Cerasonteko geretzia
Elorri beltzaren laguntzarekin gereziondoak bazterrak zuritzen ari dira, epelenetik abiatu eta, etengabeko txandan, ospel laiotzeraino. Erramilota zuriek ekin duten udaberria liliño xuri horiek emango dituzten haziek lurra hartzen dutenean amaituko da. Lur hartze hori eragozteko hor sartuko dira tartean txori ugariren mokoa eta pajaro askoren atzaparra. Eta jai gorriak dantzatuko dituzte Milagron, Etxaurin, Itsasun…
Erromatarrak inguru hauetan lapurreta bizian zebiltzanean ezagutu omen zuen gereziondoak lur hau. Mami samurra kenduta haziak, aho-balak barreiatuko zituzten mertzenarioek kai, meategi, galsoro, mahasti eta galtzaratan. Hartu eta eraman soilik ez, utzi ere zerbait utzi zuten. Gereziondoarekin bateratsu etorriak ditugu pikondoa, muxika, albertxikoa, intxaurrondoa, gaztainondoa…
Gereziondoen jatorriaz aspaldi dago gerra piztua. Pliniok dionez Lucullus generalak Erromaratu zuen Pertsiako Cerasonte (egun Turkia) hiria konkistatutakoan, hortik latinezko izena: Prunus cerasus. Arkeologo eta historialari ugarik dionez, ordea, ume etruskoek ordurako ba omen zebilzkiten belarrietan dilindan.
Gereziak ondo murtxikatu behar dira baldin eta liseriketa lasaia izan nahi bada. Era berean Prunus generoko beste landare jendeak bezalaxe hosto, azal, hezur eta abarretan zianida sortzen du eta tamainatik gora janez gero pozoitzea gerta daiteke. Ezaguna da AEBetako lasterketetarako behor-ukuilu batzuetan gertatutako gaitza, moxalak hilda jaio edo jaio eta berehala hiltzen ziren gereziondo-hosto gehitxo jateagatik.
Sasoia aitzakia, gereziondo lorerik oparitzen badizute orokorrean gizabide ona adierazten duela jakin ezazu, baina maitasunean »nork dakarzkizu?» etsipena azaltzen du.
Ainararen aurkako epaiketa dela eta, Bilboko Epaitegiarekin aurrean elkartu dira Manteroekin bat! plataforma eta bertaratutakoak poliziaren gehiegikerien eta egiturazko arrazakeriaren aurrean, elkartasunez antolatuko direla aldarrikatzeko.
Munduko gatazka ugariak kontatzera ohituta, oraingoan bere gatazka propioari jarri dizkio berbak Ebbaba Hameidak (Tindufeko errefuxiatu guneak, 1992) bere lehen eleberrian: Flores de papel (Paperezko loreak) (Peninsula, 2025). Hiru belaunalditako emakume banaren istorioak... [+]
San Lorenzo kalean 57 urteko emakume bat –Ana Belen– etxegabetzeko agindua zegoen asteazken goizerako. Hori eragozteko, etxearen atarian 07:30etik aurrera bilkura deituta zuen Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak. Azkenean ez da etxegabetzea gauzatu.
Iaz ezagutu nuen Hana Zjakic, Bollotomaseko bertso-saioaren aurretik mahai-buelta berean suertatuta. Ingelesez egin behar niola aipatu zidaten. Eta ni, orduan, kezkatu egin nintzen, ea saioan bertan inor arituko ote zitzaion xuxurlari. Lasai egoteko esan zidan berak, lehenago... [+]
Canfranc (Huesca, Espainia), 1940ko ekaina. Charles De Gaulle jenerala buru zuen Londresko Frantzia Askearen gobernuak erabaki baten berri eman zion Albert Le Lay Canfranceko nazioarteko tren geltokiko Frantziako aduanako arduradunari: bere postuan geratu behar zuen. Ez zirudien... [+]
Talentua garai honetan zaindu, babestu eta erakarri beharreko altxorra ei da. Horregatik, Kutxabankeko lehendakari Anton Arriolak hezkuntzan ingelesari garrantzi handiagoa eman behar zaiola adierazi du, eta euskara horretarako oztopo izan daitekeela Poloniatik etor litezkeen... [+]
Osasungintzako 501 langilek bat egin dute zortzi eskaera zehatz dituen manifestuarekin. Helburua, osasun arreta euskaraz eskaini, eman eta bermatzea, “edonon eta edonoiz, maila guztietan eta ahoz zein idatzizko harremanetan”.
“Hauxe titulu bitxia” erranen du aspaldian leitzen nauen ARGIAko irakurleak. Jakingo du halaber Stanley Kubrick zinegilearen azken filmaren zale amorratua naizela. Horrek hura esplika dezake. Funtsean, begiak zabal itxita begiratzen diogu munduari, bereziki Gazako... [+]
Badirudi Europar Batasuna eskalada beliko betean sartu dela. Munduaren ordena geopolitikoa kolokan dabil eta Europak bertan zuen pribilegiozko lekua galtzeko arriskua ikusi du. Autonomia estrategikoaren lemapean, beste neurri askoren artean, industria armamentistikoa... [+]
Euskal Herriko mugimendu abertzaleen hasieran, langile borrokak kanpotik inposaturiko zerbait balira bezala ikusi ohi ziren. Euzkadi egunkariko orrialdeetan maiz irakur zitezkeen sozialisten kontrako diatribak. Harritzekoak ere ez ziren erasook, egia esan, egunkari sozialistetan... [+]
Aspaldi egin nuen lantegi batean, kapitalismoaren izaera alderatu zuten itsasoan koipe jario batekin, zabaltzen doan orbana, bidean hondakina eta miseria sortzen duena eta garbitzeko zaila dena.
Egun, AAren koipea nonahi dugu,beharbada ezagunenak honakoak direlarik:... [+]
Elon Musken xAI enpresak garatutako Grok adimen artifizialeko txatbota Telegramen txertatuko dute. 1.000 milioi erabiltzailetan sartuko da eta horren truke 264 milioi dolar jasoko du Pável Dúrovek zuzendutako enpresak. Orain arte, Grok X sarean edo Musken bestelako... [+]