Pocahontasen hizkuntza

  • Tenakomakah, 1607. John Smith kapitain ingelesa eta Pocahontasek, geroago Virginiako estatua izango zen Tenakomakah lurraldeko agintariaren alabak, elkar ezagutu zuten.
     
    Fikzioak behin eta berriro jaso du kolonizatzailearen eta printzesa indiarraren arteko harremana. Azkena, 2005eko The New World filma izan da. Filmaren zuzendari Terrence Malickek, bere lanari errealismoa erantsi nahian, filmeko indiarrek euren hizkuntzan hitz egitea nahi zuen. Lurralde hartako jatorrizko biztanleak algonkinoak ziren (duela aste batzuk esan genuenez, Manhattango uhartea huskeria batzuen truke saldu zuten haiek bezala). Baina algonkinoen hizkuntza aspaldi desagertu zen.
Pocahontas 'The New World' (2005) filman
Duela urte batzuk, ordea, Blair Rudes North Carolina Universityko hizkuntzalaria hildako hizkuntza aztertzen hasi zen. Jamestown izan zen ingelesek Tenakomakah-en ezarritako lehen kolonia eta bertako kolono batek, XVII. mendearen erdialdean, algonkin hizkuntzaren hitzekin zerrenda osatu zuen. Hiztegitxo hori erabili du Rudesek bere ikerketaren oinarri eta hobeto ezagutzen diren inguruko beste hizkuntza batzuekin alderatu ondoren, Pocahontas eta bere herrikideen hizkuntza berregitea lortu du.
 
Terrence Malickek Rudes filmerako aholkulari gisa kontratatu zuen eta 50 eszena filologoak berpiztutako hizkuntzan errodatu zituzten.
 
Egun, AEBetako gobernuak algonkin indiarren oinordeko diren zazpi tribu errekonozitzen ditu ofizialki, baina talde hauek euren jatorrizko hizkuntza erabat galdua zuten. Soilik hitz solte batzuk iraun dute gaur arte, tomahawk hitzak esaterako (“gerra aizkora” esan nahi du) edo Potomac toponimoak (Washington hiria zeharkatzen duen ibaiaren izena da eta “merkataritza lekua” esan nahi du). Malicken filmari esker, oinordeko horiek Blair Rudesen zaharberritze lanaren berri izan dute eta euren bileratan apurka hizkuntza erabiltzen hasi dira. Joan den udan, adibidez, zazpi tribuetako ordezkariak Ingalaterran bildu ziren, Gravesenden. Pocahontas 1614an John Rolfe kolonoarekin ezkondu zen eta 1616an Ingalaterrara joan ziren bisitan. 1617ko martxoan hil zen Pocahontas eta Gravesenden ehortzi zuten.
 
Bere ama hizkuntzak ere ez zuen asko iraun europarrekin harremanetan hasita. Eta urtean dozenaka hizkuntza desagertzen diren mundu honetan, ez dirudi Malick, Rudes eta algonkinoen oinordekoen ahalegina nahiko izango denik mirakulua gauzatzeko.

Azkenak
BOLLOTOPAKETAK
Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua

Apirilaren 26, 27 eta 28 hauetan iraganen da Euskal Herriko bolleren topaketa, Leitza herrian. Izenak argiki dioen gisara bollerei irekitako jardunaldiak dira, baina, oro har, sexu/genero disidente oro da gomitaturik. Egitarau aberatsa eta askotarikoa ondurik, taldean... [+]


Gorputz hotsak
"Pianoa da konpainia izatea bezala, ez zara inoiz bakarrik sentitzen"

Musika klasikoa, regetoia eta rocka gustuko ditu Jakes Txapartegi pianistak (Hondarribia, Gipuzkoa, 2009). Itsua da, musika klasikoa jotzen du eta poliki-poliki jazza eta inprobisazioa ikastea gustatuko litzaioke. Etxean zuen teklatuarekin Pirritx eta Porrotxen “Maite... [+]


2024-04-28 | Axier Lopez
Dronea, munduko botere harreman desorekatuen ikur eta eragile

Giza asmakizun oro lez, onena eta txarrena egiteko gai dira. Baina, tamalez, dronea, beste ezeren gainetik, Mendebaldeko potentzia kapitalistek munduaren gehiengoa menpean jartzen jarraitzeko tresna nagusietakoa da. Zirrikitu teknologikoetatik haratago, funtsezko pieza da bizi... [+]


Iñaki Soto. Erredakzioko kazetaritza ardatz
"Gure Herriaren etorkizuna eta hizkuntzarena batera joango dira"

25 urte beteko ditu aurten Gara egunkariak. Ez da erraz izan. Teknologiak ekarritako iraultzari neurria hartuagatik ere, Espainiako auzitegietako epaileek erabakitako oztopo arbitrarioek egunean eguneko jarduna baldintzatu dute. Mirari hutsa, Iñaki Soto zuzendariaren... [+]


Migrazio eta Asilo ituna: Europaren legatu kolonialista denon begien bistan

Europar Batasunean berriki onartu den Migrazio Itunak, asko zaildu dizkie gauzak euren herrialdetik ihesi doazen eta asiloa eskatzen duten pertsonei. Eskuin muturraren tesiak ogi tartean irentsita, migratzaileentzako kontrol neurri zorrotzagoak onartu dituzte Estrasburgon,... [+]


Eguneraketa berriak daude