Blogak, literaturaren etorkizuna?
- Barraskiloak euri-jasaren ostean nola, halaxe zabaldu dira blogak azken urteetan euskal internauten artean. Askok sareak eskaintzen dituen aukera berriak literaturaren sorkuntzarako erabili dituzte gurean. Baina galderak ere azaltzen hasi dira: zer da blog literarioa? Zer berrikuntza dakarzkio sorkuntzari?
Blogek norbanakoei sarean nahi dutena zintzilikatzeko aukera ematen diete; baita argitara ateratzeko edo jendearen aurrera agertzeko ere. Honek berrikuntzak dakarzkio artearen munduari, edo artea hedatzeko moduari behinik behin. Eta literatura, noski, ez da salbuespen.
Iturrino Handia
Definizio horren barruan sailka liteke Hasier Etxeberriak bere blogean –www.alua.mundua.com helbidean irakur dezakezue– gauzatu berri duena. Bloga erabiliz idatzi du Iturrino Handia bere azken nobela, eta aipatzekoa da nobelaren azala bera bozketa bidez aukeratu izana. Liburuak joan den otsailean ikusi zuen argia, Susa argitaletxearen eskutik.
Blog literarioen zabalkundeak hartu duen dimentsioaren erakusgarri, Udako Euskal Unibertsitatearen Literatura Sailak Donostiako Udal Patronatuaren laguntzaz Blogak eta Literaturari buruzko mahai ingurua antolatu zuen joan den urtean.
Mahainguru horretako partaide izan zen Markos Zapiain. Ugaritasuna arazo: blogen kasua izeneko testuan –irakurgai dago www.eibar.org/blogak/zapiain/146 helbidean– teknologia berrien iraultzaren aurrean bere duen jarreraren berri eman zuen Zapiainek. Bere esanetan blogaren funtsa askatasuna eta berdintasuna dira eta mundu osoan dabilen ugaltze joerarekin bat dator gurean. Ditugun “aurreiritzi demokratiko berdinzaleek gustura hartzen dute hori” Zapiainen ustez, baina ugaritasunak guztietara ezin iristea dakar. Ugaritasun horrek arrisku bat dauka sortzez arima pasiboa dutenentzat: sekulan deus ez egitea, besteena irakurtzera mugatzea.
Ikuskera eszeptikoa
Aipatutako mahainguruan parte hartu zuen Iban Zalduak ere. Gehiegizko ugaritasuna arazo izan daitekeela azpimarratu zuen donostiarrak orduan: “lehen harriak adina poeta genituen eta orain poetak adina blogari”.
Euskal literaturaren etorkizuna blogetan egon ote daitekeen itaunari zalantzak dituela erantzun zion, hortik zehar kalifikatibo hori jasotzen duten zenbait euskal bitakoraren literaturtasuna ezbaian jarriz. Blogetan erakusten zaiguna oso bat-bateko lana izaten dela gaineratu zuen, ez zela sobera landua egoten eta lanketa hori gabe nekez hitz egin daitekeela literaturaz.
Edonola ere, Zalduak irakurlearen eta idazlearen arteko bitartekarien ezabatzea positibotzat jo zuen Sustatu.com atariaren 5. urteurren jaian esakainitako Nola salbatuko duen Internetek Euskal Literatura mini-hitzaldian. Hori da idazleak blogei eta oro har Interneti ikusten dion bertuterik handiena, literatur produkzioaren demokratizazio handiago bati ateak ireki diezazkiokeen heinean. Are kritikagintzarenari ere.
Aukerarik ez da falta, bakoitzaren araberakoa da ematen zaion erantzuna. Markos Zapiainek zioen moduan, sortzez arima pasiboa dutenek badute zer irakurria, eta arima aktiboagokoak direnek aldiz beren esku dute teknologia berriek eskaintzen duten aukera.
Blogetakoa literatura den edo ez, hori da airean gelditzen den galdera nagusia. Baina ez al du fenomeno honek ere, aurrerapen teknologiko gehienen antzera, pertsonek ematen dioten erabilpenaren araberako uzta emango? Bidea ekinez egiten dela uste duzuenetakoak bazarete, baduzue zeri heldua, blogak.com, blogari.net, mundua.com, nireblog.com eta antzeko web guneetan nahi duenaren eskura jartzen baita blog bat sortzeko aukera. Antzokian nondik sartu? Hori bakoitzaren aukera da.
