Mandubiako mendatea eta Matxinbenta


2004ko maiatzaren 02an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Mandubiako benta
Itsaso herri gipuzkoarrari dagokion arren, Mandubiako benta Beasain eta Ezkio-Itsaso udalen arteko mugalerroan dago lekutua, Azpeitia-Beasain errepideak bi bailara banatzeko gainditu behar duen mendate kaskoan, hain zuzen ere. Iparralderantz Ibaieder arroak Nuarbe eta Urrestillan barrena Azpeitirantz garamatza, hegoaldera, aldiz, eta Arriaran urtegian behera, Beasaingo Salbatore auzora. Benta kokatua dagoen lepoa bidegurutze nagusi bat zen antzina; batez ere ganaduaren eta tratularien igaro-leku zen. Ferra-toki bat ere ikus daiteke, garai-bateko ganadu garraioaren lekuko. Benta gehienetan bezalaxe, jatekoa eta lotarako tokia ere eskaintzen zuen. Betidanik ezagutu da benta moduan: orain, bertan dagoen familiak, 200 bat urte darama lehengo zerbitzu bera eskaintzen, baina noski, garai berrietara egokituta: gaur egun jatetxea da eta nekazalturismo etxea ere bada, lotarako bi logelekin.
Matxinbenta
Gezurra badirudi ere, Ibaieder arroko auzune txiki hau, hiru udalen arteko muga da, hots, Beasain, Azpeiti eta Ezkio-Itsasoko udalek hemen egiten dute bat. Honela, etxe gutxi izan arren, batzuk Azpeitikoak dira, besteak Beasaingoak eta beste gutxi batzuk Itsasokoak. Dena den, bertakoen esanetan, paper kontuetarako ez bada, Azpeitirantz jotzeko joera dute, hau baitago hiruetatik gertuen. Baina nondik dator Matxinbenta izena? Bertakoek ere ez dute batere garbi. Matxin delako batek bazter honetan benta bat izan ote zuen diote batzuek, baina hori zalantzan jartzen dute besteek. Gauza ziurra dena honakoa da: bertako baserri batek Benta Zaharra izena daramala eta honek, aspaldi bada ere, garai batean benta izan zela adierazten du. Egun ordea, hutsa dago, inguruko baserri asko bezala. Bizirik dirauten biztanleak gainera, adinean gora doaz. Baserriko lana bizibide dutenak, hots, famili-esplotazio moduan, are gutxiago dira. Honek etxe huts asko asteburuko bigarren etxebizitza bilakatzea ekarri du.
Bestalde, Gipuzkoa erdialdeko mendi hauek guztiak, Aratz izenaz ezagutu ziren aspaldian eta paraje hauek zehazki Aratz-Matxinbenta gisa. Aratz izena galdu bada ere, ondoko bailarak oraindik gordetzen du izen hori, Aratz Erreka gisa ezagutzen baita.


Azkenak
Epaileak Cerdán espetxera bidali du behin-behinean

Fiskaltzak Santos Cerdán PSOEko antolakuntza idazkari ohi nafarrari fidantzarik gabeko behin-behineko espetxeratzea eskatu dio astelehen goizean, eta ordu batzuetara, epaileak Cerdán espetxeratzea erabaki du. Cerdánek epailearen aurrean esan du legez kanpoko ezer... [+]


Trantsizio energetikoa deseraikitzen

Manuel Casal Lodeiro (Barakaldo, 1970) informatikaria eta gai energetiko eta ekosozialen inguruko aktibista eta dibulgatzailea da. Besteak beste, 15/15/15 aldizkari eleanitza eta Galiziako Instituto Resiliencia koordinatzen ditu, eta Véspera de Nada por unha Galiza sen... [+]


Seaskak bigarren lizeo bat irekiko du 2027ko irailean, Donapaleun

Kanbon egin duten urteko biltzar nagusian ontzat jo dute lizeo berriaren garapenari buruzko txostena. Donapaleuko ikastolaren ondoan egongo da, eta hasiera batean 180 ikasle hartu ahal izango ditu, Seaskako arduradunen arabera. Lizeo berriaz gain, urteko biltzarrean azken... [+]


Bizitza arriskuan jarri behar dute palestinarrek Gazako elikagai banaketa guneetan

Laguntza humanitarioa banatzen duten puntuetan 50 palet inguru jartzen dituzte. Bertara elikagaien bila joaten direnek ahal dutena hartzen dute israeldar eta AEBko mertzenarioen erasoen artean.


