Ur Apalategi Idirin: «Literatura ez da jolas huts eta debaldekoa, literatura tentsioa da»
- Paris, 1972. Euskal literatura garaikidea irakasten du Paueko Unibertsitatean, bertako irakasle titularra izaki. La Naissance de l'écrivan basque /Euskal idazlearen sorrera lanaren egilea da, Bernardo Atxagaren obraren azterketa.Eleberrigile gisa Beterriko liburua saria lortu du (1997) Gauak eta hiriak nobelarekin. Hurrenez hurren Elkar eta Erein argitaletxeen eskutik plazaratua. Gaztelaniaz Las Relaciones imperfectas (Hiru) izenburuarekin kaleratua.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Zergatik Utriusque Vasconi‘ren eskutik eta ez Gauak eta hiriak kaleratu zuten Elkar eta Ereinekin?
Zer moduz orain arte eleberriak egin duen bidea?
Nobelak argitaratzeko izan dituen eragozpenak ezagututa, nola ikusten duzu euskal literaturaren panorama?
Eta nola ikusten duzu zure burua gudu zelai horretan?
Azaldu iezaguzu Gure gauzak S.A. izenburuak aditzera eman nahi duena.
Liburuaren azaleko argazkian emakumezko bat azaltzen da, bere ahoa esku batzuek tapatua. Adierazgarria.
Fikziozko eleberria da, baina gure errealitatea oso presente dago. Zerk bultzatu zaitu hau bezalako nobela bat idaztera?
Julene Oihanburu da nobelaren protagonista. Gaston Berrizar idazle historikoaren biografia egiteko beka jasotzen duena... Azaldu iezaguzu amiñi bat eleberriaren nondik norakoa.
Nobela, hala ere, ez da hari bakar batez osatua.
Nobelak irakurketa bat baino gehiago dauka.
Halere, ororen buru, inpultso artistikoak gaina hartu behar dio oinarrian dagoen kinada edo inpultso errealari. Bien arteko talkaren emaitza da literatura, nolabait.
Zure inguruak eta ibilbideak ekarri zaitu nobela honetara, antza.
Horren eskandalagarria al da gure testuinguru literarioa?
Antza denez, askori ez zaio gustatu zuk islatu nahi izan duzun mundua horrela islatzea. Literaturak funtzio hori ere bete behar du, ordea.
Nola sentitu zara nobela behin kaleratu ondoren?
Nobela edota garai mugarria da zuretzat, beraz?
Erantzunik gabeko galdera da. Liburu hau idaztearekin batera, idazletza modu
kontziente batean hartu dut nire gain. Gauak eta hiriak aurreneko liburuarekin ez bezala. Lehen liburua idaztea gauza errazena da, bigarrena da benetan zaila».
Oso ondo. Liburuak badu umore dosi bat. Nahiz irakurketa maila ezberdinak eskaintzen dituen, liburua ezin da lehen graduan bakarrik irakurri.
Gaiztoki, baina esango dut, idazleak oso nartzisistak gara eta nahiago dugu gure burua liburu batean erretrataturik agertzea »gaizki agertzeko bada ere» ez agertu baino».
Hamar minutu igaro dira lur hartu dugunetik. Bizkaiko kostatik sartu, Leioa gainetik igaro eta gurpilek ordeztu dituzte hegalak Loiun. Bosteko ilaretan irten behar omen da hegazkinetik eta gu hogeita zazpigarrenean gaude zain. Estatubatuarren ikerlanek diote istripu bat egonez... [+]
Eraberrituta dator Laba. Egoitza handiagoak ostalaritza eskaintza zein kultur ekitaldiak baldintza hobeagoetan ematea ahalbidetuko du.
Odolustea uztailaren 10ean hasi zen. Hamar buru hil zaizkigu harrezkero: hazarkume bat, ahari bat eta zortzi ardi. Odol analisiek baieztatu dute mingain urdinaren gaitzaren ondoriozko heriotzak izan direla denak ere.
Bizitza azkar pasatzen dela entzun eta esaten dugu maiz. Hala ere, gizakiok urte dezenteko bizi-itxaropena daukagu. Hainbat urte izan ohi ditugu ongi garatu, bizi eta ugaltzeko. Badira, ordea, hori guztia denbora askoz ere laburragoan egin behar duten gu bezalako ugaztunak:... [+]
Ez naiz aparretsia, orraztearen aparretsia, ezta gutxiagorik ere. Baina ikasturte berriari ekiteko, zer den ez den, lakarra zuzen-zuzen ederki asko eginda nator zuregana.
Historikoki, artzaintzari eta abeltzaintzari guztiz lotuta egon den bailara da Erronkaribarrekoa, baina azken hamarkadetan nabarmen eraldatu da eta turismoa bihurtu da jarduera nagusia. “Ekonomia horrela aldatu da, eta hamarkadaz hamarkada ardi, behi eta behor kopurua... [+]
Duela gutxi, Netanyahuren gobernuak, AEBen baimenarekin, legez kanpoko jarduerarekin jarraitzea erabaki du Gazan, eta zerrenda osoaren kontrola hartzea. Historia pixka bat egingo dut ez zaidalako zuzena iruditzen komunikabide edo kazetari batzuek Gazan gertatzen ari dena 2023ko... [+]
Abuztu honetan polemika berri bat piztu digute, beste behin, belarrondokoa ematea baino larriagoa izan dena. Azken hamabost urte baino gehiagoan, Glen Cree ekimenetik hasi, Estatu bortxaren biktimei aitortza legala emateko mekanismoen sorreratik segitu eta herri honetan ireki... [+]
Irailaren 2an izango da epaiketa Iruñeko Zigor Arloko 2. epaitegian, ustez 2021ean makroetxaldeak haren inguruko lurrak minden hondakinekin kutsatzeagatik. Sasoi hartan Valle de Odieta makroetxaldeko administrazio kontseiluan ari ziren bost pertsona epaituko dituzte.
Fitxa: Musika Hamabostaldia. Gewandhausorchester Leipzig.
Zuzendaria: Andris Nelsons.
Bakarlaria: Isabelle Faust (biolina).
Egitaraua: Pärt, Dvorak eta Sibeliusen lanak.
Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren... [+]
Gordin esan dute Aiaraldeko ikastetxeok: euskalduntzea “arriskuan dago” eta ikastetxeek, bakarrik, ezin diote aurre egin “egoera larriari”. Autokritika egin, eta hamar konpromiso hartu dituzte, hezkuntza komunitateek praktikara eramatekoak. Era berean,... [+]
Ikerketa batek ondorioztatu du adituek uste baino AMOC korrontearen kolapsoa egoteko aukera handiagoak daudela. Korrontean aldaketa handiek eta azkenengo kolapso batek euri tropikaletan eraldaketa handiak eragingo lituzke, Europan negu oso hotzak eta uda lehorrak izango... [+]
600 misil eta dronetik gora bota ditu Errusiak Ukrainako hiriburuaren aurka. Gerra hasi zenetik egindako aire eraso handienetakoa da. Zelenskik nazioarteari eskatu dio erantzun dezala, Putin Trumpekin bildu eta bi aste eskasera.