Hannah Wilke: Heriotzerarte bizitza arte
Hannah Wilke izan zen, hain zuzen, alua ikono artistiko eta aldarrikapen bihurtzen lehena. Bere ibilbide artistikoan zehar etengabe egin zituen alu formako eskulturak denetariko materialak erabiliz, batzuk tradizionalak, zeramika kasu, eta beste batzuk berritzaileagoak, txiklea edo latexa, esaterako. Erakusketa osoan zehar ikusiko ditugu mota honetako eskulturak, kolore eta tamaina guzietakoak.
Aluaren irudia eta bere konnotazio sozialak Wilkeren proiektuen oinarri izan ziren. S.O.S Starification Object Series izeneko argazki seriean, bere gorputz biluzia modelo baten gisan aurkezten du, gorputz guztia txiklez egindako alu formako eskultura txikiz betea duela. Emakume izate soilak berekin dakarren gorputz guztiaren sexualizazioa eta, zauri txikiak diruditen piezatxo horien bidez, egoera horrek sor dezakeen mina salatu zituen honela.
Hannah Wilke emakume gazte ederra zen. Artelan gehienetan bere gorputz biluzia erabiltzen zuen tradizionalki emakumearekin lotu izan diren jarrerak irudikatuz (glamourra, sexurako prestutasuna eta abar), justu hori bera salatzeko. Honek etsaitasunak ere sortu zizkion artista feministen artean, zenbaitzuk ez baitzuten begi onez ikusten bere sedukziorako edo probokazio sexualerako jarrera hori, exhibizionistatzat jotzen zuten: «Feminista izateko ederregia», zioten. So Help me Hannah izeneko instalazioan, besteak beste, Wilkek bere kontrako jarrera hau salatu zuen, edertasuna ezkortzat jotzea, pertsonak etiketatzeko beste modu bat baino ez zela argudiatuz.
Bigarren zati honetako lanik gehienak tamaina handiko argazkiak dira. Arte munduan oso gutxitan landu izan den gai bat, minbizia, modurik zuzen eta gordinenean agertzen diguten erretratuak, hain zuzen. Orain jada ez dugu testuinguru historikoaren laguntza behar parean duguna ulertzeko, ikusiko duguna unibertsala da, ulertzeko eta sentitzeko ez garairik, ez lekurik behar ez duena.
Gaixorik egon zen artean Wilkek ia modu konpultsiboan jardun zuen lanean, bere egoera eta bizipenak jasoko zituzten argazki eta bideoak eginez. Erakusketan garai honetako tamaina handiko zenbait argazki daude, Intra-Venus seriekoak. Zenbait lanek arte historiari erreferentzia egiten diote, badira argazki ironikoak eta baita gaixotasunaren ondorioak eta heriotzaren hurbiltasuna modu benetan gordinean azaltzen dutenak ere.
Azken zati honekin erakusketa osoak beste zentzu bat hartzen du, artea eta bizitzarekiko lotura mugaraino eramateak ibilbide artistiko osoari koherentzia izugarria ematen baitio. Hein batean, azken argazki latz hauen bidez, gaztetan axalkeria eta fribolitatea leporatzen ziotenen argudioak hankaz gora jartzen ditu, gainbehera doan gorputz gaixo, gizen eta mindua gazte eta lerden zenean bezain harro eta duin erakutsiz.
Ezin esan ikusteko atsegina denik. Gogorra da, une batzuetan, baita ikuslea deseroso sentiarazteraino gogorra ere. Ez gaude ohituta gaixotasunari hain gertutik eta hain zuzen begiratzen, eta ez da erraza. Hobe ezkutatu eta norberak bere etxean sufritu, hala tokatu ezkero -esanguratsua da museoak ere erakusketari buruzko liburuxka eta karteletan azken argazki hauek jarri ez izana-. Wilkek egindakoa, gaixotasuna eta heriotza artelan gisa aurkeztu eta publikoari zabaltzea, beti eder eta gazte behar duen gizarte honekiko kritika latza da.
Topikoa dirudien arren, arteak batzuetan bizitza ulertzen, edo gutxienez, eramangarriagoa egiten laguntzen digu. Hannah Wilkeren kasuan, baita minari eta heriotzari aurre egiten ere.
Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.
Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]
Ostegunean eman dituzte asilo eskaera tramitatzeko lehen txandak: bederatzik lortu dute, irailerako. Eusko Jaurlaritzak ebazpena arintzea, eta migiratzaileak ostatzeko zentroetara mugitzea eskatu dio Espainiako Gobernuari.
Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".
Bilboko Aste Nagusia pertsona autistentzat irisgarriagoa izateko zenbait gako dakartzate Oihan Iriarte Eletxigerrak eta Iker Boveda Martinek, euren esperientziatik.
Tenperatura igoera dago aurreikusita datozen egunetarako, eta, sute arriskuak ekiditeko, ostegun iluntzeko 20:00etatik aurrera debekatuta egongo da uzta lanak egitea. Aurretiaz ere neurriak hartuta zituen gobernuak, baina Zarrakazteluko sutea kontrolpean izanda, neurriak malgutu... [+]
Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]
Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]
Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko.
Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]
.JPG)
7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen.
Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa.
Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak
Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.
Data: abuztuaren 8a.
-------------------------
Biarritz Piano Festival... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]