Ezpalak


2005eko azaroaren 06an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas





Kultur politikak aztergai

Kultur Politikei Buruzko Nazioarteko I. Biltzarra egingo dute azaroaren 14an eta 15ean, Eusko Jaurlaritzak eta Kulturaren Eusko Kontseiluak, Bilboko Euskalduna jauregian. Kulturaren Euskal Planean (KEP) jasotako helburuak lortzeko bitarteko izateko asmoz antolatu dute eta bertako eta atzerriko hainbat adituk kultur politikak izango dituzte hizpide. UNESCOren Kultur Esperientzien Aniztasunari Buruzko Gailurra, demokratizazio teknologikoaren eta jabego intelektualaren eskubideen arteko harremanak, kultura kudeatzeko eredu instituzionala, kultura gutxituen erronkak... izango dituzte mintzagai Suedia, Katalunia, AEB eta Quebeceko adituek. Anjel Lertxundik kulturaren hainbat esparru aztertuko ditu, euskarak arlo horietan beharko lukeen lekua oinarri hartuta. KEPren baitan, ikerketa batzordeek egindako lana jakinaraziko dute: Jabier Muguruza fonografiaren arloan egindako lanaren gainean mintzatuko da, Santi Erasok arte plastikoen arloan aztertutakoez hitz egingo du, Juan Mari Torrealdaik euskarazko literaturaz egindako azterketa aurkeztuko du... Kultur politiken erronkak eta eztabaidak mahai gainean jartzeko.


Nafarroako Kantu Txapelketa prest

Azaroaren 6an abiatuko da Nafarroako Kantu Txapelketa. Ahots beroketak egiten hasiak izango dira jada antolatzaileek -Euskal Kantuzaleen Elkartea- espero dituzten ehun inguru kantariak. Euskal kantagintza zabaltzea, kantatzeko zaletasuna piztea eta kantari berriak azaleratzea du asmo hamahirugarrenez egingo den Kantu Txapelketak. Eta gozatzea jakina. Kantari amateurrek bina kantu abestu ditzakete eta epaimahaiak doinua, hitzak, ahotsa, interperetazioa... hartuko dituzte kontuan epaia ematerakoan. Lehen kanporaketa Irurtzungo kultur etxea izango da azaroaren 6an, bigarrena 13an Agoizkoan eta finala Doneztebeko Bordatxo aretoan jokatuko da azaroaren 19an.


Arkitektura eta eskulturaren loturak

Mundu osoko 180 eskultura, pintura eta maketa biltzen ditu Bilboko Guggenheim museoan zabaldu berri den Arkieskultura: Arkitekturaren eta eskulturaren arteko harreman XVIII. mendetik orain arte erakusketak. Ugaritzen ari dira eskultura handiak diruditen eraikinak eta Guggenheimen den erakusketak horiei erreparatzen die, eta eskultura eta arkitekturaren arteko harremanaz hausnartzeko parada eskaintzen du. 50 arkitektoren maketak -Frank Lloyd Wright, Adolf Loos, Juan Navarro Baldeweg, Minoru Yamasaki...- eta 60 artistaren »Eduardo Chillida, Cristina Iglesias, Alexander Archipenko, Alberto Giacometti...» lanak ikusi ahal izango ditu bisitariak.



Euskal kultura ezagutuko dute Bartzelonan eta Alacanten

Euskal herria sona! jaialdiak euskal musikarien lana Bartzelonan ezagutaraziko du, zortzigarrenez. Azaroaren 26a bitarte, txalaparta eta kantu tailerrak tarteko, hiriburuko kale, plaza eta aretoetan, Ttakunpa, Benito Lertxundi, Sei Urte, Bat Gehio, Xabi San Sebastian eta Triki Ta Ke talde eta musikarien kontzertuak izango dira. Alacanten ere izango da aukerarik euskal kulturaz gozatzeko, azaroaren 9a bitarte. Bernardo Atxagaren Obabakoak liburuaren itzulpen ugariak izango dira ikusgai. Taun-Taun txotxongilo taldeak Txio-txioka lana eskainiko du, Atxagak eta Ruper Ordorikak poesia errezitala eta Imanol Uribek Mikel Laboaren gainean egindako Haika Mutil emango dute.

