Mandubiako mendatea eta Matxinbenta
2004ko maiatzaren 02a
Mandubiako benta
Itsaso herri gipuzkoarrari dagokion arren, Mandubiako benta Beasain eta Ezkio-Itsaso udalen arteko mugalerroan dago lekutua, Azpeitia-Beasain errepideak bi bailara banatzeko gainditu behar duen mendate kaskoan, hain zuzen ere. Iparralderantz Ibaieder arroak Nuarbe eta Urrestillan barrena Azpeitirantz garamatza, hegoaldera, aldiz, eta Arriaran urtegian behera, Beasaingo Salbatore auzora. Benta kokatua dagoen lepoa bidegurutze nagusi bat zen antzina; batez ere ganaduaren eta tratularien igaro-leku zen. Ferra-toki bat ere ikus daiteke, garai-bateko ganadu garraioaren lekuko. Benta gehienetan bezalaxe, jatekoa eta lotarako tokia ere eskaintzen zuen. Betidanik ezagutu da benta moduan: orain, bertan dagoen familiak, 200 bat urte darama lehengo zerbitzu bera eskaintzen, baina noski, garai berrietara egokituta: gaur egun jatetxea da eta nekazalturismo etxea ere bada, lotarako bi logelekin.
Matxinbenta
Gezurra badirudi ere, Ibaieder arroko auzune txiki hau, hiru udalen arteko muga da, hots, Beasain, Azpeiti eta Ezkio-Itsasoko udalek hemen egiten dute bat. Honela, etxe gutxi izan arren, batzuk Azpeitikoak dira, besteak Beasaingoak eta beste gutxi batzuk Itsasokoak. Dena den, bertakoen esanetan, paper kontuetarako ez bada, Azpeitirantz jotzeko joera dute, hau baitago hiruetatik gertuen. Baina nondik dator Matxinbenta izena? Bertakoek ere ez dute batere garbi. Matxin delako batek bazter honetan benta bat izan ote zuen diote batzuek, baina hori zalantzan jartzen dute besteek. Gauza ziurra dena honakoa da: bertako baserri batek Benta Zaharra izena daramala eta honek, aspaldi bada ere, garai batean benta izan zela adierazten du. Egun ordea, hutsa dago, inguruko baserri asko bezala. Bizirik dirauten biztanleak gainera, adinean gora doaz. Baserriko lana bizibide dutenak, hots, famili-esplotazio moduan, are gutxiago dira. Honek etxe huts asko asteburuko bigarren etxebizitza bilakatzea ekarri du.
Bestalde, Gipuzkoa erdialdeko mendi hauek guztiak, Aratz izenaz ezagutu ziren aspaldian eta paraje hauek zehazki Aratz-Matxinbenta gisa. Aratz izena galdu bada ere, ondoko bailarak oraindik gordetzen du izen hori, Aratz Erreka gisa ezagutzen baita.
Itsaso herri gipuzkoarrari dagokion arren, Mandubiako benta Beasain eta Ezkio-Itsaso udalen arteko mugalerroan dago lekutua, Azpeitia-Beasain errepideak bi bailara banatzeko gainditu behar duen mendate kaskoan, hain zuzen ere. Iparralderantz Ibaieder arroak Nuarbe eta Urrestillan barrena Azpeitirantz garamatza, hegoaldera, aldiz, eta Arriaran urtegian behera, Beasaingo Salbatore auzora. Benta kokatua dagoen lepoa bidegurutze nagusi bat zen antzina; batez ere ganaduaren eta tratularien igaro-leku zen. Ferra-toki bat ere ikus daiteke, garai-bateko ganadu garraioaren lekuko. Benta gehienetan bezalaxe, jatekoa eta lotarako tokia ere eskaintzen zuen. Betidanik ezagutu da benta moduan: orain, bertan dagoen familiak, 200 bat urte darama lehengo zerbitzu bera eskaintzen, baina noski, garai berrietara egokituta: gaur egun jatetxea da eta nekazalturismo etxea ere bada, lotarako bi logelekin.
Matxinbenta
Gezurra badirudi ere, Ibaieder arroko auzune txiki hau, hiru udalen arteko muga da, hots, Beasain, Azpeiti eta Ezkio-Itsasoko udalek hemen egiten dute bat. Honela, etxe gutxi izan arren, batzuk Azpeitikoak dira, besteak Beasaingoak eta beste gutxi batzuk Itsasokoak. Dena den, bertakoen esanetan, paper kontuetarako ez bada, Azpeitirantz jotzeko joera dute, hau baitago hiruetatik gertuen. Baina nondik dator Matxinbenta izena? Bertakoek ere ez dute batere garbi. Matxin delako batek bazter honetan benta bat izan ote zuen diote batzuek, baina hori zalantzan jartzen dute besteek. Gauza ziurra dena honakoa da: bertako baserri batek Benta Zaharra izena daramala eta honek, aspaldi bada ere, garai batean benta izan zela adierazten du. Egun ordea, hutsa dago, inguruko baserri asko bezala. Bizirik dirauten biztanleak gainera, adinean gora doaz. Baserriko lana bizibide dutenak, hots, famili-esplotazio moduan, are gutxiago dira. Honek etxe huts asko asteburuko bigarren etxebizitza bilakatzea ekarri du.
Bestalde, Gipuzkoa erdialdeko mendi hauek guztiak, Aratz izenaz ezagutu ziren aspaldian eta paraje hauek zehazki Aratz-Matxinbenta gisa. Aratz izena galdu bada ere, ondoko bailarak oraindik gordetzen du izen hori, Aratz Erreka gisa ezagutzen baita.