Makina bat kontu


Ozono geruzaren zuloa, 2003ko maximoetatik behera

Metereologiaren Mundu Erakundeak aditzera eman duenez, ozono geruzan bi poloen gainean sortzen den zuloa txikitzen hasi da aurten, ez baita 2000 eta 2003 urteetan erregistratutako maximoetara heldu: 2003 urtean 29 milioi kilometro koadroko zuloa neurtu zuten eta aurtengoa 26,9koa izan da. Nolanahi ere, Geir Braathen zientzialari eta MME erakundeko kideak aipatu duen gisan, gutxienez hamar urtetako datuak behar dira eboluzioaren emaitzak ontzat emateko. Gainera, Braathen-en hitzetan beti ere, "ozono geruza indartzeak ez du atmosfera osasuntsua ziurtatzen, eta negutegi efektua eta aldaketa klimatikoa oso kontuan hartzeko arriskuak dira".


Eraikuntza eta kutsadura atmosferikoa

Jarduera industrial guztien artean eraikuntza eta hari atxikitako industria dugu baliabide natural gehien kontsumitzen duena eta atmosfera gehien kutsatzen duena. Hala, berriki egin diren kalkuluen arabera, eraikitako metro koadro bakoitzeko ia hiru tona material erabiltzen dira.
Bestalde, ez da harritzekoa ekologistek etxebizitzari aparteko ardura eskaintzea. Beste hainbat giza jarduerekin konparatuz gero, eraikuntza lanetan ez da energia handirik kontsumitzen berez, baina erabiltzen diren materialen prozesamendu edota eraikinetan eta azpiegituretan egunero egiten den erabilera kontuan hartzen badugu, eraikinak kontsumitzaile nagusitzat eta ondorioz elementu kutsatzaile garrantzitsutzat hartu beharrean gaude: kontsumitzen den energiaren erdia eraikinetan erabiltzen da.


Nanoautomobilak

Nanoibilgailuak egitea ez da ametsa, errealitatea baizik. AEBetako Houstonen dagoen Rice Unibertsitateko ikerlariek 3 nanometroko ibilgailuak egitea lortu dute. Kontuan hartzen badugu giza ile batek 80.000 nanometroko diametroa duela irudika dezakegu zein tamaina txikitan murgiltzen ari diren. Automobila karbono esferikoko molekulaz osatutik dago (C60) eta hasieran hainbatek zalantzan jarri bazuen bere gurpilak benetan biraka higitzen ziren edota irristatuz, gerora frogatzerik izan da gurpilak bira eginaz higitzen direla.
Lorpen honek ez digu berehalako ekarpen praktikorik ekarriko, baina urte gutxian ibilgailuen mundua irauliko du.


Azkenak
Bonba-jostailuen oroimena oraindik bizirik da Libanon

Ekialde Erdia dantzan jarri dute pertsona-bilagailuak eta walkie-talkieak lehergailu bihurtu dituzten erasoek. Israel isilik da, baina inork gutxik jartzen du zalantzan erasoen atzean hura dela. Besteak beste, iraganean aritu delako jada jolas hilgarri horietan, eta akusazio... [+]


2024-09-20 | Sustatu
Euskarabildua topaketa urriaren 17an: “Artifiziala ez den teknologia”

Aurtengo Euskarabildua topaketa teknologikoa (iAmetzak antolatzen duena urtero) urriaren 17an izango da Donostian, San Telmo Museoan. "Artifiziala ez den teknologia" jarri diote goiburu gisa, adimen artifizialaren oldarraldi garai honetan "inoiz baino... [+]


Zinemaldia. Sail Ofiziala. Irekierako filma
Apar gutxiko desioa


2024-09-20 | Gedar
Aurten ere, udako erailketa matxisten %15 egin dute poliziek edo polizia ohiek Espainiako Estatuan

Uda honetan, gutxienez hemeretzi erailketa matxista izan dira, eta horietatik gutxienez hiru kasutan, poliziak edo polizia ohiak dira hiltzaileak. Donostian, gainera, erailketa saiakera bat ere izan da ertzain baten partetik: bere bikotekidea hiltzen saiatu zen abuztuan.