* * * * * * * * * * * * * * *

Euskal Idazleen Elkarteak (EIE) kongresua egin berri du elkartearen egitura indartzeko asmoz. 50 kide inguruk parte hartu du eztabaidetan. EIEko zuzendaritza batzordeak lehendakari liberatuaren edo zuzendariaren figura sortzea proposatu du, elkarteak hartu duen tamaina dela-eta. Bestalde, literaturaz bestelako idazlanak egiten dituztenei leku egitea eta idazle txartela sortzea proposatu ditu. Proposamen horiek eta beste batzuk bazkideen batzar orokorrean aurkeztuko ditu zuzendaritza batzordeak.

MusikHerria herri diskoetxea sortu dute hainbat musikari eta musikazalek. Berrogei taldek osatzen dute: Kloratita, Jauko barik, Oze, Gatazka, Dirtis, Ufestuek... Gaztemugi topaketetan hasi ziren proiektua mamitzen eta musikaren egoeraz hausnartzen. Musikaren egungo egoera aldatu nahi dute eta horretarako herri diskoetxe bat sortu dute: taldeek euren lana kudeatzeko eta herriari zabaltzeko. Internet izango dute habi eta, hartara, www.musikherria.org ataria jarri dute sarean. Ez da enpresa izango diskoetxea, herri mugimenduko eragile baizik. Diskoetxeak ez du dirurik eskuratuko, beraz, diskoak merke salduko direla aurreikusi dute.


Azkenak
Iturengo arotza eta arte birziklatua

Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]


2025-07-25 | Julen Orbea
Bilbon euskara jira ta Bira

Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]


Honezkero, hemen dago beherakada

Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.

Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]


2025-07-25 | Ana Morales
Esan barik ez doalako

Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]


Gizon heterosexualak eta literatura feminista: hausnarketa bat

Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]


Auzolanean ikastola eraiki!

Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]


Amasa-Villabonako EH Bilduri erantzuna

Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]


Irunen eskuin muturreko “auzo patruilak” sortu dituztela salatu dute

Hainbat talde "neonazik" azkenaldian Irunen zabaltzen ari dituzten mezuak salatu dituzte asteazkenean Harrera Sareak eta hainbat kolektibok herrian. Eskuin muturreko "auzo patruilak" antolatzen ari direla salatu dute, eta hauek jendearen jatorriaren arabera... [+]


Udal legearen kontrako epai euskarafoboa
Euskararen aurkako erasoa salatu dute 200 alkate eta udal ordezkarik, eta hizkuntza bultzatzeko konpromisoa berretsi

Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]


Alonsotegiko Udalari dirua itzultzeko eskatu dio Bizkaiko Aldundiak, iruzurra egin zenetik hamairu urtera

Egun EH Bilduren esku dagoen udalak ia milioi bat euro itzuli beharko lioke foru erakundeari, duela hamairu urte, EAJ agintean zenean, diru-laguntza bat ez zelako behar bezala erabili, baizik eta iruzurra egiteko, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak berretsi duenez. Eskaerak erabat... [+]


Ertzaintzaren 300 BMW ibilgailuen erosketan irregulartasun posibleak salatu zituen barne txosten batek

Eusko Jaurlaritzako Ogasuneko Kontrol Ekonomikoko Bulegoak barne txosten bat egin zuen Ertzaintzak jaso dituen 300 BMWen esleipen kontratuaren hainbat baldintza kritikatzeko. Ezarritako baldintzak zehatzegiak eta murriztaileegiak zirela salatu du ogasunak, eta horrek enpresa... [+]


Txosnetako “beto politikoaren” aurkako GKSren kanpaldiaren kontra oldartu eta lau pertsona atxilotu ditu Poliziak Gasteizen

Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]


Lotsa sentitzen dut giza generoko kide izateagatik

Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]


2025-07-24 | Nicolas Goñi
Europan, oraingo sinplifikazioaren izenean, biharko bizitzak kaltetuko dira

Jarduera ekonomikoak sinplifikatzeko eta lehiakortasuna indartzeko aitzakiarekin, Europa mailan baita Europar Batasuneko hainbat estatutan ere, klima, ingurunea eta giza osasuna kaltetuko dituzten legeak biderkatzen ari dira 2024tik, askotan interes pribatuen lobbyen eraginpean... [+]


Sektore publikoan gurasotasun baimena luzatu eta seme-alaba bakoitzeko diru laguntza handituko duela iragarri du Jaurlaritzak

Eusko Jaurlaritzaren Familia, Haur eta Nerabeen V. plana aurkeztu du Nerea Melgosa sailburuak asteazkenean. Hamazazpi "trakzio-neurri berritzaile" jaso ditu planak, baina ez dute zehaztu noiz jarriko diren indarrean.


Eguneraketa berriak daude