EAEn umea izan duen lau emakumetik hiruk 30 urte baino gehiago ditu
2005eko aurreneko hiruhilekoan, Euskal Autonomia Erkidegoan erditu ziren lau emakumetik hiru 30 urtetik gorakoa ziren. Eustat-ek kaleratutako datuen arabera, 4.747 ume jaio ziren EAEn hiru hilabete horietan, iazko denboraldi berean baino %3 gehiago. Lurralde historikoei begira, Araban 674 ume jaio ziren (hazkundea %6,4koa izan zen, iazko datuekin alderatuz), eta Bizkaian 2.468 (%4,5eko hazkundea). Gipuzkoan, ordea, jaiotza-kopurua aurreko urteko zifra bertsuan mantendu zen, 1.605 hain zuzen.
Jaiotako umeen erdia baino gehiago (2.718) aurreneko seme edo alaba izan zen; beste %36,1 kasutan aurrez senideren bat zuen familietara iritsi zen jaioberria, eta kasuen %6,7an hirugarren senidea da, edo hortik gorakoa.
Amaren adina aztertuz gero, 30-34 urte bitarteko amak izan ziren nagusi, azken urteotan argi eta garbi ikusten den joerari eutsiz: jaiotzen ia erdia (%49) alegia. Eta adin-talde horren atzetik dator 35-39 urte bitartekoena, jaiotzen %27,2. 25-29 urteko amak %17,9 izan ziren. Tarteko adin-talde horietatik aldentzen goazen heinean, jaiotzen kopuruak ere behera egiten du, eta horrela, 25 urtez azpiko amen taldea %5,2 besterik ez zen izan. Eta 40 urtetik gorako ama %4,1 egin ziren.
Bikoteak ezkonduta zeuden ala ez ere erregistratzen da Eustat-eko datuetan -arrazoi sozialengatik seguruenik, arrazoi mediko edo sanitarioei begira baino gehiago-. Eta ezkondu gabe dauden bikoteetatik jaiotako umeak %22,8 izan ziren, aurreko urteko lehen hiruhilekoan izandako tasa baino bi puntu gehiago. Bizkaia izan zen EAEko batez bestekoaren azpiko portzentajea erakutsi zuen lurralde bakarra (%22ko zifrarekin). Eta ezkontzaz kanpoko talde honetan, ama erdiberrien adina dezentez baxuagoa izan zen, 25 urtez azpikoak baitziren %15,8.
Ainararen aurkako epaiketa dela eta, Bilboko Epaitegiarekin aurrean elkartu dira Manteroekin bat! plataforma eta bertaratutakoak poliziaren gehiegikerien eta egiturazko arrazakeriaren aurrean, elkartasunez antolatuko direla aldarrikatzeko.
Munduko gatazka ugariak kontatzera ohituta, oraingoan bere gatazka propioari jarri dizkio berbak Ebbaba Hameidak (Tindufeko errefuxiatu guneak, 1992) bere lehen eleberrian: Flores de papel (Paperezko loreak) (Peninsula, 2025). Hiru belaunalditako emakume banaren istorioak... [+]
San Lorenzo kalean 57 urteko emakume bat –Ana Belen– etxegabetzeko agindua zegoen asteazken goizerako. Hori eragozteko, etxearen atarian 07:30etik aurrera bilkura deituta zuen Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak. Azkenean ez da etxegabetzea gauzatu.
Iaz ezagutu nuen Hana Zjakic, Bollotomaseko bertso-saioaren aurretik mahai-buelta berean suertatuta. Ingelesez egin behar niola aipatu zidaten. Eta ni, orduan, kezkatu egin nintzen, ea saioan bertan inor arituko ote zitzaion xuxurlari. Lasai egoteko esan zidan berak, lehenago... [+]
Canfranc (Huesca, Espainia), 1940ko ekaina. Charles De Gaulle jenerala buru zuen Londresko Frantzia Askearen gobernuak erabaki baten berri eman zion Albert Le Lay Canfranceko nazioarteko tren geltokiko Frantziako aduanako arduradunari: bere postuan geratu behar zuen. Ez zirudien... [+]
Talentua garai honetan zaindu, babestu eta erakarri beharreko altxorra ei da. Horregatik, Kutxabankeko lehendakari Anton Arriolak hezkuntzan ingelesari garrantzi handiagoa eman behar zaiola adierazi du, eta euskara horretarako oztopo izan daitekeela Poloniatik etor litezkeen... [+]
Osasungintzako 501 langilek bat egin dute zortzi eskaera zehatz dituen manifestuarekin. Helburua, osasun arreta euskaraz eskaini, eman eta bermatzea, “edonon eta edonoiz, maila guztietan eta ahoz zein idatzizko harremanetan”.
“Hauxe titulu bitxia” erranen du aspaldian leitzen nauen ARGIAko irakurleak. Jakingo du halaber Stanley Kubrick zinegilearen azken filmaren zale amorratua naizela. Horrek hura esplika dezake. Funtsean, begiak zabal itxita begiratzen diogu munduari, bereziki Gazako... [+]
Badirudi Europar Batasuna eskalada beliko betean sartu dela. Munduaren ordena geopolitikoa kolokan dabil eta Europak bertan zuen pribilegiozko lekua galtzeko arriskua ikusi du. Autonomia estrategikoaren lemapean, beste neurri askoren artean, industria armamentistikoa... [+]
Euskal Herriko mugimendu abertzaleen hasieran, langile borrokak kanpotik inposaturiko zerbait balira bezala ikusi ohi ziren. Euzkadi egunkariko orrialdeetan maiz irakur zitezkeen sozialisten kontrako diatribak. Harritzekoak ere ez ziren erasook, egia esan, egunkari sozialistetan... [+]
Aspaldi egin nuen lantegi batean, kapitalismoaren izaera alderatu zuten itsasoan koipe jario batekin, zabaltzen doan orbana, bidean hondakina eta miseria sortzen duena eta garbitzeko zaila dena.
Egun, AAren koipea nonahi dugu,beharbada ezagunenak honakoak direlarik:... [+]
Elon Musken xAI enpresak garatutako Grok adimen artifizialeko txatbota Telegramen txertatuko dute. 1.000 milioi erabiltzailetan sartuko da eta horren truke 264 milioi dolar jasoko du Pável Dúrovek zuzendutako enpresak. Orain arte, Grok X sarean edo Musken bestelako... [+]