Abuztu honetan polemika berri bat piztu digute, beste behin, belarrondokoa ematea baino larriagoa izan dena. Azken hamabost urte baino gehiagoan, Glen Cree ekimenetik hasi, Estatu bortxaren biktimei aitortza legala emateko mekanismoen sorreratik segitu eta herri honetan ireki... [+]
Irailaren 2an izango da epaiketa Iruñeko Zigor Arloko 2. epaitegian, ustez 2021ean makroetxaldeak haren inguruko lurrak minden hondakinekin kutsatzeagatik. Sasoi hartan Valle de Odieta makroetxaldeko administrazio kontseiluan ari ziren bost pertsona epaituko dituzte.
Fitxa: Musika Hamabostaldia. Gewandhausorchester Leipzig.
Zuzendaria: Andris Nelsons.
Bakarlaria: Isabelle Faust (biolina).
Egitaraua: Pärt, Dvorak eta Sibeliusen lanak.
Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren... [+]
Gordin esan dute Aiaraldeko ikastetxeok: euskalduntzea “arriskuan dago” eta ikastetxeek, bakarrik, ezin diote aurre egin “egoera larriari”. Autokritika egin, eta hamar konpromiso hartu dituzte, hezkuntza komunitateek praktikara eramatekoak. Era berean,... [+]
Ikerketa batek ondorioztatu du adituek uste baino AMOC korrontearen kolapsoa egoteko aukera handiagoak daudela. Korrontean aldaketa handiek eta azkenengo kolapso batek euri tropikaletan eraldaketa handiak eragingo lituzke, Europan negu oso hotzak eta uda lehorrak izango... [+]
600 misil eta dronetik gora bota ditu Errusiak Ukrainako hiriburuaren aurka. Gerra hasi zenetik egindako aire eraso handienetakoa da. Zelenskik nazioarteari eskatu dio erantzun dezala, Putin Trumpekin bildu eta bi aste eskasera.
Abuztuaren 15ean Vladimir Putin eta Donald Trump Alaskan bildu ziren. Ofizialki, Ukrainako gerrari amaiera emateko bidean beste urratsen bat emateko. Baina Gazan milaka pertsona hiltzeko gupidarik ez duen politikariak serio esan al dezake penagarria eta tristea dela Ukrainan... [+]
Duela egun gutxi 6.000 alegazio baino gehiago aurkeztu dira Azantzan eta Sarbilen poligono eoliko berri bat eraikitzeko proiektuaren aurka. Antzeko beste proiektu batzuetan bezala, herritar eta talde antolatuen ahaleginari, antolaketari eta lanari esker egin da alegazioendako... [+]
Informazioaren arloko dozenaka profesional bildu dira ostegun arratsaldean Iruñeko Gazteluko Plazan, Gazan kazetari lanetan ari direnen aurka Israelgo armada egiten ari den sarraskia salatzeko.
Artikulu bati zer nolako izenburua jarri ez da aise hautatzen, ezta? Hasiera batean, “euskaldun gezurti, tranpatiak” bezalako izenburua idazteko asmoa nuen, baina inor mintzeko gogorik ez dudanez, goikoari eutsi diot, ene gogoetaren muina hobeto ulertaraziko... [+]
Bilboko Udalak ostegunean adierazi du Abandoibarrako kontzertua bertan behera geratu eta gero, Plaza Biribileko agertokia eskaini ziela hiru artistei, baina ezezkoa eman zutela. Abeslariek bertsio hori ukatu eta zehaztu dute: bakarrik Kai Nakari eskaini zioten.
Bigarren aldiz gelditu dute Katalunian Espainiako Vuelta Israel-Premier Tech taldearen parte-hartzea salatzeko. Hainbat pertsonak Palestinako banderak atera dituzte eta txirrindularien bidea oztopatu dute Oloten.
Nafarroako Osasun Departamentuak iragarri du ospitaleko solairu gehienak klimatizatuko dituztela 2026 amaierarako. ARGIAk elkarrizketaturiko bi erizain laguntzaileek nabarmendu dute premiazkoa dela banako gelak, komun irisgarriak eta aire girotua izatea.
Araba eta Nafarroa zeharkatu behar zituzten goi-tentsioko bi linea elektrikoren proiektuak ez dira gauzatuko. Espainiako Trantsizio Ekologikorako Ministerioak Aragoiko Tueste herrian Forestaliak egin behar zituen lau poligono eolikoen proiektuak artxibatu ditu.
Baionako ospitalean unitate berritzaile bat ideki da: kardio-ginekologia unitatea, menopausian diren emazteei zuzendua. Gai hau, askotan tabu edo bazterrean utzia, osasun arazoak eragin ditzake bizitzako etapa horretan.