argia.eus
INPRIMATU
Makina bat kontu
Joxerra Aizpurua Sarasola 2006ko uztailaren 09a

Eguzkiko metereologia hobeto ezagutzeko bidea

Gizakiak espaziora bidaltzen dituen sateliteen arazorik garrantzitsuenen iturria eguzkia da. Hortaz, arazoa izango den zerbait aurrikusterik baldin badago, arazo asko aurrez kontrolatzerik egongo da. Osasungintzan gertatzen den antzera, hobe osasun aurrikuspenak egitea gaixotasuna sortu ondoren erremedioa jartzea baino.

Kaliforniako San Diegon dagoen SAIC erakundeko Zoran Mokic eta lagunek eguzkian gertatuko denari aurre hartzeko ikerketa-bidea abian jarri dute. Batez ere, eguzkiko erupzioei aurre hartzeko sistemak arakatzen ari dira, erupzio horiek sortzen dituzten eremu magnetikoak eragin handia baitute Lurrean eta sateliteetan.

Eremu magnetikoak dira eguzkiko atmosfera zeharkatzean eguzkiko gainazalean ekaitz bortitzak sortzen dituztenak. Ondorioz erupzio erraldoiak gertatzen dira eta askotan masa zatiak ere espazioratu egiten dira.

Zoran Mokic eta lagunek orain arte garatutakoari esker 2006ko martxoaren 29an eguzkian gertatu zena bost eguneko aurrerapenez iragarri zuten. Egun horretan eguzkiaren eta Lurraren artean ilargia jarri zenez, eguzkiaren koroan gertatu zena oso ongi bistaratu zen eta ikusitakoa bost egun lehenago iragarritakoarekin bat zetorrela ikusi zen.

Lortutako eredua AEBetako American Astronomical Society-n aurkeztu berri dute eta eguzkiko jardueraren nolakotasuna ezagutzeko asko falta bada oraindik, emandako urratsa ontzat eman da eta ikerketa-lerroa ere bai.


CO2ren emisio kuotak Frantzian

Orain bi aste frantzian berotegi-efektua sortzen duten gasen inguruko bigarren kuota-plana aurkeztu zen. Jakina da emisio-kuoten bidez Europako Batasunak berotegi-efektua kontrolatu nahi duela eta ildo horretan 2005eko datuak argitara eman ditu. Urte horretan Europako kuota totala 1,9 mila milioi tonakoa zen eta estatu guztien artean 44 milioi tona gutxiago emititu dute.

Datu honen arabera badirudi, pixkanaka bada ere, hainbat estatuk emisio kontrolerako egiten ari den esfortzua emaitza ematen ari dela. 2005-2007 urte tarterako Frantziak 156,51 milioi tonako emisioa onartu zuen, eta 2008-2010erako %2,5 gutxiago onartu nahi du, hau da, 152,61 milioi tona.

Europako zuzendaritzak agindu bezala Frantziak duen nahiak gizartearen onarpena jaso behar du Bruselaren onarpenaren aurretik. Hau dela eta, eztabaida hasi da Frantziako gizartean, batetik enpresa askorentzat proposamena egokia dela aitortuz, baina bestetik ingurumeneko elkarteentzat asmoak eskasak direla aldarrikatuz. Greenpeacek adibidez 130 milioi tonatan utziko luke emisio kantitatea.

Eztabaidaren emaitza lerro hauetan azalduko dugu.