2024-09-20 | George Beebe
Ez dago irismen luzeko misil nahikorik Mendebaldean Ukrainako egoera aldatzeko

(Baina Kievek Errusiari eraso egiten uzteak gerrara eraman gaitzake zuzenean).

George Beebe CIAko Errusiako analisi zuzendari ohia da eta bere artikulu hau Rafael Poch kazetariaren blogean argitaratu dute gaztelaniaz eta Brave New Europe webgunean ingelesez.


Edmundo González Venezuelako “presidente legitimo” gisa aitortu du Europako Parlamentuak

Europako Alderdi Popularrak ultrakontserbadoreekin eta eskuin muturrarekin landuriko ebazpenak aldeko 309 boto, kontrako 201 eta hamabi abstentzio jaso ditu. Ekaineko Europako hauteskundeez geroztik, lehen aldia da eskuina eta eskuin muturra baturik agertzen direla Estrasburgon.


Mozal Legearen erreforma eskatu du Nafarroako Legebiltzarrak

Foru Legebiltzarraren arabera, “oinarrizko eskubideak eta askatasunak murrizten dituen legea da, eta zigor-atal neurrigabea du, demokrazia aurreratu bati ez dagokiona”.


Internet demokratiko eta burujabe baten alde lanean

Internet hasieran askatasunaren espazio izan zen, baina gaur egun enpresa handien esku dagoen lurralde kontrolatu bihurtu da. Testuinguru honetan, teknologia burujabetza eta ongizate komuna lortzeko Internet berreskuratzeko beharra gero eta premiazkoagoa da. Egile eta aktibista... [+]


2.500 euroko isuna ezarri die Ertzaintzak sei aiaraldearri, iazko greba feminista orokorragatik

"Mozal legea" baliatuta jarri ditu poliziak isunak. Tubacexen eginiko piketegatik izan dira zigor gehienak.


2024-09-20 | Gedar
Balmasedako Glefaran enpresak etengabe gainditu ditu ezarritako kutsadura-mugak

2016tik 2023ra bitartean, Pastguren paper-fabrika izandakoa erraustegi modura erabili zuen Glefaranek, elektrizitatea ekoizteko. Zazpi urte horietan zehar, errauts-partikulen isurketa-mugak urratu zituen, eta "gizakien eta ingurugiroaren osasuna arriskuan jarri" zuen... [+]


2024-09-20 | Euskal Irratiak
Maider Mourgiart eta Paul Laborde
“Pastoralari esker Xarnegu eskualdeko herritarrak elkar lotu gira”

Azken aukera asteburu honetan 'Inexa de Gaxen' pastorala ikusteko.


2011 eta 2023 arteko epealdia
Amnistia Legea aplikatzea eskatu dezakete Kataluniako prozesuarekin lotuta zigortutako euskal herritarrek

Bizkaiko Probintzia Auzitegiak amnistia aplikatu die Kataluniako prozesu independentistarekin lotutako mobilizazio batengatik kondenatutako lau gazteri. Kataluniarekin elkartasun ekimenengatik herritar gehiago ere zigortu zituzten Euskal Herrian 2011 eta 2023 artean, bide... [+]


2024-09-19 | Nicolas Goñi
Saguzarren osasunak gure osasuna babesten du, ezusteko moduan

Ameriketako Estatu Batuen ipar ekialdean azken urteotan maila handiko fenomeno batek eragin garrantzitsua izan du osasun publikoan, eta basa animalien osasunaren garrantzia oroitarazten du. Argitaratu berri den ikerketa baten arabera, gertaera hori eta sortu dituen ondorioak... [+]


Eguneraketa berriak daude