Makina bat kontu

Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Eguzkiko metereologia hobeto ezagutzeko bidea

Gizakiak espaziora bidaltzen dituen sateliteen arazorik garrantzitsuenen iturria eguzkia da. Hortaz, arazoa izango den zerbait aurrikusterik baldin badago, arazo asko aurrez kontrolatzerik egongo da. Osasungintzan gertatzen den antzera, hobe osasun aurrikuspenak egitea gaixotasuna sortu ondoren erremedioa jartzea baino.

Kaliforniako San Diegon dagoen SAIC erakundeko Zoran Mokic eta lagunek eguzkian gertatuko denari aurre hartzeko ikerketa-bidea abian jarri dute. Batez ere, eguzkiko erupzioei aurre hartzeko sistemak arakatzen ari dira, erupzio horiek sortzen dituzten eremu magnetikoak eragin handia baitute Lurrean eta sateliteetan.

Eremu magnetikoak dira eguzkiko atmosfera zeharkatzean eguzkiko gainazalean ekaitz bortitzak sortzen dituztenak. Ondorioz erupzio erraldoiak gertatzen dira eta askotan masa zatiak ere espazioratu egiten dira.

Zoran Mokic eta lagunek orain arte garatutakoari esker 2006ko martxoaren 29an eguzkian gertatu zena bost eguneko aurrerapenez iragarri zuten. Egun horretan eguzkiaren eta Lurraren artean ilargia jarri zenez, eguzkiaren koroan gertatu zena oso ongi bistaratu zen eta ikusitakoa bost egun lehenago iragarritakoarekin bat zetorrela ikusi zen.

Lortutako eredua AEBetako American Astronomical Society-n aurkeztu berri dute eta eguzkiko jardueraren nolakotasuna ezagutzeko asko falta bada oraindik, emandako urratsa ontzat eman da eta ikerketa-lerroa ere bai.


CO2ren emisio kuotak Frantzian

Orain bi aste frantzian berotegi-efektua sortzen duten gasen inguruko bigarren kuota-plana aurkeztu zen. Jakina da emisio-kuoten bidez Europako Batasunak berotegi-efektua kontrolatu nahi duela eta ildo horretan 2005eko datuak argitara eman ditu. Urte horretan Europako kuota totala 1,9 mila milioi tonakoa zen eta estatu guztien artean 44 milioi tona gutxiago emititu dute.

Datu honen arabera badirudi, pixkanaka bada ere, hainbat estatuk emisio kontrolerako egiten ari den esfortzua emaitza ematen ari dela. 2005-2007 urte tarterako Frantziak 156,51 milioi tonako emisioa onartu zuen, eta 2008-2010erako %2,5 gutxiago onartu nahi du, hau da, 152,61 milioi tona.

Europako zuzendaritzak agindu bezala Frantziak duen nahiak gizartearen onarpena jaso behar du Bruselaren onarpenaren aurretik. Hau dela eta, eztabaida hasi da Frantziako gizartean, batetik enpresa askorentzat proposamena egokia dela aitortuz, baina bestetik ingurumeneko elkarteentzat asmoak eskasak direla aldarrikatuz. Greenpeacek adibidez 130 milioi tonatan utziko luke emisio kantitatea.

Eztabaidaren emaitza lerro hauetan azalduko dugu.


Azkenak
Valle de Odieta makroetxaldeari 2.272 abelburu gehiago izateko baimena eman dio Nafarroako Gobernuak enpresaren aurkako epaiketaren atarian

Irailean aurkeztu zuen enpresak Caparrosoko makroetxaldea handitzeko eskaera, eta ingurumen baimena argitaratu du gobernuak astelehenean. Asteartean hasi da makroetxaldearen aurkako epaiketa lurrak nitratoz kutsatu dituela leporatuta, eta akusazio partikularra osatzen duten... [+]


Pentsioak osatzea “ez da beharrezkoa” Jaurlaritzaren esanetan, eta herri ekimen legegilea eztabaidatzearen aurka egin du

Maiatzean 145.142 sinadura aurkeztu zituen Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak Gasteizko Legebiltzarrean, pentsioak gutxieneko soldatarekin parekatzeko proposamen baten alde. Pentsioak jasotzen dituzten pertsonentzako babesa “dagoeneko sisteman txertatuta”... [+]


Caparrosoko Valle de Odieta makroetxaldea epaitzen ari dira lurrak nitratoz kutsatu dituelakoan

Irailaren 2an hasi da epaiketa Iruñeko Zigor Arloko 2. epaitegian, ustez 2021ean makroetxaldeak haren inguruko lurrak minden hondakinekin kutsatzeagatik. Sasoi hartan Valle de Odieta makroetxaldeko administrazio kontseiluan ari ziren bost pertsona epaituko dituzte. ARGIA... [+]


