Eusko Legebiltzarrean ematen ari zen irudi kaskarra Juan Mari Atutxaren hautagaitzaren amore ematearekin konpondu du EAJk. Operazioaren ordainagiria EHAK-k jaso du, Legebiltzarreko Mahaitik kanpo geratuz. Bukaeran ikusi den bezala, ez zuen logikarik Atutxa atera nahi izatea, horretarako indarrik ez zegoenean. Logikarik ez duen moduan EHAK Legebiltzarreko mahaitik kanpora geratzea: organu instituzional desberdinen eraketa, logika eta interes orokorraren izenean baino alderdien interesen arabera egiten direla erakusten du horrek. Pertsonak tarteko, kontu oso zaharra da hori, baina kasu honetan oso ondo islatua agertu da. EHAK-k Atutxaren iraganaren ordainagiria jarri du mahaiaren gainean eta EAJk beto horri EHAK mahaian betatuz erantzun du. Genero ikuspegitik, Eusko Legebiltzarrean emakumezkoek duten gehiengoari ondo erantzun dio Izaskun Bilbaoren izendapenak. Legebiltzarrak Gobernuko lehendakaria hautatu beharko du orain. Ibarretxe lehendakaria izango da, ez da ezusteko handirik espero.

Batasunak joan den azaroan Anoetan egindako proposamenean bi negoziazio mahai eratzea proposatzen zen: alderdien artekoa bata eta ETA eta Espainiako Gobernuaren artekoa bestea. Apirileko hauteskundeez geroztik asko hitz egin da bi mahaien eraketaz, baina nahasketa handia dago ala izango den ala ez. Zapateroren Gobernuak eta ETAk nolabaiteko kontaktuak izan dituztela argi dago, bestela zaila litzateke ulertzea PSOEk Espainiako Kongresuari ETArekin hitz egiteko egin dion eskaera. Beste kontua da, kontaktu horietan zertaz aritu diren, hori buruz ere gero eta informazio kontraesankorragoak ateratzen ari baitira. Edozein eratan, ETA eta Gobernuaren arteko mahaiaren eraketaz ez dago zalantza handirik. Eta alderdien beste mahaia? Hauteskundeen ondoren, batez ere Ibarretxe lehendakariak lehenik Arnaldo Otegirekin eta gero Zapaterorekin izandako elkarrizketen ondoren, alderdien mahaia ere eratuko zela irudikatu zen. Bada, Ramon Jauregik El Pais-en esandakoen arabera, mahai hori ez litzateke eratuko eta zeregin hori Eusko Legebiltzarrean egin beharko litzateke, batzorde berezi batean. Batzorde horren zeregin nagusia, Gernikako Estatutuaren erreforma litzateke eta sozialistek bakarrik onartuko lukete hor EHAK egotea ETAk armak uzteko borondatea adieraziko balu. Aldi berean, EAEri buzko kontuak dira hauek eta oraingoz ezer gutxi hitz egiten ari da honek guztiak zer erreflexu izango duen Nafarroan. Izango badu.

Beste datu batzuk ezagutu gabe, ETAk historian zehar egin izan duena eta une politikoaren egoera daude ETAren azken lehergailuak interpretatzeko. Baldintzak baldintza, Espainiako Kongresuak ETArekiko elkarrizketak baimendu ondoren, badirudi logikoena ETAk orain zerbait egitea litzatekeela: su-etenaren aukera ateratzen da berehala. Baina su-etenaren ordez, atentatu txiki hauek datoz. Su-etena eman aurretik beste batzuetan ere jarduera armatua metatu izan du ETAk; baina testuinguru honetan presio gisa ere uler liteke. Pentsa liteke, agian, beste keinu handiago bat egin aurretik ETAk zerbait zehatzago ikusi nahi duela, esate baterako presoen munduan? Espainiako zenbait kazetari eta analisten arabera, Zapaterok Galiziako hauteskundeen »ekainaren 19an» aurretik esperoko luke ETAren su-etena. Bestetik, pentsa daiteke ETAk keinu handiren bat egitea orain, baina ez su-etena, eta su-etena beste une garrantzitsu baterako uztea. Prozesu luzea izango bada, mugimenduak ere geldoak izango direla pentsa liteke. Jakina, era bateko edo bestelako keinu indartsuak atzeratu ahala, bake prozesuaren aurka ari den PPk ere Zapateroren gobernua astintzeko aukera handiagoa du..