Elizabeth Bravo: «Bioaniztasuna merkantzia bihurtu da»
Badago, egon, bioaniztasunari buruzko nazioarteko hitzarmen bat. Ez dakit herrialde askok ala gutxik izenpetu duten...
Baita nazioartean garrantzi gehien dutenek ere? Edo honetan ere, AEB kanpo dago?
Hala ere, sarritan esaten denez, hitzarmena sinatu bai, baina bete egiten da?
Itxuraz behintzat, sinesgaitza da halako zerbait patentatu ahal izatea...
Haziak ere patentatzen dira, orduan...
Orduan, aipatu duzun patente-sistema horrek zer ondorio dakarkio nekazariari? Dagoeneko ezin ditu erabili, beti erabili dituen haziak?
Zu elikagai transgenikoetan aditua zara, eta gai hori guztiz lotuta dago esaten ari garen honekin, ezta?
Beraz, beti daude patentatuta eta enpresek dirutza izugarriak irabazten dituzte.
Bestalde, jabego intelektuala eta transgenikoak hertsiki lotuta daude, pakete modura baitatoz. Konparazio baterako, soja transgenikoak glifosato izeneko herbizida bat jasan dezake. Herbizida horrek Round Up dauka izen komertziala, eta Monsanto enpresak ekoizten du. Soja transgeniko haziaren patentea daukan enpresa berak, hain zuzen ere. Irabazi izugarriak lortzen dituzte, nekazariek biak erosten dituztelako: hazia eta glifosatoa. Izan ere, Monsantok askoz gehiago irabazten du herbizida salduz haziak salduz baino. Munduan gosea saihesteko egiten omen dira transgenikoak, baina izatez enpresen irabaziak handitzeko egiten dira. Hala, Hego Amerikan izugarri zabaldu da soja transgeniko laborantza; Argentinan, diotenez, soja guztiaren %98 inguru da transgenikoa. Gainera, beste labore batzuen lekua hartu du, eta 17 milioi hektarea betetzen ditu dagoeneko. Eta Argentina ez da munduko transgeniko ekoizlerik handiena. AEB da.
Esaterako?
Eta ondo dakigu zer ondorio izan dezakeen horrek gure osasunean?
Kontua da ikerketa batzuek agerian uzten dutela osasunari egiten zaion kaltea. Arazo nagusia finantzaketarik eza da; ez dago halako ikerketak buru-belarri egiten dituen erakunderik, Norvegiako institutu bat izan ezik. Haiek hainbat ikerketa interesgarri hasi dituzte transgenikoen eraginari buruz. Berbarako, konturatu egin dira transgeneak ugaztun zeluletan sar daitezkeela, ezin gerta zitekeela esaten zen arren. Horrek ondorio larriak izan ditzake.
Badakigu zer jaten dugun, transgenikoa izan ala ez?
Duela gutxi, Netanyahuren gobernuak, AEBen baimenarekin, legez kanpoko jarduerarekin jarraitzea erabaki du Gazan, eta zerrenda osoaren kontrola hartzea. Historia pixka bat egingo dut ez zaidalako zuzena iruditzen komunikabide edo kazetari batzuek Gazan gertatzen ari dena 2023ko... [+]
Abuztu honetan polemika berri bat piztu digute, beste behin, belarrondokoa ematea baino larriagoa izan dena. Azken hamabost urte baino gehiagoan, Glen Cree ekimenetik hasi, Estatu bortxaren biktimei aitortza legala emateko mekanismoen sorreratik segitu eta herri honetan ireki... [+]
Irailaren 2an izango da epaiketa Iruñeko Zigor Arloko 2. epaitegian, ustez 2021ean makroetxaldeak haren inguruko lurrak minden hondakinekin kutsatzeagatik. Sasoi hartan Valle de Odieta makroetxaldeko administrazio kontseiluan ari ziren bost pertsona epaituko dituzte.
Fitxa: Musika Hamabostaldia. Gewandhausorchester Leipzig.
Zuzendaria: Andris Nelsons.
Bakarlaria: Isabelle Faust (biolina).
Egitaraua: Pärt, Dvorak eta Sibeliusen lanak.
Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren... [+]
Gordin esan dute Aiaraldeko ikastetxeok: euskalduntzea “arriskuan dago” eta ikastetxeek, bakarrik, ezin diote aurre egin “egoera larriari”. Autokritika egin, eta hamar konpromiso hartu dituzte, hezkuntza komunitateek praktikara eramatekoak. Era berean,... [+]
Ikerketa batek ondorioztatu du adituek uste baino AMOC korrontearen kolapsoa egoteko aukera handiagoak daudela. Korrontean aldaketa handiek eta azkenengo kolapso batek euri tropikaletan eraldaketa handiak eragingo lituzke, Europan negu oso hotzak eta uda lehorrak izango... [+]
600 misil eta dronetik gora bota ditu Errusiak Ukrainako hiriburuaren aurka. Gerra hasi zenetik egindako aire eraso handienetakoa da. Zelenskik nazioarteari eskatu dio erantzun dezala, Putin Trumpekin bildu eta bi aste eskasera.
Abuztuaren 15ean Vladimir Putin eta Donald Trump Alaskan bildu ziren. Ofizialki, Ukrainako gerrari amaiera emateko bidean beste urratsen bat emateko. Baina Gazan milaka pertsona hiltzeko gupidarik ez duen politikariak serio esan al dezake penagarria eta tristea dela Ukrainan... [+]
Duela egun gutxi 6.000 alegazio baino gehiago aurkeztu dira Azantzan eta Sarbilen poligono eoliko berri bat eraikitzeko proiektuaren aurka. Antzeko beste proiektu batzuetan bezala, herritar eta talde antolatuen ahaleginari, antolaketari eta lanari esker egin da alegazioendako... [+]
Informazioaren arloko dozenaka profesional bildu dira ostegun arratsaldean Iruñeko Gazteluko Plazan, Gazan kazetari lanetan ari direnen aurka Israelgo armada egiten ari den sarraskia salatzeko.
Artikulu bati zer nolako izenburua jarri ez da aise hautatzen, ezta? Hasiera batean, “euskaldun gezurti, tranpatiak” bezalako izenburua idazteko asmoa nuen, baina inor mintzeko gogorik ez dudanez, goikoari eutsi diot, ene gogoetaren muina hobeto ulertaraziko... [+]
Bilboko Udalak ostegunean adierazi du Abandoibarrako kontzertua bertan behera geratu eta gero, Plaza Biribileko agertokia eskaini ziela hiru artistei, baina ezezkoa eman zutela. Abeslariek bertsio hori ukatu eta zehaztu dute: bakarrik Kai Nakari eskaini zioten.
Bigarren aldiz gelditu dute Katalunian Espainiako Vuelta Israel-Premier Tech taldearen parte-hartzea salatzeko. Hainbat pertsonak Palestinako banderak atera dituzte eta txirrindularien bidea oztopatu dute Oloten.
Nafarroako Osasun Departamentuak iragarri du ospitaleko solairu gehienak klimatizatuko dituztela 2026 amaierarako. ARGIAk elkarrizketaturiko bi erizain laguntzaileek nabarmendu dute premiazkoa dela banako gelak, komun irisgarriak eta aire girotua izatea.
Araba eta Nafarroa zeharkatu behar zituzten goi-tentsioko bi linea elektrikoren proiektuak ez dira gauzatuko. Espainiako Trantsizio Ekologikorako Ministerioak Aragoiko Tueste herrian Forestaliak egin behar zituen lau poligono eolikoen proiektuak artxibatu ditu.