Dominique Daguerre: «Bost urteko bide neketsua izan da baina emankorra»


2005eko maiatzaren 01ean
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Zer ezaugarri berezi ditu Ipar Euskal Herriko langilegoaren egoerak?
Ipar Euskal Herriko langileriaren egoera bertako egoera ekonomiko bereziari lotua da. Ipar Euskal Herriko ekonomiaren egiturak, herri industrializatu guztietan bezalako ezaugarriak eta joerak izan arren, berezitasunak baditu, historia eta bilakaera propioari lotuak: laborantza eta arrantzaren tokia bai eta zerbitzuen garrantzia (landunen %72) eta industriaren ahulezia (%14,8).

Bestalde, mundializazio liberalak eta estatuaren politika anti-sozialak langileen lan eta bizi baldintzak goitik behera eragiten dituzte. Hor ditugu azken asteotan izandako hainbat gertakari, egoera islatzeko: SAFAM enpresa ixtekotan dena, ekoizpena Txinara deslokalizatu ondoren, 200 langileren lan postuak zalantzan utziz. Edo duela bi urte ateak itxi zituen Ruwell-eko 400 langileek beraien kanporaketaren aurka irabazi zuten auzia -eta ondorioz kobratu behar zituzten kalte ordainak- Paueko beste auzitegiak zalantzan eman du, langileen kanporaketa bidezkotzat joz. Beste hamaika adibide aurki daitezke eta, horrela, ehunka, milaka enplegu galdu da azken hamarkadetan, industrian bereziki.

Aldi berean, prekaritatea izugarri zabaldu da lan munduan. Egun, langileen %16 prekarioak dira eta sortzen diren enpleguen hiru laurdena prekarioa da -denbora partzialean, kontratu mugatuak, bitarteko kontratuak-. Horrez gain, turismoak eta merkataritzak duten tokiak fenomeno hau azkartzen dute, enplegu gehienak sasoikoak edota prekarioak baitira. Prekaritateari langabezia gehitu behar zaio: %10ekoa zenbaki ofizialen arabera. Horrela txirotasuna zabalduz doa eta azpi enplegutza norma bilakatzen da.

Hori dena, gobernamenduaren eta Europako Batasuneko erakundeen onespen eta babesarekin... Azken urteetan eraso izugarriak jasan ditugu langileen eskubideen aurka: erretreta eta seguritate sozialeko sistemak, lanbide formakuntza jarraitua, "35 orduak", hitzarmen kolektiboak, lan kontratua... denak zalantzan emanak dira.

Nola sortu zen LAB Iparraldean eta zer bilakaera egin du?
LAB Iparraldean sortu da duela 5 urte eta gure lehen agerraldia 2000ko maiatzaren 1ean izan zen. Alta prozesu luze baten ondorioa zen. Sindikatu baten egitasmoa aspaldikoa zen ezker abertzalean eta hainbat entsegu izan ziren. Horien segidan etorri zen LABen sorrera Iparraldean. Orduan, Iparraldeko hainbat enpresetan ari zen langile talde batek sindikatua sortzeko erabakia hartu zuen eta, iritziak ezagutzeko, urtebeteko harreman lana burutu eta hamaika biltzar publiko antolatu ondoren, LABekin sartu ginen harremanetan eta egitasmoa gauzatzen hasi ginen.

Bost urteko bide neketsua izan da baina emankorra: egituratze lana enpresetan, sektoreetan -irakaskuntza, altzarigintza, osasungintza...-; lan juridikoa -langileen asistentzia juridikoa-; borrokaldiak gure lan ardatzei lotutakoak edota gobernamenduaren erreforma anti sozialen aurka...

Sortu eta zuen lekua egin duzue Iparraldeko sindikatugintzan. Zenbateko ordezkagarritasuna duzue?
Sindikatuen lana aipatu dugun markoan eta egoeran zaila dela argi da. Ipar Euskal Herrian are zailagoa: enpresa handi gutxi dira eta, aldiz, enpresa ertain eta txiki asko, usu 10 langile baino gutxiagokoak. Horrez gain, enpresa handiek egoitza Euskal Herritik kanpo dute eta deslokalizazioen mehatxuak jasaten ditugu. Lan zaila beraz baina ezinbestekoa! Alta sindikalizazio tasa biziki apala da: %8 inguru.

Bost konfedarazio frantses handiek (CFDT, CGT, FO, CFTC eta CGC exekutiboak) ordezkaritza dute Ipar Euskal Herrian bai eta azken urteetan sortu diren sindikatek ere: Unsa (irakaskuntzan gehien bat), Solidaires (SUD PTT, SUD Education eta SUD Santé-Sociaux) eta CNT. Azken hauek -ezberdintasun eta desadostasun guztiez gain- eta guk dugun arazoa "ordezkagarritasuna"rena da. Izan ere, frantses zuzenbidearen arabera, bost "handiak" berez ordezkatzaileak badira, azken sortuek etengabe frogatu behar dute eta gehienetan auzitegietan trenkatzen da. Ondorioz, ekintza sindikalerako etengabeko trabak dira -enpresetan, hauteskunde sindikaletan aurkezteko...-.

