1850eko urtarrilaren 1ean jaulki zen Espainiako lehenengo posta-zigilu modernoa. Ordutik, Correos-ek 4.000 bat zigilu atera ditu, eta horietako hamarrek baino gutxiagok izan dute euskarazko hitzen bat »askotan herriaren izena soilik». Espainiako zigilu bakar batek ere ez du eraman sekula Estatuaren izena (Espainia) edo posta-zerbitzuarena (Correos) gaztelania ez den hizkuntza batean". Hitz horiekin hasten da Eleaniztasunaren Aldeko Erakundeak, "Zigilu eleaniztunak" kanpaina zela-eta, orain hilabete batzuk Hego Euskal Herriko udaletxeetara eramandako mozioa. Kanpainaren helburua, hain zuzen, zigiluetan estatuko hizkuntza ofizial guztiak agertzea da.

Organització pel Multilingüisme (OM) Katalunian sortu zen 1999an. Gaur egun, Espainiako Estatuko hizkuntza guztietara eramana du izena, eta hala, Eleaniztasunaren Aldeko Erakunde modura ezagutzen da euskararen eremuan. "Gure azken helburua", azaldu digu Joan Moles OMko kideak, "Konstituzioa aldatzen denean hirugarren artikuluak edo dena delakoak katalana, galegoa eta euskara estatuko hizkuntza ofizialak direla aldarrikatzea da, horrek dakartzan ondorio guztiekin". Alegia, estatuko edozein herritarrek estatuko edozein administrazio publikorekiko harremanak bere hizkuntzaz gauzatzeko aukera edukitzea.

Une honetan, gai bi darabiltza batez ere Eleaniztasunaren Aldeko Erakundeak, biak ere elkarrekin halako lotura dutenak. Bata zigiluena da, berez orain urte batzuk hasitako kanpaina; orduan, OMk hizkuntza bi dauzkaten erkidegoetako legebiltzarretara eraman zituen bere proposamenak, eta lortu egin zuen Nafarroan, Katalunian eta Balear Uharteetan aho batez onartzea. "EAEn, ez dakigu zergatik, ez zuen aurrera egin". Edozelan, gaiari berriz heltzea eskatuko diete legebiltzar guztiei, baita dagoeneko onartuta daukatenei ere: "Legebiltzar horiek lege-proposamen bat bidali zioten Madrilgo Diputatuen Kongresuari, zigiluetan ageri den hizkuntza behar bezala arautu dadila eskatuz, baina Madrilen ezezkoa eman zioten". Ezezko hura da, hain zuzen, orain kanpaina berriz abiatu izanaren zergatia.

Zigiluei lotutako beste gaia posta-zerbitzua da. "Hau, hala ere, ez da zigiluena bezain sinbolikoa", dio Joan Molesek, "eta ez genukeen kanpaina antolatuko Correos-ek egin duen atzerapausoa egin ez balu". Izan ere, Correos da, orain gutxi hartutako erabaki baten ondorioz, espainiar posta-zerbitzuaren izen bakarra. Akabo, beraz, Posta eta Telegrafoak bezalakoak paisaian. OMk gutxienik lehengo egoerara itzultzea eskatzen du. "Berez gustatuko litzaigukeena zera da: Gasteizen, adibidez, Posta izena agertzea letra handitan, eta alboan, letra txikiagotan, Correos, Correus eta abar. Hau da, estatuko hizkuntza aniztasuna isla dadila edonon, beti ere bertoko berezko hizkuntzari lehentasuna emanez".


Atzerriko adibideetara jotzea gustuko du OMk, eta halaxe egin du bai zigilu bai posta-zerbitzuei dagokienez ere. Kanpaina horietarako prestatutako idazkietan, Suitza, Belgika eta beste hainbat herrialdetako adibideak barra-barra dakartzate gogora, argazki ugariz hornituta gainera. "Guk uko egin diogu gehiegizko teoriari", dio Molesek. "Nekatuta geunden etengabe Suitza, Belgika eta abar aipatzen ibiltzeaz. `Egin dezagun teoriazaleek egiten ez dutena', pentsatu genuen, `kopia dezagun suitzar baten edo belgikar baten eguneroko bizimodua'. Eta hala, munduko estatu eleanitzen ereduak ikertu ditugu arretaz, gero hortik Espainiako Estaturako proposamenak ateraz. Orain arte, Euskal Herriko edo Kataluniako politikariek bazekiten Suitzan hizkuntza bat baino gehiago dagoela, baina suitzar zigilu bat sekula ikusi gabeak ziren".

OMk beste hiru kanpaina gauzatu ditu, zigiluenaz eta postarenaz gain. Egin zuten lehenengoa euro eleanitzaren aldekoa izan zen. "Diru-paperetan eta txanponetan estatuaren izena hizkuntza ofizial guztietan ager dadila eskatu genuen. Ez dakigu zergatik baina España izena beste hizkuntza batzuetara eramateaz ez dute ezer ere entzun nahi Madrilen". Orain kanpaina geldirik dago, "halabeharrez", baina 2008an berriz heltzeko asmoa du OMk, "orduantxe emango baitiete baimena estatu guztiei beren txanponak aldatzeko".

Beste kanpaina bat nortasun agiriei dagokie: "NANak, pasaporteak, gida-baimenak, atzerritarrak bertan bizitzeko baimenak… estatuko hizkuntza ofizial guztietan idatzita egotea eskatzen dugu. Hala, Cadizen bizi den senegaldar batek jakingo du Donostian badela gaztelania ez den beste hizkuntza bat". Honetarako ere, Suitza eta haren bost hizkuntzadun nortasun agiria hartu dituzte eredu.


Orain arte aipatutako kanpainetan zer edo zer lortzeak zaila ematen badu, zer esan bosgarrenaz: monarkia eleanitzaren aldeko kanpaina, alegia. "Kongresuak Konstituzioa aldatuko du, erregearen oinordekotzan emakumeak ere sar daitezen", azaldu du Molesek, "eta hori baliatuz, eskatu egingo dugu estatuko lehen instituzioak bertako hizkuntza guztiak erabiltzea. Ez dakit nola ikusiko duen hori euskaldun batek, baina gure ustez estatuko buruak hizkuntza bat erabiltzeak ospea ematen dio hizkuntza horri. Zer pentsatuko luke Getxon bizi den kolonbiar batek erregea euskaraz egiten entzungo balu?"