Pittin samin

  • Barrabas generoko oxalistarrak berrehundik gora ba omen dira. Gehienak hego hemisferiokoak, bai Afrikakoak bai Amerikakoak. Ameriketatik ekarriak dira, inondik ere, Europan ezagutzen ditugunak.
Platerera eramateko esaten nizun aurreagokoan, izan ere, minak mingotsak mikatzak baino jaki hoberik ba al da? Aho-sabairako bezala osasunerako: Suitzan eta Alemanian bere gatza hartzen zuten, potasa oxalatoa edo bioxalatoa –biotatik entzuna dut...– freskagarria izateaz gain, gaizkoaduren, eskorbutuaren eta behazun gehiegiaren aurkakoa ere bada. C bitaminan oparo, pittin samin, limoi dastako eta bixigarri, horra bere sukalderako emana. Entsalada edo zopatan egokiena, baina zenbait arrainentzat ez da nolanahiko makulu. Lurrinetan edo arin irakinda, barazki gisa, osina borraja eta aingeru-belarraren kirako, ziazerba edo espinakaren uztarrian jartzen dute batzuek. Barrabasa ezagutzen duen trangadera duenak, ordea, minutu eskasez gurinetan ezti frijituta egindako bere nahaskia bezalakorik ez dela badaki. Gutizia hau gaztainondoaren lore laruaren hauts-kirats nazkagarria nonahi nagusitua denean aipatu beharra ere ederra da, parkeske natorkizu... Belar hau, hala ere, guk bai, baina asto batek ez luke inoiz berde mingotsean bere horretan jango, Ingalaterran baina astalapikoren batek astoen oloa izena jarri zion noizbait...

Ziorlatxa eta lapaitza edo uztao senideei tankerako erabilera ere eman izan zaie: zopagai, ortuari arin... baina hurrengo otordurako ere zerbait utzi beharko dugu...

Azkenak
Intsusaren bigarrena

Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]


Arrain-zoparako, besterik ezean, itsasoko igela

Amonak sarritan aipatu zidan badela arrain bat, garai batean kostaldeko herrietako sukalde askotan ohikoa zena. Arrain-zopa egiteko bereziki ezaguna omen zen, oso zaporetsua baita labean erreta jateko ere. Beti platerean oroitzen dut, eta beraz, orain gutxira arte oharkabeko... [+]


2024-04-22 | Jakoba Errekondo
Lurra elikatu, guk jan

Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean “porru-hazia” bezalako hitzak dira nagusi lur-langileen hizkuntzan.


2024-04-22 | Garazi Zabaleta
Txaramela
Pasta ekologikoa, ortuko barazki eta espezieekin egina

Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]


'Cristóbal Balenciaga' telesaila
"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]


Eguneraketa berriak daude