Bestalde, errepresio sindikala geroz eta handiagoa da eta sindikalisten aurkako auziak ugaritu dira.

Sindikatu bakoitzaren eragina neurtzeko, 2002ko azken "Prud'hommes" kontseiluen hauteskunde emaitzak adierazgarriak dira: CFDT sindikatuak bozkazaleen %33,3 bildu zuen, CGTk %26,3, FOk %16,8 eta LABek %9, CFTC (%6) eta UNSAren (%4,5) aurrean. 2.000 langilek (22.500 bozka emailetatik) onespena ematen zioten LABi.

Nolako harremanak dituzue Iparraldeko beste sindikatuekin?
Beste sindikatuekilako harremanetan zailtasunak ditugu. Aipatu sindikatu "nagusi"ekin ez dugu batere harremanik, CFDTrekin salbu. Beste lauek hasieratik baztertu gaituzte; CFDTrekin aldiz, harreman normalizatuagoak ditugu. Lan harreman sano eta jarraituak ditugu SUD, CNT eta CGT-éducationekin. Ekintza sindikalean eta jendartearen aurkako erreformen kontrako borroketan ikuspegi berdintsuak izateaz gain, arlo batzutan elkarrekin ari gara lanean, irakaskuntzan, adibidez.
Hala eta guztiz ere, LAB sortzeak Iparraldean esparru sindikala mugiarazi du eta sindikatu frantses batzuk urratsak ematera bultzatu ditu, euskararekiko, adibidez.

Orain arte zer arlotan lan egin duzue, eta zein dira zuen etorkizuneko ildoak?
LABeko ekarpen nagusia izaeran datza, hots Euskal Herri osoa laneko esparrua duena. Horrek gure lan guztia eragiten du, adibidez irakaskuntzan, osasungintzan, garraioan, merkataritzan... mugaz bi aldeetako egoera dugu lan eremu eta geroa eraikitzen ari gara. Gaurko tresnak eta biharko Euskal Herria eraikitzen ari gara, egoera ezberdinak kontuan hartuz. Esaterako, apirilaren 23an iraganen diren ihardunaldi sozio ekonomikoetan, hainbat arlotan -osasungintzan, lanbide formakuntzan, enplegu bilatze arloan...- mugaz gaindiko egoera aztertuko dugu eta egitasmo bateratuak gauzatzen hasiko gara. Prekaritatearen aurkako borroka, lanaldiaren murrizketa eta aberastasunen banaketa ditugu lan ardatz nagusiak. Halaber lanean ari gara AC! izeneko langabetuen elkartearekin eta urtero, sasoilariak informatzeko eta haien eskubideen defentsan laguntzeko kanpainak burutzen ditugu. Eta noski, egituratzen segitu behar dugu bai eta langileen eskubideen aurkako erasoen aurka ere.

Iparraldeko LABek zer aldarrikatuko du maiatzaren 1 honetan?
Aurtengo maiatzaren 1a testuinguru guztiz berezian kokatzen da: alde batetik aipatu ditugun etengabeko erreforma anti sozialak eta Europako itun konstituzionalari buruzko herri galdaketa. Bestetik LAB Iparraldeko 5. urtemuga. Azken honi garrantzia eman nahi izan diogu eta honen kari gure lan ardatz nagusien inguruko ekitaldiak, biltzar publikoak antolatu ditugu bai eta ekintza batzuk ere. Bestalde, Europako konstituzioaren aurkako borroka garrantzi handikoa da eta lanean ari gara ezkertiar orok, abertzale orok ezetz erran dezan langileen, herrien, emazteen eskubideak ukatzen dituen itun honi.


Azkenak
Statkraft, Kutxabank eta Azpeitiko Udala

Ia oharkabean pasa da joan zen asteazkenean (2025eko ekainak 18) Gipuzkoako Aldizkari Ofizialean argitaratu zen iragarkia.

Izenburua: Azpeitiko 5. poligonoko 58. lurzatian aldi baterako estazio meteorologiko bat
interes publikokotzat deklaratzeko eskaera (GHI-049/25-J01)
. Hemen... [+]


EAJren hizkuntza eskakizunetarako proposamena “atzerapausoa” dela salatu dute ELAk eta LABek

Euskara eskakizunak zehazteko derrigortasun indizea ezabatzea eta erabakia erakunde bakoitzaren esku uztea proposatu zuen iragan astean EAJk. LABek salatu du derrigortasun indizea kenduz gero, epaileen "borondate euskarafoboak" ezarriko lukeela hizkuntza eskakizunaren... [+]


Arabako Aldundiak indarkeria matxistaren biktimei arreta murriztu diela salatu du ESK-k

Lanpostuak, emakumeak artatzeko egonaldi ertaineko harrera zerbitzua eta aurrekontua murriztu ditu Aldundiak.


