Arraztiako ehorzterria

  • 920ko uztailaren 26an, Al-Andalusko Abd al-Rahmân III emirrak Nafarroako Antso Gartzes I erregea hankapean hartu zuen batailaren tokian, galeran den gorriaren eta more balepoaren bidea bat da. Mitxoleta eta kuku-belarra bat dira.
Hantxe da Arrastia, Arraztia edo Arritia. Herri zaharra, 1427an dagoeneko hutsik zela aipatzen da. Egungo bertasamarrekoek ahoz belarri bi istorio jaso eta emateko prest dituzte: batetik mairuen bizitoki izan zela –herriaren bi aldeetan dauden bi eraikin zeharo borobilen zimendu-arrastoak omen froga nagusi– eta bestetik Erdi Aroan izurri beltzak bertako biztanle gehienak harrapatu ondoren hustu zela. Dotorea da tokia, artadi bikaina labore eta zainzuri itsasoaren labar. Herria zenaren beheko barrenean hilerri izango zutena ageri da. Erreka-estaliak egiteko teknika zaharraz eginak dirudite hobiek: zuloaren bi aldeetan eta gainean harlosak. Hauen erretenetatik nabarmen ageri dira, oraindik, ixterrezur, hankatipula, mokor... Aparteko dotorezia somatzen maiatzaren erdian da ekiko ekiaren jaiotzari begirako zulo hauen artean: inoiz ikusi dudan orkideo aukera handiena. Genero eta barietate aukera txundigarria; hilerrian pilatutakoek lurrari emandako aparteko elikagaien azioa ote? Poxpoloarena akaso? Inork jakingo balu azal beza...

Beheraxeago, garagar arteko tontorño batean, Ziritzan, egoa bero kitzi-kitzi harrotzen den toki paregabe horietakoa, Santa Katalina deitzen zaion ermitatxoa. Harri kozkor bat dirudi eta zaharra omen da oso. Barruan itsasontzi zaharren margo ederrak ba omen ditu baina gaurkoan kanpoko teilatu-alartzeko harlanduak ikustearekin pozik: dromedario, ahari, emakume-ahate, giza-zaldi... Arabiarrek bereziki estimatzen dituzten animaliak... Horregatik egongo ote dira hauek ere ekira begira? Eraikiko zuten euskaldunen errezoen bidean...

Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude