Makina bat kontu

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Begiak bakarrik ikus dezakeena
Gauza asko ikus ditzake begiak, kamerarentzat ezinezkoak direnak. Hau, batez ere, argi gutxi dagoen lekuetan gertatzen da.
Ikerlari-talde batek begiak ez beste ezerk ikusten duena detektatzeko sistema asmatu du. Honela argitasun eskaseko aireportuak hobeto kontrolatzeko ikusmen berezia erantsi diezaiokete robotei edo eguraldi oso txarretan pilotu automatikoek erabakiak hartzerik izango dute edo ibilgailu ez tripulatuak hobeto zuzendu daitezke.
Ikerlari burua den Vladimir Brajovic-en helburua gure begia ahalik eta hoberen simulatzen duen txipa garatzea zen, hau da, ohiko sentsoreetatik urrundu eta erretinaren funtzionamendura hurbildu. Bide horretan lehen lorpena software bat garatzea izan da, iruditan egon daitezkeen xehetasun ezkutuak agerian jartzen dituena.
Egindako lehen probak oso arrakastatsuak izan dira. Softwarea »Shadow Illuminator deitzen da» gailu batean kokatu da eta mundu osoko 80.000 argazki baino gehiago aztertu ditu. Azterketen emaitza oso positiboa izan da, zeren eta erdi ezkutuan zeuden pertsonak detektatu ditu eta X izpiko mediku-plakan egitura ilunak bereiztu.

Sumatra 20 zentimetro urrutiago
Abenduaren 26ko lurrikara handia izan bazen ere, Sumatrako irla 20 zentimetro baino ez zen higitu Espazio-zentro daniarreko Shfaqat Abbas Khan eta Olafur Gudmundsson ikerlariek diotenez. Hauek neurketa zehatzak egin dituzte eta hainbat geologok iragarritako hamar edo hamabost metroko desplazamenduen ustea bertan behera geratu da.
Copenhague-n ikertzen aritzen diren ikerlari hauek satelite bidez lortutako GPS datuak aztertu eta horrela plaka tektonikoaren desplazamendua kalkulatu zuten. Sumatratik 200 kilometro mendebaldera, 7 metro desplazatu ziren horizontalean, baina Sumatran askoz apalagoak izan dira desplazamenduak.

Leo-ko arrautza
Leo konstelazioko izarrik distiratsuenetakoa Regulus da eta aspaldidanik ikerlarien arreta bereganatu du bere buruarekiko biratzean kanoi bolaren antza duelako. AEBetan Chara teleskopio-sarearen bidez egindako neurketekin izarrei buruzko datu gehiago ezagutu dira.
Itxura, antza, errugbi baloiarena du eta eguzkia baino 350 aldiz distiratsuagoa da.
Ekuatorean, Regulusek 1,1 milioi kilometro orduko abiadura du eta Eguzkiak, adibidez, 7.242 kilometro orduko. Regulusen abiadura %10 handituko balitz, bere orbitatik atera egingo litzatekeela uste dute Georgiako unibertsitateko McAlister eta lagunek.
Reguluseko poloetan tenperatura altuagoak daude ekuatorean baino, poloetan 15.100 °C dauden bitartean ekuatorean 10.000 °C baitaude.


Azkenak
Valle de Odieta makroetxaldeari 2.272 abelburu gehiago izateko baimena eman dio Nafarroako Gobernuak enpresaren aurkako epaiketaren atarian

Irailean aurkeztu zuen enpresak Caparrosoko makroetxaldea handitzeko eskaera, eta ingurumen baimena argitaratu du gobernuak astelehenean. Asteartean hasi da makroetxaldearen aurkako epaiketa lurrak nitratoz kutsatu dituela leporatuta, eta akusazio partikularra osatzen duten... [+]


Pentsioak osatzea “ez da beharrezkoa” Jaurlaritzaren esanetan, eta herri ekimen legegilea eztabaidatzearen aurka egin du

Maiatzean 145.142 sinadura aurkeztu zituen Euskal Herriko Pentsiodunen Mugimenduak Gasteizko Legebiltzarrean, pentsioak gutxieneko soldatarekin parekatzeko proposamen baten alde. Pentsioak jasotzen dituzten pertsonentzako babesa “dagoeneko sisteman txertatuta”... [+]


Caparrosoko Valle de Odieta makroetxaldea epaitzen ari dira lurrak nitratoz kutsatu dituelakoan

Irailaren 2an hasi da epaiketa Iruñeko Zigor Arloko 2. epaitegian, ustez 2021ean makroetxaldeak haren inguruko lurrak minden hondakinekin kutsatzeagatik. Sasoi hartan Valle de Odieta makroetxaldeko administrazio kontseiluan ari ziren bost pertsona epaituko dituzte. ARGIA... [+]


2025-09-02 | Jon Torner Zabala
Zentral nuklearrak eraisteko Espainiako Gobernuaren diru-partida jada 20.300 milioi eurokoa da

Urtebetean %0,8 handituta (165 milioi euro gehiago), Espainiako zentral nuklearrak itxi eta hondakin erradioaktiboa tratatzeko aurrekontua 20.367 milioi eurokoa da jada, Enresa enpresa publikoak emandako datuen arabera. Diru-partidaren zatirik handiena (17.520,5 milioi euro)... [+]


Mendiko suteak eta basozaintza

Lanbidean urteak daramatzagun basozainok, gogoan ditugu 1989. urtean Euskal Herria bortizki kolpatu zuten mendiko sute handiak. Urtarriletik luze zetorren lehorte latza udazkenean lehertu zen haize bortitzen bultzadaz. Dozenaka sutek beltzez jantzi zuten lurraldea, bereziki... [+]


Lurrikara Afganistanen: gutxienez 1.400 hildako eta herritar andana hondakin artean harrapatuta

6,0 graduko lurrikara bat eta hainbat erreplika izan dira igandetik astelehenerako gauean. Kalte oso larriak eragin ditu herrialdearen ekialdean. Ehunka etxe suntsitu ditu dardarak.


2025-09-02 | Jon Torner Zabala
Abian da ikasturtea Ipar Euskal Herrian, euskarazko eskaintza handituta

Irailaren 1ean hasi dute ikasturtea Ipar Euskal Herrian, euskarazko eskaintzari dagokionez, hainbat berrikuntzarekin. Esaterako, Sohüta eta Luhusoko haur eskola publiko banak euskarazko murgiltze eredua eskainiko dute, eta Hazparneko Armand-David laborantza lizeoak euskaraz... [+]


2025-09-02 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Zer ari da gertatzen Indonesian?

Hamar egun baino gutxiagoan, parlamentuko kideek euren buruari esleitutako pribilegio ganoragabeen aurkako ikasle-protestak, polizia-indarrek manifestari bat hil eta gero, benetako matxinada bilakatu dira.


Genozidioa salatzeko ekintza, Hondarribiko egun nagusian: “Aldarrikapenak zentzu sakonagoa ematen dio jaiari”

Kufiya palestinar zapia eramango du Jaizkibel konpainia berdinzaleko kide ugarik, Hondarribiko jaien egun nagusian, Palestinarekiko elkartasuna ikusarazteko. Jaiak eta politika ez nahasteko diotenen aldean, “jaiak ere badira justizia eta eskubideak adierazteko plaza... [+]


Corellako eskolan D eredua ukatu dute, arrazoirik eman gabe

Nafarroako Gobernuak eskaera egin duten familiei iradoki die "datorren ikasturteari begira" abiatu dezaketela tramitazioa.


Ontzidian doazenak “terroristatzat” hartu ditu Israelek eta mehatxu egin du: “Ez dira atxiloketa arinak izango”

Israelgo Gobernuaren esanetan, bere subiranotasunaren aurka eta Hamasen alde dago Global Sumud Flotilla egitasmoa. Hortaz, esku hartze gogorrak iragarri ditu.


Etxebizitzaren prezioa berriz igo da Donostian: 5.869 euro balio du orain metro koadroak

Maximo historiko berri bat ezarri du Donostiako etxebizitzaren prezioak: 5.869 euro metro koadroko, batez beste. Hori da Higiezinen Jabetzako Artekarien Gipuzkoako Elkargo Ofizialak aurkeztu berri duen txosteneko ondorioetako bat; txostenak 2025eko bigarren hiruhilekoko... [+]


“Txistuak, mehatxuak eta irain sexistak” jaso dituzte Laudioko jaietan eraso matxista bat salatzeagatik

Agerraldia deitu zuen Laudioko mugimendu feministak igandean, Odoloste eguneko goizaldean Txosnagunean gertatutakoa salatzeko. 


Donostia 1813

Donostia arpilatua, bortxatua eta propio erreta Espainiako independentziaren alde 1813ko abuztuaren 31n.

1808an Napoleon enperadoreak Baionan bildu zituen elkarren aurka borrokatzen ari ziren Espainiako errege aita-seme borboiak, Carlos IV.a eta Fernando VII.a, biek nahi... [+]


Kirurgialari euskaldunak errektoreorde eta sailburuorde ohi letragabearentzat

Sarriegi jokatzen dugu erreaktiboki Euskal Herrian eta Euskalgintzan. Albiste bat, elkarrizketa bat, epai bat, eraso bat. Ondoren, erantzuna. Tamalez, berriro ere inertzia berak nakar Ander Gurrutxagaren elkarrizketa euskarafoboa aztertzera. Gustura gelditu zen, tartean zera... [+]


Eguneraketa berriak daude