Zenbait lagun zauritu dira Hernaniko San Joan gaueko istiluetan, eta gutxienez pertsona bat atxilotu dute

Xabier Lertxundi alkateak adierazi du istiluak leku eta ordu ezberdinetan gertatu direla, eta haien artean ea loturarik dagoen ikertzen ari dira. Udaltzaingoak laguntza eskatu dio Ertzaintzari 03:30 aldera, eta haiek oldartzean hainbat lagun zauritu dituzte. Segurtasun Sailak... [+]


2025-06-24 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Chen Yun: txoria eta kaiolaren auziak hortxe jarraitzen du

Ekainaren 13an, ezohiko ekitaldi baten lekuko izan zen Pekineko Herriaren Areto Handia: Txinako Alderdi Komunistaren aginte goren osoak (baimenduta leudekeen absentziak salbu; nola jakin horietakoa ote zen He Weidong jeneralarena? Izan ere, ez zen ageri mahai nagusian,... [+]


Bilboko Bira Kulturak eskaintza gutxituko du laguntza publikoen murrizketagatik

Ez dute itxiko, baina orain arte eskaini duten programazioari ezin izango diote eutsi. "Bira txikiago bat" izango dela zabaldu dute sare sozialetan.


Nola debekatu sare sozialak erabiltzea 16 urtez azpikoei? Australiako Gobernuak badu formula

Legez, 16 urte bete arte ezingo dituzte sare sozialak erabili Australian, urte bukaera honetatik aurrera. Baina nola gauzatzen da hori praktikan? Gobernuaren azterketa batek ondorioztatu du teknikoki bideragarria dela, eta aurrekaria jarri du bide bera hartu nahi duten... [+]


Israeli boikota musika jaialdietan ere

El Salto hedabideak argitaratu zuen Espainiako dozenaka musika jaialdiren Superstruct sustatzailea Israelen aldeko funts batek erosi zuela. Geroztik, musika talde eta bakarlari ugari batu dira KKR-ren aurkako boikot kanpainan, eta Israel Palestinan egiten ari den genozidioaren... [+]


NATOtik ukatu egin dute Sánchezek iragarritako gastu militarraren salbuespena

Mark Rutte NATOko Idazkari Orokorrak ukatu egin du “baztertze klausula” onartu zaionik Espainiako Estatuari. Kalkuluen arabera, BPGren %3,5a gastu militarretara bideratu beharko du gobernuak, NATOk eskatzen dituen kompromisoak betetzeko.


Trumpek Israel eta Iran arteko su-etena iragarri du eta ordu gutxira zalantzan dago jada

Iranek AEBen Qatarreko base militarrari eraso egin ostean eman du ustezko akordioaren berri Etxe Zuriko maizterrak, Truth Social sare sozialean. Ostean, Israelgo Gobernuak adierazi du Trumpen proposamena onartu duela, eta berdina egin du Irango Segurtasun Nazionaleko... [+]


Asteburu honetan eginen da EHZ festibala, Arberatze-Zilhekoan

Fermin Muguruza afixan nagusi, Olaia Inziarte, Naxker, Xiberoots, Errobi, Kaskezur, Zetkin, Tapia eta Leturia eta beste hainbat musikari igoko dira oholtzara ekainaren 27, 28 eta 29an. Horrez gain, antolatu diren hitzaldietan, hala nola lurraren defentsaz, diskurtso eta... [+]


Udaltzaingoan arreta euskaraz bermatzeko gomendatu dio Arartekoak Erandioko Udalari

2024ko irailean, herritar batek salatu zuen Erandioko udaltzain batek arreta euskaraz ukatu eta jokabide hori behin baino gehiagotan errepikatu zela, baita telefonoz kexatu zenean ere. Salaketak erakusten duenez, hasiera batean, arreta eta dokumentazioa gaztelaniaz bakarrik eman... [+]


2025-06-24 | Gedar
“Gazteon erantzunari esker Durangoko Gaztetxeari eustea lortu dugu”

Gaztetxearen aldeko manifestazio jendetsu bat egin zuten larunbatean Durangon, espazioaren irekieraren berri eman eta lau egunera. "Lehenengo gaua ere ez genuela bertan pasatuko esan ziguten, eta oraindik gaztetxean tinko jarraitzen dugu", aldarrikatu... [+]


2025-06-24 | Euskal Irratiak
Laida Mugika
“Espero dugu datorren urtean halakorik egin beharrik ez izatea, eta errektoretzak neurriak hartzea”

Errektoretzaren erantzun ezan, ehun bat irakaslek berriz eskainiko diete ikasleei ahozko froga euskaraz pasatzeko aukera. Guraso elkarteek ere bat egin dute ekimenarekin, errektoretzaren inplikazioa eskatuz.


Eskuin muturreko talde batek Donostiako ‘Jesusen Bihotza’-ren aldeko ekimena egin du

Donostiarra, defenda ezazu zurea leloarekin pankarta bat jarri dute, Jesusen Bihotza duen Espainiako bandera batekin batera.


Eguneraketa berriak daude