Harrotasunez bete dituzte Euskal Herriko hiriburuetako kaleak, E28ko manifestazioetan

LGTBIQ+ Komunitatearen Nazioarteko Eguna dela eta, hainbat kolektibok deituta sexu askapena eta harrotasuna aldarrikatu dituzte larunbatean Euskal Herriko hiriburuetan eginiko manifestazioetan. Loratuz Lotu, Anitzak, Lumagorri eta Sumin Trans taldeek jaso dute Ehgamek... [+]


Rosa Zarraren familiak Atutxari eskatu dio “barkamena eskatzeko aukera” ez galtzeko

Rosa Zarraren hilketaren 30. urteurrena da ekainaren 30ean. Ekainaren 29an, biolentzia polizialaren biktimaren omenaldian, hainbat eskakizun egin zituen Egiari Zor fundazioak. Zarraren familiak Juan Mari Atutxa Segurtasun sailburu ohiari barkamena eskatzea galdegin dio.


2025-06-30 | Behe Banda
Madril A, Madril B

Bécquer no era idiota ni Machado un ganapán… Hogeita hamabost gradutan eta Gabinete Caligari-ren Camino Soria entzunez igaro dut bidaiaren gehiengoa, errepide ertzean noizbehinka agertzen diren zezen beltz erraldoiei agur eginez. Laugarren orduan sartzear,... [+]


Irantzu Mugeta hil da, gerra zikinak kolpatutako antifaxismoaren sinboloa

Bere konpromiso politikoagatik eta unibertsitatean zuen militantziagatik, eskuin muturreko taldeen hainbat eraso pairatu zituen 1987 eta 1988 urteetan. Hemezortzi urterekin pairatu zuen lehen erasoa, Bilboko Santutxu auzoan bizi zen eraikineko igogailuan; geroztik, hiru eraso... [+]


Tentsioa eta liskarra Gasteizko Udaleko osoko bilkuran, herritarrek PPko zinegotzi Antépararen negozioak salatzean

Ekainaren 20ko osoko bilkuran, herritarren txanda baliatuta, hitza hartu zuen Auzoan Bizi etxebizitza sareak, gasteiztar guztiei errolda eskubidea bermatzea aldarrikatzeko. Etxebizitza sareko kideek PPko zinegotzi Gustavo Antépararen negozioak ere salatu zituzten, eta... [+]


San Martzial eguna, Irungo Udalak elikaturiko marmotaren eguna

Irungo udal gobernua ez da gai izan 29 urte luzetan alardeari lotutako gatazka konpontzeko… ez duelako nahi izan, beste alde batera begiratu duelako, alarde baztertzailea babestea aukeratu duelako, ausardia politiko falta eta arduragabekeria instituzional itzela erakutsi... [+]


2025-06-30 | Garazi Zabaleta
Oiartzun Burujabe
Auzolan praktikak herriko nekazari eta abeltzainekin

Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]


2025-06-30 | Jakoba Errekondo
Zelai gorrietako gorbela eta patata

Belazea gorri azaltzen zen, egun batetik bestera. Gorri-gorri, gorri bizi urrutitik ikusgarri. Gorbela zen, itsas-belarra edo alga. Nekazariak itsas bazterretik bildu eta lehortzeko belazean zabaltzen zuena. Gorbel arrea eta gorbel gorria izaten ziren eta gu bezalako... [+]


2025-06-30 | Nagore Zaldua
Itsaso bat zahagi gardenetan

Aszidiak tunikadun modura ere ezagutzen diren itsas ornogabeak dira. Munduko ozeano guztietan dauden animalia iragazle sesilak dira: bizitzaren zatirik handiena azalera solidoetara –arroka, maskor edo egitura artifizialetara– finkatuta emango dute, ura etengabe... [+]


Oporretako plana

Ostirala da, bero handia egin du gaur ere. Baserriko lanak bukatu ditugu, belarretan egin dugu. Nekatuta, izerditan, berotuta, baina pozik! Denon artean lortu dugu, denok bat ekinda lana hobeto egiten da.


Eguneraketa berriak daude