2025-09-02 | Jon Torner Zabala
Zentral nuklearrak eraisteko Espainiako Gobernuaren diru-partida jada 20.300 milioi eurokoa da

Urtebetean %0,8 handituta (165 milioi euro gehiago), Espainiako zentral nuklearrak itxi eta hondakin erradioaktiboa tratatzeko aurrekontua 20.367 milioi eurokoa da jada, Enresa enpresa publikoak emandako datuen arabera. Diru-partidaren zatirik handiena (17.520,5 milioi euro)... [+]


Mendiko suteak eta basozaintza

Lanbidean urteak daramatzagun basozainok, gogoan ditugu 1989. urtean Euskal Herria bortizki kolpatu zuten mendiko sute handiak. Urtarriletik luze zetorren lehorte latza udazkenean lehertu zen haize bortitzen bultzadaz. Dozenaka sutek beltzez jantzi zuten lurraldea, bereziki... [+]


Lurrikara Afganistanen: gutxienez 1.400 hildako eta herritar andana hondakin artean harrapatuta

6,0 graduko lurrikara bat eta hainbat erreplika izan dira igandetik astelehenerako gauean. Kalte oso larriak eragin ditu herrialdearen ekialdean. Ehunka etxe suntsitu ditu dardarak.


2025-09-02 | Jon Torner Zabala
Abian da ikasturtea Ipar Euskal Herrian, euskarazko eskaintza handituta

Irailaren 1ean hasi dute ikasturtea Ipar Euskal Herrian, euskarazko eskaintzari dagokionez, hainbat berrikuntzarekin. Esaterako, Sohüta eta Luhusoko haur eskola publiko banak euskarazko murgiltze eredua eskainiko dute, eta Hazparneko Armand-David laborantza lizeoak euskaraz... [+]


2025-09-02 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Zer ari da gertatzen Indonesian?

Hamar egun baino gutxiagoan, parlamentuko kideek euren buruari esleitutako pribilegio ganoragabeen aurkako ikasle-protestak, polizia-indarrek manifestari bat hil eta gero, benetako matxinada bilakatu dira.


Genozidioa salatzeko ekintza, Hondarribiko egun nagusian: “Aldarrikapenak zentzu sakonagoa ematen dio jaiari”

Kufiya palestinar zapia eramango du Jaizkibel konpainia berdinzaleko kide ugarik, Hondarribiko jaien egun nagusian, Palestinarekiko elkartasuna ikusarazteko. Jaiak eta politika ez nahasteko diotenen aldean, “jaiak ere badira justizia eta eskubideak adierazteko plaza... [+]


Corellako eskolan D eredua ukatu dute, arrazoirik eman gabe

Nafarroako Gobernuak eskaera egin duten familiei iradoki die "datorren ikasturteari begira" abiatu dezaketela tramitazioa.


Ontzidian doazenak “terroristatzat” hartu ditu Israelek eta mehatxu egin du: “Ez dira atxiloketa arinak izango”

Israelgo Gobernuaren esanetan, bere subiranotasunaren aurka eta Hamasen alde dago Global Sumud Flotilla egitasmoa. Hortaz, esku hartze gogorrak iragarri ditu.


Etxebizitzaren prezioa berriz igo da Donostian: 5.869 euro balio du orain metro koadroak

Maximo historiko berri bat ezarri du Donostiako etxebizitzaren prezioak: 5.869 euro metro koadroko, batez beste. Hori da Higiezinen Jabetzako Artekarien Gipuzkoako Elkargo Ofizialak aurkeztu berri duen txosteneko ondorioetako bat; txostenak 2025eko bigarren hiruhilekoko... [+]


“Txistuak, mehatxuak eta irain sexistak” jaso dituzte Laudioko jaietan eraso matxista bat salatzeagatik

Agerraldia deitu zuen Laudioko mugimendu feministak igandean, Odoloste eguneko goizaldean Txosnagunean gertatutakoa salatzeko. 


Donostia 1813

Donostia arpilatua, bortxatua eta propio erreta Espainiako independentziaren alde 1813ko abuztuaren 31n.

1808an Napoleon enperadoreak Baionan bildu zituen elkarren aurka borrokatzen ari ziren Espainiako errege aita-seme borboiak, Carlos IV.a eta Fernando VII.a, biek nahi... [+]


Kirurgialari euskaldunak errektoreorde eta sailburuorde ohi letragabearentzat

Sarriegi jokatzen dugu erreaktiboki Euskal Herrian eta Euskalgintzan. Albiste bat, elkarrizketa bat, epai bat, eraso bat. Ondoren, erantzuna. Tamalez, berriro ere inertzia berak nakar Ander Gurrutxagaren elkarrizketa euskarafoboa aztertzera. Gustura gelditu zen, tartean zera... [+]


Eguneraketa berriak daude