Kukuprakak taupadak bizkor


2004ko apirilaren 25an
Inpernuko errota baten krakateko-taupaden mugarrietan, jazten ari diren harizti ederren zelatan nabil. Soineko urdinaren pean azpiko gona gorria, suzkoa, darama urte osoz akabatu arte antzutuko ez den haritz birbirilamonak. Gu konturatzerako lotuko duen soineko urdin hori, udazkenean, neguko loaldirako eranztean azalduko duen azpiko gona suzkoa, gorria, janzten ari da oraintxe, izerdi-taupadak bor-bor.
Hariztiak itzaltzen ez duen uneetan indarrean dator kukupraka bilotsuen familia ugaria. Maiatza txarraren armonia baldin badabil ere, orduan loratzen hasiko dira metro bete baino luzeagoak ere egingo diren zorten luzeak. Titare antza dute lore purpurek, hortik izena: Digitalis purpurea. Neure bor-borra, garai honetan katartikoa, kukuprakak erotzen du. Luberri zalea izaki, inpernu alde gozo hartako lurretik erraz askatu ditut eta eromen horren gozamena luzatzeko etxeko atari-aurrean landatu.
Kukupraka Europan gehien erabili izan diren sendabelarren koadrilakoa da. Bere bizilekuen txikizioa eragiten dugun milaka eta milaka gizakien bizia salbatu du. Bihotza tonifikatzen du, noiznahiko bor-borraren desorekak bere onera eramaten ditu. Ondroso hartu gabe ere dosi tiki-tikia gaindituz gero, desoreka eraman ezina egiten du eta milaka eraildako pozoindu ditu. 10 gramo hosto mendrenak lagun handienaren gorputzari lur emango lioke. Behatza eman eta bihotza hartu.


Azkenak
Intsusaren bigarrena

Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]


Arrain-zoparako, besterik ezean, itsasoko igela

Amonak sarritan aipatu zidan badela arrain bat, garai batean kostaldeko herrietako sukalde askotan ohikoa zena. Arrain-zopa egiteko bereziki ezaguna omen zen, oso zaporetsua baita labean erreta jateko ere. Beti platerean oroitzen dut, eta beraz, orain gutxira arte oharkabeko... [+]


2024-04-22 | Jakoba Errekondo
Lurra elikatu, guk jan

Lurrari begira jartzea zaila da. Kosta egiten da. Landareekin lan egiten duenak maiz haiek bakarrik ikusten ditu. Etekina, uzta, ekoizpena, mozkina, errebenioa, emana, azken zurienean “porru-hazia” bezalako hitzak dira nagusi lur-langileen hizkuntzan.


2024-04-22 | Garazi Zabaleta
Txaramela
Pasta ekologikoa, ortuko barazki eta espezieekin egina

Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]


'Cristóbal Balenciaga' telesaila
"Nabaritu dadila euskaldun batzuok euskaldun baten istorioa kontatu dugula"

Cristóbal Balenciaga diseinatzailearen biografia kutsuko fikziozko telesaila egin du Moriarti hirukoteak, Disney+ plataformarentzat. Estreinakoa dute formatu horretan. Aitor Arregi eta Jon Garañorekin egin du hitzordua ARGIAk, Jose Mari Goenaga kanpoan baitzen,... [+]


Eguneraketa berriak daude