukagu exkaxena.
–Amaitzeko, azken galdera: Zuen Euskera erakuste orrek, galarazten diote umea' ri erderaz ikasi bear dituzten gaietan?
-Deus gutxiena ere Beste nor baitek galdera ori bera egin digu orain bano len, eta bai ari nola zuri esango dizuet, egunero arratsaldean ematen diegun ordu terdiko ikasketak, Euskal etizti, Iradi-jakintza-lege zarra ta berria ta eresentia ez diote kalterik txikiena egiten, erderaz ikasi bear dituen erderazko ikasgaia'ri. Ziur gaude on egiten diela bi izkuntza erabiltzeak, ba erderaz bakarrik baño aixago ulertzen bai dituzte gauzak. Au agertu digate umeak berak, eta gure oarrak esanazten digu esan dizudana. Gañera, zuek ikusiko dezute ondoena zuen seme alabangandik.
–Esker aunitz Gorrotxategi -jauna zure arrera'gati itz alditxo auxe egiteko. Barkatu gure ausardia eta eskeintzen dizugu guk egin aal dezakegun guztia, gutxi edo geiago, Akino'tar Tomas Deuna'ren Ikastol begiko au aurrera, zuzen joan dedin, gure biarko gizonemakumen onera'ko, gure Erri kutuna obeki zainduaz.
José Manuel Perurena
5


GaiezGizarteaIrakaskuntzEskolakIkastolakIkastolak
PertsonaiazGORROTXATE1
EgileezPERURENA1Gizartea

Azkenak
Papax Fagoaga, mutil-dantzaria 1970eko hamarkadatik
“Ezin nuen ulertu emakumeok herriko bestetan ezin genuela mutil-dantzetan parte hartu, horregatik hasi nintzen dantzan”

Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]


Faxismoaren aurka borrokan, munduan zein Euskal Herrian

Lanaren Ekonomia irratsaioan faxismoaren gorakada aztertu dugu, munduan eta Euskal Herrian gertatzen ari dena.


Aroztegiko Elkartasun Komiteak salatu du bi kidek jazarpenak eta irain matxistak jasan dituztela

Taldeko kideen aurkako eraso matxistak talde osoaren aurkako eraso gisa ulertzen dituela adierazi du Aroztegiko Elkartasun Komiteak. Komiteak salatu duenez, Aroztegiko epaiketara ikusle gisa sartu nahi zuen jendearen zerrendatik "Baztango mutil-dantzari talde... [+]


Aurten ere batxilergoko ahozkoa euskaraz pasatzeko aukera irekiko dute hainbat irakaslek

Ekainaren 23aren eta uztailaren 2aren artean iraganen da ahozko azterketa. Frantsesez pasa beharreko azterketa izanda, Seaskako, sail publikoko eta pribatuko irakasle batzuek publikoki jakitera eman dute euskaraz bideratzeko aukera eskainiko dietela ikasleei.


Bikotekidea mugikorretik kontrolatzea gazteen artean ohikoa dela frogatu du EHUren ikerketa batek

Maitasun erromantikoari lotuta, nerabe askok normalizatuta eta barneratuta du bikotekideak mugikorraren eta sare sozialen bidez kontrolatu nahi izatea. “Inportantea da ziberbiolentzia gisa identifikatzea, eta ez maitasun seinale gisa”, gogorarazi dute ikertzaileek.


Sexu erasoei lotutako zenbait epaitan bost gizon zigortu dituzte azken egunetan

Sexu erasoei lotutako epai ugari eman dira azken egunetan, eta bost gizon zigortu dituzte. Tuteran izandako bortxaketa batengatik, bi gizoni 9,5 urteko kartzela zigorra ezarri diete. Gasteizen gizon bati bost urteko kartzela zigorra ezarri diote emakume bat bortxatzeagatik... [+]


Dagoeneko 400 gazatar hil dituzte Israelgo soldaduek, laguntza humanitarioa jasotzera bidean

3.000 zauritu ere utzi dituzte Israelgo armadaren erasoek. Maiatzaren bukaeran berrekin zioten laguntza humanitarioari, GHF fundazio estatubatuarraren eskutik; eta ordutik, bertaratutakoei tiro egin diete soldadu israeldarrek.


Oiher Urrutia. Marra gorriak argi
“Erabiltzen gaituzte herriok folklorismorako: landa, animaliak edo euskalkia bera”

Grabagailuari stop eman eta segituan galdetu dit Oiherrek: “Transkribatzean mantenduko duzu euskalkia?”. Baietz nik, batuaren mugek uzten didatenaren barruan baietz. “Arras inportantea da niretako”. Dutxa hartu eta Elizondora eginen du berriz, Aroztegiko... [+]


Amiantoaren biktimentzako konpentsazio-funtsa martxan jartzeko araudia onartu du Espainiako Gobernuak

Legea onartu eta ia hiru urte igaro direnean jarriko da martxan neurria. Espainiako Ministro Kontseiluak onartutako dekretuak dio biktima bakoitzak 32.000 eta 96.000 euro artean jasoko dituela kalte-ordain moduan.


Kantua gidari

Joan den maiatzaren 23an iragan da, Baigorriko elizan, aparteko kontzertu bat: 180 haurrek, 7 eta 15 urte artekoek, maila handiko kantu emanaldia eskaini diote eliza mukuru bete zuen jendeari. Haur horietarik batzuk Donazaharre eta Baigorri aldean kokatua den Iparralai musika... [+]


Sodomia zigortua

Ascension uhartea, 1725eko maiatzaren 5a. “Holandar ontziteriako komandantearen eta kapitainen aginduz, ni, Leendert Hasenbosch, uharte bakartu honetan lehorreratu naute, nire zorigaitzerako”.  

Herbeheretar marinela, 1695ean Hagan jaioa, Ekialdeko... [+]


2025-06-18 | Jesús Rodríguez
PSOEren kea

Ekainaren 6an Presidente Autonomikoen Konferentzia egin zen Bartzelonan, Pedro Sánchez eta Felipe VI.a erregea –emeritu ustelaren oinordekoa, beti da ona gogoraraztea– buru zirela. Isabel Díaz Ayuso faxistak uko egin zion Salvador Illaren eta Imanol... [+]


Teknologia
“Bestea”

Bestea”-k gogaituta du gizateria, duena kenduko dio, duena eraldatuko du, kutsatuko du... “Bestea”-k definitzen gaitu... baina “bestea” denok izan gaitezke.

Egun, nor da “bestea”? Nork seinalatzen du izan behar ez dena?

Zapalduen... [+]


Zein ama ospatu?

Maiatza Birjina Mariaren hilabetea den bezala, amak ospatzeko aukera da Mendebaldeko jendartean. Kasualitatea? Ez dut uste. Frantses lurraldean, Vichyko gobernuak besta hori instituzionalizatu zuen. Helburua bertuteko eta sakrifizioak egiteko prest den pertsona hori handiestea,... [+]


Eguneraketa berriak daude