Lehenengo lan horretan gorroto zituen funtzionario buru guztiak suziri batean sartzen zituen eta ilargira bidali ere. Gero beste espazio-ontzi birekin egiten zuten topo: igitaia eta mailua formaduna bat eta dolarraren ikurra $ bestea. Hirurek larrua jotzen dute eta lehenengo txakolin botila eta gero futbol baloia bilakatzen dira Donostiako hondartzan lurreratzeko. Film laburra De la luna a Euskadi (Ilargitik Euskadira) berrizendatu zuen egileak, honela asko gustatzen zitzaion lehen titulua hurrengoan erabili ahal izateko. Gaur egun, nik uste, Sistiagak pentsatzen du hobe estratosferan gelditu izan balira, egungo kultur munduaren kudeaketarekin ez baitago batere ados.

Sistiagak X Films ekoiztetxearen hornitzailea zen Juan Huarte enpresa gizonarekin hitz egin zuen proiektu handiago bat proposatzeko, baita hark onartu ere. Honela hasi zen ordu eta laurden irauten duen –eta jatorrizko izen bereziarekin ezagutzen dugun– film miresgarria, aztoragarria, ederra eta nik esango nuke filmaz harago doan ikuskizuna.

Urte eta erdi pasatu zuen artistak Hondarribiko lantegian kukubilko jarrita, lurraren gainean zabal-zabalik jarrita zuen zeluloide tira mehe eta luzea pinturaz zipriztintzen, koloretako orban anitzak sortzen, abiapuntu metodologiko bakarra zipriztin haiek alde guztietatik jaurtitzea zela, gero sortutako irudi beraiek urratzen zuten bidea aitzakiarik gabe jarraitzeko. Sorkuntza bete-beteko epealdia izan zen, Sistiagarentzat barrukoena husteko grina eskatu ziona, askotan denboraren zentzua ere galtzen zuelarik.

Lerro hauetatik, nire aholkua da, arestian aipatutako aukeretako bat aprobetxatu eta ikustera joateko, behin baino gehiagotan ahal bada. Esperientzia berria den honetan ere, beste gauzetan bezala, ikasi egin behar delako disfrutatzen, obraren aurrean nola erreakzionatuko duzun jakiteko, eramango zaituen mugetatik harago beldur gabe joan zaitezen.

Inoren lurraldean mugitzen den lan bikain honek ez du pinturaren bibliografia berezian lekurik aurkitzen, ezta zinemagintzaren aldareetatik botatzen diren iritzietarako merezimendurik ere, baina egia da, izan, gizakiak sortu duen ikuskizun aluzinagarrienetako bat dugula, eta inoren babesik gabe ere denboran zehar iraun duela lehen egunean bezain indartsu, koloretsu eta musikal.